Η πρόωρη λήξη σεζόν για τα μισά ξενοδοχεία και το…μοντέλο Πάρου – Tι αναφέρουν στο Fortune επιχειρηματίες του κλάδου

Τα μισά ξενοδοχεία που άνοιξαν φέτος ετοιμάζονται να κλείσουν τη σεζόν το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, καθώς οι επιχειρηματίες αν και παρακολουθούν στενά τα επιδημιολογικά δεδομένα, ακολουθούν πιστά τις οδηγίες του ΕΟΔΥ και είναι σε ανοιχτή γραμμή με τις αρμόδιες αρχές και τους tour operators δεν βλέπουν να ικανοποιούνται ούτε οι πιο χαμηλές προσδοκίες τους, ενώ ο λογαριασμός με τις υποχρεώσεις ανεβαίνει επικίνδυνα!

Παραδοσιακά, τα μέσα Αυγούστου σηματοδοτούν την κορύφωση της τουριστικής σεζόν, αλλά η τρέχουσα συγκυρία δεν θυμίζει σε τίποτα άλλες εποχές. Σήμερα κυριαρχεί η αγωνία για τους επιχειρηματίες αλλά και η ανασφάλεια για τους εργαζόμενους – αν σκεφτεί κανείς ότι χάνονται περί τις 300.000 θέσεις σε φιλοξενία και εστίαση ή 170.000 με βάση το ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων.

Ο Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), από τον οποίο ζητήσαμε να σκιαγραφήσει το νέο σκηνικό, δεν προβλέπει ανάκαμψη του κλάδου πριν το 2022 και τονίζει το γεγονός ότι από τα 10 χιλ. ξενοδοχεία, μέλη του φορέα, έχουν ανοίξει σχεδόν τα μισά, ήτοι περίπου 5-5.5 χιλ. ενώ τη σεζόν χαρακτηρίζει η λειτουργία των αεροπορικών εταιρειών με περιορισμένο πτητικό έργο, σχεδόν στο 30% του περσινού προγράμματος.

Περιγράφει τη θέση των επιχειρηματιών του κλάδου, που καλούνται να λειτουργήσουν τις επιχειρήσεις τους σε ένα περιβάλλον όπου η ζήτηση δεν διαμορφώνει ικανοποιητικά επίπεδα πληρότητας, σε περιοχές με περιορισμένη ακτοπλοϊκή σύνδεση, μειωμένα αεροπορικά δρομολόγια και επιπλέον περιοριστικά μέτρα λόγω πανδημίας, τα οποία μπορεί να γίνουν πιο αυστηρά σε τοπικό επίπεδο, ανάλογα με τα επιδημιολογικά δεδομένα και το συγκυριακά αυξημένο ιικό φορτίο, που συνεπάγεται έξτρα επιβάρυνση.

Οι πληρότητες

Τον Ιούλιο, όπως μας ενημερώνει, οι πληρότητες κυμάνθηκαν στο 35% πανελλαδικά. Η εικόνα της αγοράς αλλά και οι στρατηγικές των επιχειρηματιών διαφέρουν από τις παραθεριστικές περιοχές, στις πόλεις και στα αστικά κέντρα. Για παράδειγμα στα αστικά κέντρα η λειτουργία των ξενοδοχείων μπορεί να συνεχίζεται μέχρι το τέλος του έτους, ενώ παραδοσιακά στις τουριστικές περιοχές οι κρατήσεις φθίνουν από τον Σεπτέμβριο και η σεζόν τελειώνει σχεδόν ένα μήνα μετά. Από την άλλη μεριά ο Αύγουστος έχει διαφοροποιήσεις από προορισμό σε προορισμό, με την μέση πληρότητα στη Βόρεια Ελλάδα να μην ξεπερνά το 35-40%, όταν στην Πελοπόννησο κυμαίνεται σε 50-60% και στα μεγάλα νησιά όπως Κρήτη, Ρόδο και Κω διαμορφώνεται σε 40-50%.

Κρίσιμες αποφάσεις με φόντο τον ανταγωνισμό

Υπό αυτές τις συνθήκες, 31/8 – 10/9 θα κλείσουν τα μισά από τα 5.000 ξενοδοχεία που λειτουργούν αυτή την περίοδο, σύμφωνα με τα μηνύματα που λαμβάνει από τα μέλη της η ΠΟΞ. Αυτό είναι λυπηρό, σύμφωνα με τον κ. Τάσιο, που αναφέρεται στον ασφυκτικό κλοιό στον οποίο έχουν περιέλθει οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες δεν θα είναι βιώσιμες στην μετά Covid-19 εποχή χωρίς οικονομική στήριξη.

