Οι πραγματικές προσδοκίες για το χρέος
Τα περιορισμένα περιθώρια της διαπραγμάτευσης και κατά πόσο μπορεί να επιτευχθεί αποπληρωμή χρέους σύμφωνα με την ανάπτυξη.
Το ποιός θα διαπραγματευτεί καλύτερα το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους είναι το διακύβευμα που θέτουν οι δύο βασικοί διεκδικητές της εξουσίας, χωρίς ωστόσο να τίθεται στη δημόσια συζήτηση ότι τα περιθώρια είναι πραγματικά περιορισμένα.
Στην πραγματικότητα, οι δανειστές έχουν ξεκαθαρίσει ότι το «κούρεμα» δεν είναι στο τραπέζι και το μόνο για το οποίο μπορούν να συζητήσουν είναι η επιμήκυνση στις λήξεις των δανείων, αλλά και μεγαλύτερες περιόδους χάριτος.
Στο θέμα των επιτοκίων, οι προσδοκίες είναι και πάλι χαμηλές, καθώς, όπως έχει επανειλημμένως δηλώσει ο επικεφαλής του Ευρωμηχανισμού Στήριξης, Κλάους Ρέγκλινγκ, ο ESM δανείζει με βάση το κόστος δανεισμού του. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο δεν μπορεί να μειωθεί περαιτέρω. Αυτό, που επιδιώκει όμως η ελληνική πλευρά, είναι να «κλειδώσει» το επιτόκιο από κυμαινόμενο σε σταθερό, ώστε να αποφύγει δυσάρεστες εκπλήξεις όταν τα επιτόκια μπουν σε ανοδική τροχιά.
Αυτό, πάντως, που υποστηρίζουν οι Ευρωπαίοι είναι το κατά πόσο το χρέος μπορεί να εξυπηρετηθεί. Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους θα είναι το κλειδί για να χαρακτηριστεί βιώσιμο ή μη.
Έτσι, μπαίνει πλέον στο τραπέζι μια νέα ιδέα, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για τις μελλοντικές αποφάσεις σε ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους: το κόστος για την εξυπηρέτησή του να μην υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο ποσοστό του ΑΕΠ, περίπου στο 15%. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα αποπληρώνει το χρέος της ανάλογα με τους ρυθμούς ανάπτυξης. Έτσι, εάν η οικονομία είναι σε ύφεση ή έχει χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, τα ποσά που θα κατευθύνονται σε αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων, θα μειώνονται, ανακουφίζοντας ανάλογα και τον Προϋπολογισμό.
Αυτή τη στιγμή, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους ανέρχεται σε 11% του ΑΕΠ, ωστόσο, από το 2023 οι δαπάνες για την αποπληρωμή του εκτινάσσονται, καθώς λήγει η περίοδος χάριτος.
Πάντως, για να ξεκινήσει η οποιαδήποτε συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει αμέσως μετά τις εκλογές και σε αυτήν οι δανειστές θα είναι πολύ σκληροί και θα απαιτήσουν πιστή εφαρμογή των προαπαιτούμενων. Άλλωστε, αυτός είναι και απαράβατος όρος του ΔΝΤ προκειμένου να συμμετάσχει στο πρόγραμμα.
