Η Θεσσαλονίκη απέκτησε τη δική της Ζώνη Καινοτομίας
Ο Δρ. Παντελής Αγγελίδης μιλά για την πρωτοβουλία που θα εντάξει τη Θεσσαλονίκη στο παγκόσμιο οικοσύστημα των startups.
ια θέση στον παγκόσμιο χάρτη καινοτομίας φιλοδοξεί να κατακτήσει η περιοχή της Θεσσαλονίκης, δίνοντας τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις να βγουν από το τοπικό «καβούκι» τους και να αναπτύξουν διεθνή εμπορική δραστηριότητα.
Η Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης είναι γεγονός και ο Δρ. Παντελής Αγγελίδης, ο άνθρωπος που «τρέχει» το εν λόγω project, μίλησε αποκλειστικά στο fortunegreece.com για την πρωτοβουλία που θα δώσει ώθηση στον παραγωγικό ιστό της «πόλης του Βορρά».
Ο ίδιος με μια βαλίτσα στο χέρι πραγματοποιεί συχνά ταξίδια σε Η.Π.Α. και Ισραήλ, τόσο για να εμπνευστεί από χώρες που θεωρούνται πρωτοπόρες στη νεοφυή επιχειρηματικότητα, όσο και για να προσελκύσει επενδυτικά κεφάλαια που θα καταστήσουν τη Θεσσαλονίκη κόμβο καινοτομίας.
Την ίδια ώρα, γίνονται προσπάθειες προκειμένου να δημιουργηθούν συνέργειες όχι μόνο μεταξύ εταιρειών, αλλά και μεταξύ επιχειρήσεων με την ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα. Διαβάστε περισσότερα στη συνέντευξη που ακολουθεί:
Κύριε Αγγελίδη, τι προσδοκάτε να προσφέρετε στον επιχειρηματικό «ιστό» της Θεσσαλονίκης μέσα από τη Ζώνη Καινοτομίας;
Μέσω της ενίσχυσης της καινοτομικής δραστηριότητας στη Θεσσαλονίκη, προσδοκούμε να μειώσουμε την απόσταση μεταξύ έρευνας/παραγωγής γνώσης και επιχειρηματικής αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της και να αναπτύξουμε συνεργασίες μεταξύ των επιχειρήσεων του τοπικού παραγωγικού συστήματος με τον ερευνητικό ιστό της περιοχής.
Προβάλλοντας την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης ως ένα φιλικό προς την καινοτομία προορισμό στοχεύουμε στη διευκόλυνση διεθνών συνεργασιών ανάπτυξης της γνώσης και προσέλκυσης επενδύσεων που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας υψηλής αξίας και εξειδίκευσης, πρωτοστατώντας στη μεταβολή του οικονομικού προφίλ της με κατ’ επέκταση θετικό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα της χώρας.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ζώνης Καινοτομίας είναι ότι δραστηριοποιείται σε μια περιοχή, σημαντικής γεωγραφικής θέσης και γεωπολιτικής σημασίας με μοναδικά χαρακτηριστικά, όπως υψηλή συγκέντρωση επιστημονικού και ερευνητικού δυναμικού, εξωστρεφή επιχειρηματική κοινότητα και δυναμικό οικοσύστημα καινοτομίας.
Με ποια κριτήρια μπορεί να ενταχθεί μια επιχείρηση στη Ζώνη Καινοτομίας;
Η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας προχώρησε φέτος στην πιστοποίηση μεθοδολογίας μέτρησης καινοτομικότητας επιχειρήσεων. Η μεθοδολογία αυτή, η οποία ονομάζεται ΙnnoSbyTIZ, βασίζεται σε διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα και μεθόδους και έχει εκπονηθεί με την επιστημονική επιμέλεια του εργαστηρίου Διαχείρισης Τεχνολογίας MaterLab του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Innovation & Entrepreneurship Research Group, του Nottingham Business School, καθώς και του NottinghamTrentUniversity.