Επομένως αυτό που προέχει τώρα είναι να υλοποιηθούν τα απαραίτητα εμπροσθοβαρή μέτρα. Τα πιο κρίσιμα, τα οποία σύμφωνα με τον κ. Τάσιο, έχουν τεθεί υπόψη του επιτελείου της κυβέρνησης εδώ και δύο μήνες και είναι συνοπτικά:

• Πολλαπλές ρυθμίσεις οφειλών προς το δημόσιο (π.χ. 36 δόσεις)
• Αναδιάρθρωση δανείων ενόψει του 2021, για να αποφύγουν νέο κύκλο κόκκινων δανείων, με μετάθεση τοκοχρεολυσίων σε 10 χρόνια, καθώς πολλές επιχειρήσεις εμφανίζουν αδυναμία πληρωμής τόκων 7 μηνών του 2020, που έχουν συσσωρευτεί
• Μείωση στο 6% του ΦΠΑ διαμονής για τόνωση της ανταγωνιστικότητας- Κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ
• Ισχυρά μέτρα για τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας την περίοδο μετά τον Οκτώβριο
• Παράταση του προγράμματος κάλυψης εργοδοτικών εισφορών (που ισχύει μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου) τουλάχιστον μέχρι 31.12.2021.

Συμπερασματικά, μιλώντας για το μέλλον του κλάδου, ο κ. Τάσιος τονίζει ότι τα συμβόλαια που κλείνονται για το 2021 είναι στις ίδιες τιμές και είναι κρίσιμο να διατηρηθεί ανταγωνιστική η ελληνική πρόταση καθώς στο περιβάλλον της επόμενης σεζόν σημαντικό στοιχείο θα είναι η πολύ υποτιμημένη τουρκική λίρα, που δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη γείτονα.

Τα μέτρα τοπικού χαρακτήρα και τα …λάθος μηνύματα

Και καθώς είναι άγνωστη η διάρκεια της πανδημίας και οι παρενέργειές της, είναι σημαντικό να δούμε πώς τα μέτρα τοπικού χαρακτήρα θα γίνουν αποδοτικά, περιορίζοντας την αναστάτωση και καλύπτοντας το έλλειμμα συντονισμού και ενημέρωσης. Αν και δικαιολογημένες σε ένα βαθμό – λόγω των πρωτόγνωρων συνθηκών – κάποιες “αστοχίες”, προκαλούν συχνά σύγχυση, την ώρα που απαιτείται άρτια ενημέρωση για την λήψη αποφάσεων γρήγορα και αποτελεσματικά. Εν τέλει, συχνά στέλνουν και λάθος μηνύματα στο εξωτερικό. Αυτές οι δυσκολίες αποτελούν καθημερινή πρακτική για τον επιχειρηματικό κόσμο της τουριστικής μας βιομηχανίας και οξύνονται όταν το ιικό φορτίο αναβαθμίζεται συγκυριακά σε ορισμένες περιοχές.

Το θέμα γίνεται πιο κατανοητό εάν ληφθεί υπόψη ότι ένα λάθος μήνυμα μπορεί να στερήσει έσοδα από την αγορά. Μια τέτοια περίπτωση θεωρούν παράγοντες της αγοράς την κινητοποίηση των αρχών σε μεγάλα νησιά, με την αποστολή μηνυμάτων – έκτακτης προειδοποίησης για αποφυγή επαφών με ευάλωτες ομάδες – στα κινητά κατοίκων και επισκεπτών τους. Οι εξελίξεις αυτές δεν περνούν απαρατήρητες την ώρα που όλες οι χώρες, λόγω της διαφαινόμενης εμφάνισης νέου κύματος πανδημίας, αναπροσαρμόζουν συνεχώς τη στρατηγική τους, με την Ιταλία να συμπεριλαμβάνει την Ελλάδα στις χώρες από τις οποίες οι ταξιδιώτες που φτάνουν στο έδαφος της πρέπει να μπαίνουν σε 14ήμερη καραντίνα, ενώ και η Μεγάλη Βρετανία φέρεται να εξετάζει ανάλογο ενδεχόμενο.

“Ψύχραιμη” (τελικά) η αντίδραση στην Πάρο

Ενδεικτικές πάντως είναι και οι πρόσφατες εξελίξεις στην Πάρο, με τα έκτακτα μέτρα, μεταξύ των οποίων το κλείσιμο των καταστημάτων εστίασης τα μεσάνυχτα, που στη συνέχεια κάλυψαν και άλλα μεγάλα νησιά αλλά και την Αττική και πλέον επιβάλλονται σε Μύκονο και Χαλκιδική. Εταιρείες εστίασης του νησιού φημολογείται ότι σχεδιάζουν να ακολουθήσουν την απόφαση των επιχειρήσεων Barbarossa, που έκλεισαν αυτοβούλως μετά την έξαρση των κρουσμάτων κορωνοϊού στο νησί της Πάρου, απόφαση που συμπτωματικά γνωστοποιήθηκε μετά τις ανακοινώσεις των περιοριστικών μέτρων.

Οι πληροφορίες πάντως θέλουν τα κρούσματα να εντοπίστηκαν σε συγκεκριμένες παρέες και η ιχνηλάτηση πήρε το νήμα από ορισμένους ταξιδιώτες που έφτασαν στην Αθήνα και είπαν ότι ήταν στην Πάρο, χωρίς ωστόσο το Κέντρο Υγείας του νησιού να δώσει “σήμα” συναγερμού για την διασπορά του ιού. Το αυξημένο ιικό φορτίο εκμαιεύεται από την κινητοποίηση και τα έκτακτα μέτρα που ανακοινώθηκαν, χωρίς όμως να υπάρχει άλλη ενημέρωση.

Απ’ ότι φάνηκε, για ορισμένους επιχειρηματίες, αυτές οι εξελίξεις ήταν αρκετές για να τους οδηγήσουν στην απόφαση να κατεβάσουν ρολά για φέτος. Πάντως μετά την αρχική αναστάτωση, η αντίδραση του επιχειρηματικού κόσμου χαρακτηρίζεται ψύχραιμη. Εξάλλου δεν υπήρξε μαζικό κύμα ακυρώσεων, πέραν μεμονωμένων περιπτώσεων λόγω της ανησυχίας που προκλήθηκε, όπως αναφέρει στο “F” η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Πάρου – Αντιπάρου, Μάνια Αμπατζή.

“Η κατάσταση είναι ελεγχόμενη”, μας λέει σημειώνοντας πάντως και ότι δεν υπήρξε αύξηση κρατήσεων για την περίοδο μετά τον Δεκαπενταύγουστο, όπως αναμενόταν. “Την εβδομάδα του Δεκαπενταύγουστου η πληρότητα στο νησί κυμάνθηκε σε 80-85% και εξακολουθεί να έρχεται κόσμος αλλά μένει να φανεί πώς θα κινηθεί ο Σεπτέμβριος”, προσθέτει. Για την κατάσταση που επικρατεί στην τοπική αγορά σήμερα, αναφέρει πληρότητα περίπου στο 70% μέχρι τις 20 με 22 του μηνός, οπότε και έχει προγραμματιστεί η διαμονή των τουριστών του Δεκαπενταύγουστου. Για το επόμενο διάστημα η πρόβλεψη τοποθετούσε τον πήχη στο 50% της δυναμικότητας του κλάδου, ωστόσο η αγορά είναι “μουδιασμένη”. Η κ. Αμπατζή, που εκτιμά την κατάσταση μέρα με τη μέρα, θεωρεί ορόσημο την 24η Αυγούστου για μια πιο ασφαλή πρόβλεψη, που δυνητικά θα καθορίσει και τη λήξη της φετινής σεζόν.

Το κρίσιμο μείγμα μέτρων, εμπιστοσύνης και ασφάλειας

Πάντως υπάρχει και η αισιόδοξη άποψη ότι τα μέτρα ενισχύουν την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια κι ως εκ τούτου πιθανή απόδοση τους, που μένει να φανεί την επόμενη εβδομάδα, θα αποδειχθεί καθοριστική για την έκβαση των κρατήσεων τον Σεπτέμβριο. Θα πρέπει επίσης να συνεκτιμηθεί η αύξηση των κρουσμάτων στο εξωτερικό.

Εν κατακλείδι, σήμερα η σεζόν δεν έχει ολοκληρωθεί και το πότε θα πέσει η αυλαία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, από το πώς θα αποδώσουν τα μέτρα, όπως αναφέρθηκε, αν θα υπάρξουν κρατήσεις για τον Σεπτέμβριο, πώς θα συμπεριφερθούν ορισμένες ξένες αγορές… ακόμη και από τον καιρό…