Οι τρεις επιλογές του Αλέξη Τσίπρα

Το πικρό χάπι των μέτρων, οι πρόωρες εκλογές ή το δημοψήφισμα αποτελούν για το πρακτορείο Bloomberg τις τρεις βασικές επιλογές του Αλέξη Τσίπρα μέταλ από το νέο αδιέδοξο της διαπραγμάτευσης που οδήγησε στη ματαίωση του Eurogroup που θα συνεδρίαζε έκτακτα τη Μ. Πέμπτη.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει υποσχεθεί στους ψηφοφόρους του πως δεν θα επιτρέψει ούτε ένα σεντ παραπάνω από όσα προβλέπονται στο πρόγραμμα λιτότητας του περασμένου Ιουλίου. Οι δανειστές της Ελλάδας αναφέρουν πως τα προαπαιτούμενα αυτά μπορεί να εμπεριέχουν μέχρι και 3,5 δισ. ευρώ περαιτέρω από τα συμφωνηθέντα.

Το δίλημμα του πρωθυπουργού τώρα έγκειται στη διαφωνία του μεταξύ της ευρωζώνης και του ΔΝΤ.

Οι Ευρωπαίοι λένε πως η κυβέρνηση της Αθήνας έχει δεσμευθεί με λιτότητα αρκετή για την επίτευξη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος του 3,5% το 2018, ενώ το ΔΝΤ υπολογίζει πως ο αριθμός αυτός θα βρεθεί στο 1,5%.

Το Bloomberg αναλύει τρία πιθανά σενάρια για τις εξελίξεις των επόμενων ημερών.

Το πικρό χάπι

Δεν θα ήταν η πρώτη φορά που ο Τσίπρας συνθηκολογεί, λέει το πρακτορείο. Αντιμέτωπος με τον κίνδυνο κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος και την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ τον περασμένο Ιούλιο, εγκατέλειψε τις προεκλογικές υποσχέσεις του για διακοπή της λιτότητας, αποδεχόμενος τις απαιτήσεις των δανειστών με αντάλλαγμα ένα νέο πρόγραμμα βοήθειας.

Με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ένα ξεκάθαρο προβάδισμα για τη Νέα Δημοκρατία και με τα αποθέματα ρευστότητας να εξαντλούνται, ο Τσίπρας ίσως αποφασίσει ότι δεν έχει άλλη επιλογή από το να ακολουθήσει ξανά τον ίδιο δρόμο. Ο 41χρονος ηγέτης θα μπορούσε να προσπαθήσει να πουλήσει την απόφαση στους βουλευτές και τους ψηφοφόρους υποστηρίζοντας ότι αυτό θα άνοιγε τον δρόμο για το re-profiling του χρέους, κάτι που οι πιστωτές έχουν αφήσει ανοιχτό ως ενδεχόμενο από το 2012.

Ο Τσίπρας μπορεί επίσης να υποστηρίξει ότι, εξαιτίας του ότι τα επιπλέον μέτρα λιτότητας θα εφαρμοστούν μόνο εάν η Ελλάδα χάσει τους δημοσιονομικούς στόχους, αυτό το μέρος του πακέτου είναι ακίνδυνο. Και οποιαδήποτε συμφωνία επιτευχθεί με τους πιστωτές, θα είναι από τον Τσακαλώτο, τον φημισμένο ηγέτη της εσωτερικής αντιπολίτευσης του Τσίπρα, περιορίζοντας το πεδίο για αντιδράσεις. Όσο λιγότερο λεπτομερή είναι αυτά τα μέτρα, τόσο περισσότερο χώρο θα έχουν οι Τσίπρας και Τσακαλώτος για να περάσουν το μήνυμα ότι είναι απλώς κάτι σαν «ασφάλεια», χωρίς ουσιαστική επίδραση.

Οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, αντιμέτωποι με την προοπτική εκλογών από τις οποίες μπορεί να χάσουν τη θέση τους, ίσως δελεαστούν να δεχθούν για άλλη μία φορά τα μέτρα λιτότητας, ελπίζοντας σε μια τόνωση της οικονομικής εμπιστοσύνης από μια συμφωνία, προτού χρειαστεί να αντιμετωπίσουν τους ψηφοφόρους ξανά. Οι επόμενες εκλογές είναι προγραμματισμένο να διεξαχθούν το 2019.

Η αντίδραση της αγοράς η οποία έχει προσφερθεί στον Τσίπρα από τους πιστωτές, είναι μέχρι στιγμής ήρεμη, υποδηλώνοντας ότι οι επενδυτές το θεωρούν αυτό ως το πιθανότερο σενάριο. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωσε τη Δευτέρα πως η αναθεώρηση του προγράμματος βοήθειας προς την Ελλάδα θα ολοκληρωθεί «εν τέλει».

