Η ολική επαναφορά του τουρισμού και οι νέες τάσεις στον ορίζοντα
Aπό τον Kώστα Παναγάκη
Τhe roaring twenties (πληθυντικός): η τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα η οποία σημαδεύτηκε από την εκρηκτική (μεταπολεμική) αισιοδοξία, την ξέφρενη διασκέδαση και την ελπίδα ότι η ζωή, όπως την ξέρουμε, ξαναγεννιέται.
Έναν αιώνα και μία πανδημία αργότερα, η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ο πλανήτης σταδιακά επανέρχεται στη -νέα- κανονικότητα και αρκεί μια σύντομη ανασκόπηση στους τίτλους των μεγαλύτερων εφημερίδων της ευρωπαϊκής ηπείρου για να διαπιστώσει κανείς ότι όσοι προέβλεπαν τη θριαμβευτική επαναφορά των ταξιδιών αναψυχής δικαιώνονται πανηγυρικά.
Σε ό,τι αφορά την ελληνική πραγματικότητα, τα επίσημα δεδομένα επιβεβαιώνουν τη θετική εικόνα που βλέπουμε όλοι στους αμιγώς τουριστικούς προορισμούς. Πιο συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, η κίνηση year-to-date αγγίζει το 80% του 2019, ενώ, σε μηνιαία βάση, τον Ιούνιο του 2022 έφτασε το 94% του 2019.
Ο ρεαλισμός, ωστόσο, υποχρεώνει σε μια ψύχραιμη θεώρηση των πραγμάτων. Διανύουμε μια όντως επιτυχημένη χρονιά, με τη ζήτηση για ταξίδια να έχει εκτοξευθεί. Υπάρχουν, όμως, αρκετές σκέψεις για το ευρύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα υφίστανται και ουσιαστικές διαφορές στη δυναμική που σημειώνει ο κάθε προορισμός ανά τον πλανήτη: η λεκάνη της Μεσογείου εμφανίζει πλήρη ανάκαμψη και οι προορισμοί της Ασίας βρίσκονται ακόμη στη φάση της σταδιακής επανόδου. Παράλληλα, οι ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις, το αυξημένο ενεργειακό κόστος, οι γεωπολιτικές εντάσεις αναμένεται σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα να επηρεάσουν αναπόφευκτα τη ζήτηση, ειδικά στο μεσαίο -τιμολογιακά- κομμάτι της αγοράς.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του Gabriel Escarrer, CEO της κορυφαίας ισπανικής αλυσίδας ξενοδοχείων Meliá Hotels International, o οποίος σε αποκλειστική του δήλωση στο Fortune Greece αναφέρει: «Πράγματι, ζούμε σε μια πολύ ιδιαίτερη εποχή, στην οποία συνυπάρχουν διαφορετικές πραγματικότητες. Από τη μια πλευρά παρατηρούμε μια ισχυρή ανάκαμψη της ζήτησης και της επιθυμίας για ταξίδι έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας, ιδιαίτερα σε προορισμούς διακοπών της Ισπανίας, με μια καλοκαιρινή σεζόν-ρεκόρ, όσον αφορά την πληρότητα των ξενοδοχείων, η οποία αγγίζει σχεδόν τα επίπεδα του 2019, καθώς και πολύ υψηλότερους μέσους όρους τιμών. Από την άλλη, όμως, ενόσω ο πόλεμος στην Ουκρανία εξελίσσεται, η αβεβαιότητα παγκοσμίως έχει ανέβει κατακόρυφα, επιδεινούμενη από τον αντίκτυπο του πληθωρισμού. Εν ολίγοις, παρά την καλή καλοκαιρινή σεζόν, δεν πρέπει να υποτιμούμε τις σημαντικές προκλήσεις που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η τουριστική βιομηχανία, οι οποίες θα μπορούσαν να ελαττώσουν την κερδοφορία μας. Σε αυτό το πλαίσιο, το μέλλον διαγράφεται πιο θετικό για τις ξενοδοχειακές εταιρείες που εστιάζουν στα resorts (οι οποίες είναι λιγότερο εκτεθειμένες σε οικονομικούς κύκλους από τα ξενοδοχεία πόλης) και είναι περισσότερο ψηφιοποιημένες, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και βελτιστοποίηση εσόδων».
Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, ο Ian Di Tullio, Chief Commercial Officer του Ομίλου Accor για τη Νότια Ευρώπη μάς δίνει μια ξεκάθαρη εικόνα για την ευρύτερη περιοχή: «Μετά τις σπουδαίες επιδόσεις που παρατηρήθηκαν κατά την περίοδο του Πάσχα και τον Μάιο, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι η ανάκαμψη του Τουρισμού είναι σε εξέλιξη, με το leisure κοινό ιδιαίτερα κινητοποιημένο από την επιθυμία για ταξίδι. Το RevPAR για το πρώτο τρίμηνο του 2022 έχει ήδη υπερδιπλασιαστεί σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2021, γεγονός που προμηνύει θετικά αποτελέσματα για το καλοκαίρι». Και συνεχίζει εξηγώντας: «Kαθώς το εγχώριο leisure κοινό εξακολουθεί να έχει καλή απόδοση και είναι επιβεβαιωμένο για το καλοκαίρι αυτό, επιστρέφουν και οι διεθνείς πελάτες με ταξιδιώτες από Ιρλανδία (+15%), Ολλανδία (+7%) και Ελβετία (+4%). Η Σαουδική Αραβία σημειώνει τη δυναμικότερη επιστροφή με τις κρατήσεις να αυξάνονται κατά 44% έναντι του 2019! Οι Αμερικανοί επιστρέφουν κι εκείνοι, σχεδόν αγγίζοντας το επίπεδο του 2019 (+2.9% σε σύγκριση με το 2019). Ορισμένοι προορισμοί είναι ήδη sold out, όπως η Mάλτα, η Ελλάδα, το Φάρο στην Πορτογαλία ή ακόμα και η Γαλλική Ριβιέρα και η Κορσική. Το νέο μείγμα πελατών, που αποτελείται από 60% μεμονωμένους leisure ταξιδιώτες, είναι προς όφελός μας για το φετινό καλοκαίρι, ενώ σημαντικές ταξιδιωτικές τάσεις τείνουν να γίνουν μόνιμες, όπως οι προκρατήσεις συνήθως δέκα μέρες πριν από την άφιξη, καθώς και μια αλλαγή στην εποχικότητα που επιτρέπει σε προορισμούς όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία ή η Πορτογαλία να απολαμβάνουν μια παρατεταμένη τουριστική σεζόν».
Την ίδια στιγμή, μεταφέροντάς μας σε ένα πρόσφατο zoom call την εικόνα από την καρδιά της Γαλλικής Ριβιέρας, ο Yann Gillet, γενικός διευθυντής του ιστορικού Hôtel Martinez, είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρος: «Για εμάς αυτό που συμβαίνει δεν έχει προηγούμενο. Θα έλεγε κανείς ότι ζούμε μια ολόκληρη επανάσταση στον τουριστικό κλάδο. Οι επισκέπτες μας έχουν μεγάλη ανάγκη για φροντίδα και αποστασιοποίηση από την κατάσταση όπως είχε διαμορφωθεί με την υγειονομική κρίση και από την αρχή του έτους η ζήτηση είναι εκρηκτική. Το ξενοδοχείο από μήνα σε μήνα σπάει κάθε ρεκόρ επιδόσεων με τον Ιούλιο και τον Αύγουστο να είναι εκτός πραγματικότητας». Και συνεχίζει σχετικά τα patterns συμπεριφοράς: «Βλέπουμε σημαντικές αλλαγές. Δεν υπάρχουν πια Σαββατοκύριακα και καθημερινές. Οι κρατήσεις πλέον ξεκινούν κάθε ημέρα της εβδομάδας, ενώ το work-from-home έχει μετατραπεί σε work-from-hotel, work-from-airplane κ.λπ. Επίσης, στον τρόπο μετακίνησης: ξαφνικά αρχίσαμε να έχουμε πολλούς επισκέπτες που έρχονται με αυτοκίνητο και όχι αεροπορικώς. Ταυτόχρονα βλέπουμε να μεγαλώνει και το διάστημα της μέσης διαμονής. Σε ό,τι αφορά τις feeder αγορές παρατηρούμε μια πολύ μεγάλη ζήτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, αλλά και νοτιότερα από το Μεξικό και τη Βραζιλία. Αν μπει κανείς στο ξενοδοχείο σήμερα, θα δει ότι το 50% των επισκεπτών προέρχονται από την αμερικανική ήπειρο. Όσον αφορά την Ευρώπη συνεχίζουμε με τις παραδοσιακές αγορές της Γερμανίας, της Ελβετίας, του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας και των σκανδιναβικών χωρών. Αργότερα μέσα στο καλοκαίρι αναμένουμε να ενεργοποιηθεί περισσότερο η Μέση Ανατολή, που πάντοτε εμφανίζει ισχυρή παρουσία μέχρι και τον Σεπτέμβριο».
Βασική του ανησυχία, ωστόσο, παραμένει η μεσοπρόθεσμη εξέλιξη των πραγμάτων. Όπως εξηγεί, «αυτήν τη στιγμή όχι μόνο στο Martinez αλλά σε ολόκληρη τη Γαλλική Ριβιέρα η ζήτηση είναι σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Ως ξενοδοχείο είμαστε non stop από τον Ιανουάριο. Ωστόσο, η κατάσταση είναι ίδια όπως και στην Ελλάδα, αλλά και στους υπόλοιπους συναφείς προορισμούς».
Καθώς βρισκόμαστε στο μέσον της καλοκαιρινής περιόδου, είναι νωρίς για να βγάλει κάποιος συμπεράσματα σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο. Ναι, η ζήτηση έχει επανέλθει πιο δυναμική από ποτέ, όμως οι ελλείψεις προσωπικού στην τουριστική αλυσίδα (αεροδρόμια, ξενοδοχεία, μεταφορές), το υψηλό ενεργειακό κόστος, οι ευρύτερες μακροοικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις αναμένεται να αφήσουν το αποτύπωμά τους. Βαδίζουμε για μια ακόμη φορά σε αχαρτογράφητα νερά, με τον προβληματισμό τώρα να μην αφορά στο σήμερα του Τουρισμού, παρά στο αύριο και στις δυνατότητες του κλάδου να διατηρήσει μια βιώσιμη και κερδοφόρα πορεία.
*To άρθρο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα
