Οι σημαντικότεροι σταθμοί της διαπραγμάτευσης για το Brexit

Mια περίοδος εντατικών διαπραγματεύσεων δύο ετών άνοιξε σήμερα με την έναρξη της διαδικασίας εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Όμως πολλές εβδομάδες θα περάσουν ακόμη πριν αρχίσουν πραγματικά οι διαβουλεύσεις ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες.

Οι επόμενοι σημαντικοί σταθμοί στη διαδικασία είναι οι εξής:

– «Προσανατολισμοί» της ΕΕ

Από την Παρασκευή, ο Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου –του θεσμού στον οποίο μετέχουν οι ηγέτες των 28 κρατών μελών– θα προτείνει «προσανατολισμούς της διαπραγμάτευσης», που θα χαράξουν με γενικούς όρους τις κόκκινες γραμμές και την πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί, σύμφωνα με την ΕΕ, για να υπάρξει μια συμφωνία εξόδου.

Βάσει του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, η οποία διέπει τις διαπραγματεύσεις, τα δύο μέρη έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να φθάσουν σε μια διευθέτηση. Μετά την προθεσμία αυτή, αν δεν υπάρχει συμφωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει αυτομάτως από την ΕΕ.

– Απόφαση του κοινοβουλίου

Οι ευρωβουλευτές, οι οποίοι θα πρέπει να δώσουν το πράσινο φως στη συμφωνία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου στο τέλος της διαδικασίας, θα ψηφίσουν στις 5 Απριλίου στο Στρασβούργο μια απόφαση για να ξεκαθαρίσουν τις προσδοκίες τους.

– Ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής των 27

Στις 29 Απριλίου, οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της ΕΕ, πλην του Ηνωμένου Βασιλείου, θα συνεδριάσουν στις Βρυξέλλες σε μια ειδική σύνοδο κορυφής με θέμα το Brexit για να εγκρίνουν τους «προσανατολισμούς» της διαπραγμάτευσης.

Μέσα σε 48 ώρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, θα δημοσιεύσει από την πλευρά του μια «σύσταση έναρξης διαπραγματεύσεων».

– «Ντιρεκτίβες διαπραγμάτευσης»

Τον Μάιο, οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των 27 θα συναντηθούν για να εκπονήσουν «ντιρεκτίβες διαπραγμάτευσης», βασισμένες στη σύσταση της Επιτροπής και λεπτομερέστερες από τους «προσανατολισμούς» που είχαν υιοθετηθεί προηγουμένως.

Πρόκειται να περιλάβουν τα τρία θέματα κλειδιά που η ΕΕ θέλει να διευθετηθούν κατά προτεραιότητα ήδη από φέτος: ο «λογαριασμός» που θα πρέπει να πληρώσει το Λονδίνο αποχωρώντας από την ΕΕ, τα δικαιώματα των υπηκόων του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και το περίπλοκο ζήτημα των συνόρων ανάμεσα στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και τη Βόρεια Ιρλανδία (που είναι βρετανική επαρχία).

– Η εντολή του Μισέλ Μπαρνιέ

Οι ευρωπαίοι υπουργοί θα πρέπει να δώσουν επισήμως στην Κομισιόν και στον επικεφαλής διαπραγματευτή της, τον Μισέλ Μπαρνιέ, την εντολή να αρχίσουν τις διαπραγματεύσεις. Οι συνομιλίες ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες θα μπορούν τότε να αρχίσουν αληθινά, πιθανόν στα τέλη Μαΐου ή τις αρχές Ιουνίου.

Οι συνομιλίες του Γάλλου με τους Βρετανούς θα βασίζονται σε δύο έγγραφα: τους «προσανατολισμούς των διαπραγματεύσεων» των 27 και τις λεπτομερείες «ντιρεκτίβες διαπραγμάτευσης».

Ο Μισέλ Μπαρνιέ και το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν σε πρακτικά ζητήματα όπως η γλώσσα των διαπραγματεύσεων και το χρονοδιάγραμμα.

– 2017-2018: η μελλοντική σχέση

Η ΕΕ διαβεβαιώνει πως θέλει να αρχίσει να συζητεί το «περίγραμμα» της «νέας σύμπραξής» της με το Ηνωμένο Βασίλειο και ιδιαίτερα την εμπορική συμφωνία που θα τους συνδέει, χωρίς να περιμένει την εφαρμογή του διαζυγίου. Με την προϋπόθεση όμως να διευθετηθούν προηγουμένως τα κύρια ζητήματα σχετικά με την έξοδό του, αρχής γενομένης από τα τρία ζητήματα προτεραιότητας αναφορικά με τον λογαριασμό, τα δικαιώματα των πολιτών και τα ιρλανδικά σύνορα. Το Λονδίνο θα ήθελε από την πλευρά του να συζήτήσει εξαρχής την εποχή μετά το Brexit.

– Οκτώβριος 2018: σύναψη της συμφωνίας

Ο Μισέλ Μπαρνιέ όρισε τον Οκτώβριο 2018 ως προθεσμία για την εξεύρεση μιας συμφωνίας αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία θα πρέπει στη συνέχεια να εγκριθεί από τα κράτη μέλη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει μετά την τελευταία λέξη, με μια ψηφοφορία της ολομέλειάς του. Η συμφωνία υποτίθεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί πριν από τις επόμενες ευρωεκλογές, που προβλέπεται να διεξαχθούν τον Ιούνιο 2019.

– Δέκα χρόνια εμπορικών συζητήσεων

Ακόμη κι αν το Ηνωμένο Βασίλειο καταλήξει σε μια συμφωνία εξόδου με την ΕΕ, η σύναψη μιας εξαντλητικής συμφωνίας για τη μελλοντική σχέση θα απαιτήσει αναμφίβολα χρόνια — μέχρι και επτά χρόνια, σύμφωνα με τον Ντόναλντ Τουσκ, ή ακόμη και δέκα χρόνια σύμφωνα με τον πρώην πρεσβευτή της Βρετανίας στην ΕΕ.