Αν ο Τσίπρας συμφωνήσει με τα μέτρα έκτακτης ανάγκης, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα συναντηθούν στις 28 Απριλίου.

Οι πρόωρες εκλογές

Τυχόν αποτυχία στην κατάληξη συμφωνίας, ή στο να καταφέρει να πείσει τους βουλευτές του κυβερνώντος συνασπισμού για τα οφέλη της, θα αναγκάσουν τον Τσίπρα να διαλύσει τη βουλή και να αφήσει τους ψηφοφόρους να αποφασίσουν. Αυτό είναι ένα χαρτί που έπαιξε πέρυσι όταν ορισμένοι βουλευτές του αντέδρασαν στην απόφαση να αποδεχθεί τα αιτήματα των πιστωτών.

Ο Τσίπρας βγήκε ενισχυμένος από αυτή την εκλογική αναμέτρηση ενώ η σκληροπυρηνική πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ που τον εγκατέλειψε, δεν κατόρθωσε να κερδίσει καμία έδρα στις πρόωρες εκλογές του Σεπτεμβρίου. Μπορεί να δυσκολευτεί να επαναλάβει αυτό το τρικ.

Το περασμένο καλοκαίρι ο Τσίπρας βρήκε στήριξη στα φιλοευρωπαϊκά κόμματα της αντιπολίτευσης για να περάσουν τα σκληρά μέτρα που συνδέονται με το πρόγραμμα. Αλλά αυτή την φορά έχουν δηλώσει πως δεν πρόκειται να στηρίξουν μια κυβέρνηση υπό τον Τσίπρα.

Οι δημοσκοπήσεις, οι οποίες συχνά έχουν αποδειχθεί λανθασμένες στην Ελλάδα, εμφανίζουν ότι το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, η Νέα Δημοκρατία, έχει ανακτήσει το προβάδισμα μετά από περισσότερο από δύο χρόνια.

Μια νίκη της ΝΔ πιθανότατα θα οδηγούσε σε έναν συνασπισμό με μετριοπαθή κόμματα που δεσμεύονται να τηρήσουν την Ελλάδα στο ευρώ ή να δημιουργηθεί μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Το ερώτημα σε αυτό το σενάριο, όπως και το 2012, είναι εάν θα είναι πλέον αργά να μπει ξανά το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας σε τροχιά, ύστερα από τις πολιτικές συγκρούσεις της προεκλογικής εκστρατείας και τις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Μια βουλή που δεν βγάζει κυβέρνηση και οδηγεί σε παρατεταμένη αστάθεια ή μια νίκη του Τσίπρα με ένα εισιτήριο κατά της λιτότητας, είναι επίσης πιθανές. Οποιοδήποτε από τα δύο αυτά ενδεχόμενα θα μπορούσαν να θέσουν την Ελλάδα σε ένα μονοπάτι προς την χρεοκοπία τον Ιούλιο και την έξοδο από το ευρώ κάποια στιγμή αργότερα.

Το δημοψήφισμα

Ένα βήμα πριν από την τακτική των πρόωρων εκλογών, θα ήταν ένα ακόμη δημοψήφισμα.

Ο Τσίπρας θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι οι πιστωτές απαιτούν περισσότερα από όσα έχουν συμφωνηθεί με το πρόγραμμα διάσωσης και πως χρειάζεται νέα εντολή για να εφαρμόσει τα μέτρα, περίπου όπως υποστήριξε τον περασμένο Ιούλιο. Δημοσκόπηση της Kapa Research στις αρχές του μήνα, έδειξε ότι οι Έλληνες θα ψήφιζαν εναντίον μεγαλύτερης λιτότητας, όπως έκαναν και το περασμένο έτος, θέτοντας για άλλη μια φορά τη θέση της χώρας στο ευρώ, υπό αμφισβήτηση.

Τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα της αντιπολίτευσης θα μπορούσαν να ζητήσουν από τους Έλληνες ψηφοφόρους να απέχουν, σε μια προσπάθεια να μειώσουν το κύρος του δημοψηφίσματος, ενώ παράλληλα να μειωθεί το ρίσκο μιας αρνητικής ψήφου. Εάν η προσέλευση ήταν χαμηλή, η θέση του Τσίπρα θα μπορούσε να γίνει αφόρητη. Ωστόσο, ένα δημοψήφισμα θα του έδινε περισσότερο χώρο να «γυρίσει» το αποτέλεσμα παρά μια εκλογική διαδικασία.