Η InnoSbyTIZ έχει στηριχτεί σε μια ενδελεχή βιβλιογραφική έρευνα στη θεματολογία της αποτύπωσης καινοτομίας σε επίπεδο επιχείρησης. Για το λόγο αυτό αποτελεί ένα ιδιαίτερα χρηστικό εργαλείο που μπορούν να έχουν στη διάθεσή τους οι επιχειρήσεις για να αποτιμούν την ικανότητά τους να καινοτομούν και να προβαίνουν σε διορθωτικές κινήσεις στρατηγικής με τελικό αποτέλεσμα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους. Η χρήση μιας τέτοιας μεθοδολογίας είναι πολύτιμη για ποικίλους λόγους τόσο για την ίδια την επιχείρηση όσο και για όσους χαράσσουν και υλοποιούν πολιτικές και προγράμματα ενίσχυσης καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.Οι δείκτες μέτρησης καινοτομικότητας επιχειρήσεων (ΔΕΙ.ΜΕ.Κ.Ε.) που παράγει η εφαρμογή της μεθοδολογίας καταγράφουν και απεικονίζουν την καινοτομικότητα των επιχειρήσεων είτε σε εθνικό είτε σε περιφερειακό επίπεδο, είτε σε επίπεδο επιχείρησης.
Τα δεδομένα που προκύπτουν από τα λειτουργικά χαρακτηριστικά της επιχείρησης επεξεργάζονται με στατιστική μέθοδο και τα αποτελέσματα αναλύονται διεξοδικά με τη βοήθεια γραφημάτων. Ο αλγόριθμος που έχει αναπτύξει η επιστημονική ομάδα, με την οποία συνεργάστηκε η ΑΖΚ, υπολογίζει τελικά ένα συνδυαστικό δείκτη τον οποίον ορίζουμε ως Σύνθετο Δείκτη Καινοτομίας και ο οποίος αποτυπώνει με ακρίβεια την καινοτομικότητα σε επίπεδο επιχείρησης, περιφέρειας ή χώρας.
Σε τι φάση βρίσκεστε αυτή τη στιγμή το project;
Εκείνο που σαφώς ξεχωρίζει, είναι ο επανασχεδιασμός του project «Ζώνη Καινοτομίας», με μια λογική από κάτω προς τα πάνω. Με την λογική ότι η Ζώνη υπάρχει και ότι δεν είναι ένας άχρωμος οργανισμός, αλλά είναι οι επιστήμονες και οι εφευρέτες, οι οποίοι παράγουν καινοτομικό προϊόν παγκόσμιας εμβέλειας, είτε εργάζονται σε πανεπιστημιακά εργαστήρια, είτε σε ερευνητικά ινστιτούτα, είτε σε τμήματα έρευνας και ανάπτυξης επιχειρήσεων, είτε σε νεοφυείς καινοτόμες ομάδες. Η δουλειά μας στην ΑΖΚ είναι να βοηθήσουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους να εργαστούν με λιγότερα εμπόδια και να κεφαλαιοποιήσουν το αποτέλεσμα της προσπάθειάς τους, με άμεσο όφελος στην τοπική οικονομία. Προσδοκούμε να διευκολύνουμε άμεσες επενδύσει τριών μορφών:
– δημιουργία θυγατρικής, με αντικείμενο έρευνα και ανάπτυξη
– δημιουργία ερευνητικής ομάδας αυτόνομης, ή ενταγμένης σε ακαδημαϊκό εργαστήριο ή τμήμα έρευνας και ανάπτυξης επιχείρησης
– ερευνητικά συμβόλαια σε ακαδημαϊκές οντότητες ή καινοτόμες επιχειρήσεις.
Αυτές οι μορφές επένδυσης από εταιρίες του εξωτερικού ενδεχομένως να μην είναι εντυπωσιακές, για παράδειγμα με την έννοια της πώλησης του λιμανιού ή της κατασκευής του ΤΑΡ, όμως έχουν άμεσο αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία και οικονομία, και επομένως θα έπρεπε να είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσες για την πόλη. Δουλειά μας στην ΑΖΚ, είναι να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας και αυτό θα το πετύχουμε διευκολύνοντας επενδύσεις των μορφών που αναφέρθηκαν πιο πάνω, αλλά και «εκπαιδεύοντας» την πόλη να αντιληφθεί την αξία αυτής της προσπάθειας.
Υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον για το εν λόγω εγχείρημα και αν ναι από ποιους;
Για εμάς, η τοποθέτηση της Θεσσαλονίκης στον παγκόσμιο χάρτη καινοτομίας αποτελεί στόχο και προϋπόθεση για την επίτευξη του σκοπού μας. Για τον λόγο αυτό δώσαμε τόσο μεγάλη έμφαση στην πρωτοβουλία που πήραμε το 2016 και την οποία ονομάσαμε “Thessaloniki Innovation Friendly Destination” (TIFD). Η πρώτη μάχη κερδήθηκε όταν όλοι οι φορείς ανταποκρίθηκαν και ενεργά συμμετείχαν στην πρώτη ανακοίνωση. Και δεν σταματήσαμε λεπτό, στην ΑΖΚ, να υπερθεματίζουμε την σημασία του εγχειρήματος αυτού ώστε να πεισθούν όλοι και να γίνει κοινή αντίληψη στην πόλη.
Για παράδειγμα, έχουμε σχεδιάσει ένα guidebook το οποίου έχουμε αποστείλει προς όλους και αναμένουμε ακόμη μεγαλύτερη αξιοποίησή του, όπως άλλωστε απορρέει από τις δεσμεύσεις που έχουμε λάβει. Σε κάθε περίπτωση είναι σαφές ότι θα πρέπει να γίνουμε πιο πειστικοί ώστε το TIFD να γίνει συνείδηση στην πόλη. Εάν δεν δραστηριοποιηθούμε όλοι προς αυτή την κατεύθυνση δεν πρόκειται να ευοδωθούν οι προσπάθειές μας, ούτε να πετύχουμε το στόχο μας.
Στο πλαίσιο αυτό προβολής της Θεσσαλονίκης ως έναν τόπο, φιλικό προς την καινοτομία επισκέφθηκα αρκετές φορές τις Η.Π.Α. και το Ισραήλ προκειμένου να εξευρεθούν επενδυτικά κεφάλαια που θα καταστήσουν τη Θεσσαλονίκη κόμβο καινοτομίας. Προκαλούμε ενδιαφέρον με πειστικά επιχειρήματα, όμως το πιο συνηθισμένο εμπόδιο που αναφέρεται είναι η έλλειψη αξιόπιστου συνομιλητή με συνέχεια. Η ΑΖΚ φιλοδοξεί να καταστεί ένας τέτοιος συνομιλητής και έχει φέρει ήδη σε επαφή το οικοσύστημα καινοτομίας με δυνητικούς επενδυτές. Άλλωστε έχουμε ήδη πολύ θετικά δείγματα. Το ενδιαφέρον είναι έντονο και οι πρώτες ομάδες που εγκαθίστανται στην πόλη είναι γεγονός.
Ποιος ήταν ο λόγος που, κατά τη γνώμη σας, άργησε τόσο η δημιουργία ενός κόμβου προώθησης της καινοτόμου επιχειρηματικότητας στην περιοχή της Θεσσαλονίκης;
Δεν υπήρξε ποτέ ουσιαστική στήριξη του εγχειρήματος ούτε οργανωτικά ούτε διαχειριστικά. Ακόμη και σήμερα δεν έχει ξεκαθαρίσει το καθεστώς λειτουργίας της ΑΖΚ. Η εταιρία, σύμφωνα με τον ιδρυτικό της Νόμο όπως ισχύει, λειτουργεί με βάση τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. Ενδιάμεσα όμως έχουν υπογραφεί τρία μνημόνια και οι αντίστοιχοι εφαρμοστικοί τους νόμοι με αποτέλεσμα σήμερα να μην είναι σαφές τι ισχύει και οι αντικρουόμενες ερμηνείες να είναι διαλυτικές, δηλαδή να μην σου επιτρέπουν να λειτουργήσεις ουσιαστικά. Έχουμε ήδη επεξεργαστεί και υποβάλλει ερμηνευτική τροπολογία, η οποία αναμένουμε να ξεκαθαρίσει το πλαίσιο λειτουργίαςτης ΑΖΚ. Όποια και αν είναι η τελική πολιτική απόφαση – εμείς, το ΔΣ της ΑΖΚ, θεωρούμε ότι πρέπει να είναι αυτή του Ιδρυτικού μας Νόμου, και αυτό ξεκαθαρίζει η ερμηνευτική διάταξη που προτείναμε – έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις/πλάνο για τα επόμενα βήματα. Φυσικά το πλάνο είναι εντελώς διαφορετικό στη μία σε σχέση με την άλλη περίπτωση.
