Η θετική «παρενέργεια» των capital controls

Οι επανειλημμένες προσπάθειες των τελευταίων κυβερνήσεων να δώσουν κίνητρα στους επαγγελματίες και τους καταναλωτές για τη χρήση πλαστικού χρήματος, είτε με υποσχέσεις για κληρώσεις ή μείωση του ΦΠΑ, δεν βρήκαν πρόσφορο έδαφος. Κι εκεί ήρθε η βίαιη μείωση του κινούμενου ρευστού στην αγορά μέσω των capital controls, για να εκτοξεύσει τη χρήση καρτών και να μεταβάλει την εγχώρια οικονομία σε μια άλλου τύπου συναλλαγές, ασυνήθιστες για τη χώρα.

Η επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων από τις 27 Ιουνίου οδήγησε στην αύξηση της ζήτησης για χρεωστικές κάρτες, ο αριθμός των οποίων εκτινάχθηκε κατά 1 εκατομμύριο μέσα σε έναν μόλις μήνα, όταν πριν από τους κεφαλαιακούς περιορισμούς εκδίδονταν, κατά μέσον όρο, κάτω από 100.000 κάρτες μηνιαίως.

Ο περιορισμός των 60 ευρώ ημερησίων, ή πλέον 420 ευρώ εβδομαδιαίως, έκανε τις κάρτες εξαιρετικά δημοφιλείς. Σύμφωνα με δηλώσεις του γενικού διευθυντή της Alpha Bank Λεωνίδα Κασούμη στο Bloomberg, η χρήση της κάρτας για πληρωμές στο σούπερ μάρκετ ή στα βενζινάδικα διπλασιάστηκε μέσα σε έναν μήνα.

Ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Θοδωρής Καλαντώνης, σημείωσε ότι ανάλογη ήταν η έκρηξη που σημειώθηκε στη ζήτηση για εγκατάσταση συσκευών POS, όχι μόνο από εμπόρους, αλλά και από λιγότερο παραδοσιακούς κλάδους επαγγελματιών, όπως οι φαρμακοποιοί, οι γιατροί, οι οδοντιατρικές κλινικές κ.λπ.

Ο τζίρος των χρεωστικών καρτών σε POS υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με πέρυσι, με την αυξημένη χρήση να παρατηρείται στους υφιστάμενους αλλά και στους νέους πελάτες καρτών, εξέλιξη που παραπέμπει σε υπερδιπλασιασμό των συσκευών αποδοχής καρτών από το σημερινό επίπεδο των 150.000 σε 400.000 περίπου τα επόμενα δύο χρόνια. Ταυτόχρονα πενταπλασιάστηκαν οι νέοι κωδικοί χρήσης ηλεκτρονικής τραπεζικής e-banking, με πάνω από 150.000 νέους χρήστες τον Ιούλιο.

Όπως σημειώνει ο κ. Κασούμης, η εξέλιξη αυτή θα συμβάλλει όχι μόνο στη μείωση του λειτουργικού κόστους από την πλευρά των τραπεζών αλλά και στον περιορισμό της φοροδιαφυγής, που υπολογίζεται στο 25% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τον κ. Καλαντώνη, «σε παρόμοια κατεύθυνση προβληματίστηκε και η ελληνική κυβέρνηση, αξιολογώντας την εισαγωγή ενός άνω ορίου 70 ευρώ για κάθε συναλλαγή με μετρητά στα τουριστικά νησιά, και, παρόλο που αυτή η πρόβλεψη έμεινε εκτός της νομοθεσίας που ψηφίστηκε πρόσφατα, η ιδέα δεν έχει εγκαταλειφθεί. Η επιβολή γενικού ορίου στις συναλλαγές μετρητών θα έχει σημαντικά οφέλη στον έλεγχο της ‘‘μαύρης’’ οικονομίας και στην ενδυνάμωση των δημοσιονομικών της χώρας. Η δυναμική είναι μεγάλη, εάν κάποιος αναλογιστεί ότι σήμερα οι πληρωμές με κάρτες αντιπροσωπεύουν μόνο το 6% των συνολικών πληρωμών στη χώρα, ένα από τα μικρότερα ποσοστά στην Ευρώπη».

Βάσει εκτιμήσεων η συντονισμένη υλοποίηση ενός εκτενούς πακέτου μέτρων για την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών θα μπορούσε να μειώσει τουλάχιστον κατά 25% τη «μαύρη» οικονομία, ενισχύοντας σημαντικά τα δημόσια έσοδα της χώρας.