Η σοφία του Γουόρεν Μπάφετ σε εποχές κρίσης: Πού βλέπει «ευκαιρίες» όταν όλοι φοβούνται
Οι τιμές των μετοχών κατέγραψαν απότομη πτώση την Πέμπτη, μετά την ανακοίνωση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ την προηγούμενη ημέρα για την επιβολή γενικευμένων δασμών 10% σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, καθώς και υψηλότερων δασμών για τις χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν εμπορικό έλλειμμα.
Με τη χθεσινή πτώση, ο δείκτης S&P 500 — βασικός δείκτης της ευρύτερης χρηματιστηριακής αγοράς των ΗΠΑ — έχει πλέον υποχωρήσει πάνω από 11% από το ιστορικό υψηλό του Φεβρουαρίου, περνώντας σε «ζώνη διόρθωσης», η οποία ορίζεται ως πτώση τουλάχιστον 10% από πρόσφατα υψηλά.
Επενδυτές και οικονομολόγοι φοβούνται ότι η εμπορική πολιτική Τραμπ μπορεί να οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο με τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της χώρας και να αυξήσει τον πληθωρισμό — δύο παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις ΗΠΑ σε επιβράδυνση ή ακόμη και ύφεση. Αν μια ύφεση γίνει ορατή, οι αγορές ενδέχεται να υποχωρήσουν απότομα. Όπως έχει επισημάνει ο πρόεδρος της Berkshire Hathaway και θρύλος των επενδύσεων, Warren Buffett:
«Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο γρήγορα μπορούν να πέσουν οι μετοχές», είχε γράψει στην επιστολή του προς τους μετόχους το 2017.
Αν όμως συμβεί μια μεγάλη πτώση, συνέχισε, «θυμηθείτε αυτούς τους στίχους» από το ποίημα του Rudyard Kipling “If”, γραμμένο το 1895:
«Αν μπορείς να κρατήσεις το κεφάλι σου όταν όλοι γύρω σου το χάνουν… Αν μπορείς να περιμένεις και να μη κουραστείς από την αναμονή… Αν μπορείς να σκέφτεσαι, χωρίς να κάνεις τη σκέψη αυτοσκοπό… Αν μπορείς να εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου όταν όλοι σε αμφισβητούν… Τότε όλη η Γη κι όλα όσα είναι μέσα της θα είναι δικά σου.»
Γιατί αξίζει να μείνεις ψύχραιμος
Αξίζει να σημειωθεί πως ο Buffett αναφερόταν σε σοβαρές πτωτικές φάσεις της αγοράς, όπως εκείνη του 2007–2009, όταν ο S&P 500 έχασε πάνω από το 50% της αξίας του.
Αυτές οι περιπτώσεις είναι πολύ πιο σπάνιες από αυτό που συμβαίνει τώρα. Στην πραγματικότητα, οι διορθώσεις είναι συχνό φαινόμενο στις αγορές. Από το 1980, έχουν σημειωθεί 21 πτώσεις της τάξης του 10% ή περισσότερο στον S&P 500, με μέσο ενδοετήσιο “χάσμα” 14%, σύμφωνα με τη Baird Private Wealth Management.
Φυσικά, οι επενδυτές σπάνια γνωρίζουν αν τα πράγματα θα χειροτερέψουν, μέχρι να συμβεί.
«Κανείς δεν μπορεί να σου πει πότε θα συμβούν αυτά», έγραψε ο Buffett το 2017. «Το φανάρι μπορεί να περάσει από πράσινο σε κόκκινο χωρίς να σταματήσει στο κίτρινο.»
Όμως είτε πρόκειται για σύντομη και ήπια πτώση είτε για μια πιο έντονη και παρατεταμένη, το μήνυμα είναι σαφές: Μείνε προσηλωμένος στο μακροπρόθεσμο πλάνο σου και συνέχισε να επενδύεις.
Ο Buffett γράφει ότι βλέπει τις πτώσεις ως «εξαιρετικές ευκαιρίες». Γιατί; Διότι ιστορικά, η αγορά πάντα ανακάμπτει σχετικά σύντομα.
Από το 1928, η μέση διάρκεια μιας bear market — δηλαδή πτώσης τουλάχιστον 20% — είναι μικρότερη από 10 μήνες, σύμφωνα με την Hartford Funds. Αν επενδύεις με ορίζοντα δεκαετιών, αυτός ο χρόνος είναι ασήμαντος.
Και ακόμη κι αν η εμπειρία είναι τρομακτική, το βασικό είναι να βλέπεις τη μεγάλη εικόνα: τους μακροπρόθεσμους στόχους σου. Αν συνεχίσεις να επενδύεις σταθερά όσο η αγορά πέφτει, στην ουσία αγοράζεις μετοχές σε έκπτωση. Όσο πιο χαμηλά πάνε οι τιμές, τόσο καλύτερη ευκαιρία δημιουργείται — αρκεί το χαρτοφυλάκιό σου να είναι καλά διαφοροποιημένο.
Όπως λέει και ο Kipling, κράτα το κεφάλι σου ψύχραιμο, αγνόησε τους δραματικούς τίτλους και συνέχισε τη στρατηγική σου. Ίσως να μη γίνεις κάτοχος της Γης, αλλά είναι πολύ πιθανό να αυξήσεις τον πλούτο σου με διάρκεια.
Όλη αυτή η στάση θυμίζει μια ακόμη ατάκα του Buffett, από την επιστολή του το 2009:
«Οι μεγάλες ευκαιρίες έρχονται σπάνια. Όταν βρέχει χρυσάφι, άπλωσε έναν κουβά – όχι ένα δαχτυλάκι.»