Παράλληλα δεν έγινε ποτέ ουσιαστική προσπάθεια να ενισχυθούν οι πόροι της ΑΖΚ – τόσο οι ανθρώπινοι όσο και οι οικονομικοί. Έχουμε ήδη ανατρέψει αυτό, έχουμε υποβάλλει και άλλες προτάσεις και αναμένουμε απαντήσεις. Δεν πιστεύω ότι η ΑΖΚ απαιτείται να μεγαλώσει ιδιαίτερα σε προσωπικό. Θα πρέπει να διατηρήσει ένα ολιγομελές σχήμα, επιτελικού χαρακτήρα και να διευρύνει τις συνεργασίες της.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα ακούμε διαρκώς να μιλάνε για καινοτομία. Πώς προσδιορίζετε εσείς την καινοτομία;
Η αλήθεια είναι ότι όταν μια λέξη πολυχρησιμοποιείται τελικά χάνει και το νόημά της. Για παράδειγμα η πολυφιλολογία γύρω από τις νεοφυείς επιχειρήσεις έχει δημιουργήσει μεγάλες παρεξηγήσεις, τις οποίες εγώ με μια λέξη έχω ονομάσει «σταρταπίτιδα». Μεταξύ αυτών των παρεξηγήσεων η πιο επικίνδυνη είναι η περιρρέουσα άποψη ότι μόνο με νεοφυείς επιχειρήσεις θα πετύχουμε την επιθυμητή ανάπτυξη. Δεν είναι δυνατό να αγνοούμε τον παραγωγικό ιστό της χώρας και να ασχολούμαστε μόνο με startup. Η κοινωνική και πολιτική στήριξη στην επιχειρηματικότητα πρέπει να είναι συνολική και συνδυαστική.
Με δεδομένο ότι ζούμε στην εποχή όπου συντελείται η 4η βιομηχανική επανάσταση, ποια τεχνολογικά «εργαλεία» θεωρείτε ότι είναι πιο σημαντικά για την εξέλιξη και την επιβίωση μιας επιχείρησης;
Σαφέστατα οι τεχνολογίες δικτύωσης είναι αυτές που αλλάζουν σήμερα τα δεδομένα και μια επιχείρηση δεν μπορεί να επιβιώσει απέχοντας απ’ αυτές. Για το επόμενο διάστημα δώστε προσοχή στην εξέλιξη τεχνολογιών όπως data analytics, artificial intelligence, block chain και robotics.
Ποια τα άμεσα σχέδιά σας;
Παράλληλα με την προώθηση της καμπάνιας μας ‘Thessaloniki, innovation friendly destination’ προχωρούμε στη διαμόρφωση του Θύλακα ώστε να δημιουργήσουμε και μια γεωγραφική αναφορά και να αποκτήσουμε χώρο για μας και τις επιχειρήσεις που θα φιλοξενήσουμε. Τέλος, η ΑΖΚ έχει θέσει σαν στόχο εκ μέρους του οικοσυστήματος καινοτομίας της Θεσσαλονίκης τη θεσμοθέτηση ειδικών κινήτρων στις καινοτομικές επιχειρήσεις και startups της Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης με προτεραιότητα την εφαρμογή χαμηλού φορολογικού συντελεστή και ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζομένους σ’ αυτές.
