Οι τρόποι με τους οποίους η ΕΕ μπορεί να απαλλαγεί από το ρωσικό φυσικό αέριο τους επόμενους έξι μήνες

του Eamon Barrett

Τη Δευτέρα, η Ρωσία απείλησε να διακόψει τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να απαντήσει στις κυρώσεις για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η Ρωσία προμηθεύει περίπου το 40% του φυσικού αερίου της ΕΕ – που ισοδυναμεί με 140 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως – και διοχετεύει μεγάλο μέρος του μέσω του αγωγού Nord Stream 1, ο οποίος στέλνει αέριο στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω της Ουκρανίας.

Οι ευρωπαϊκές τιμές ενέργειας έχουν εκτοξευθεί από τότε που ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, λόγω των φόβων ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να διαταράξει τον εφοδιασμό. Αντιμετωπίζοντας το αυξανόμενο κόστος στο εσωτερικό – με τις τιμές της ενέργειας να εκτινάσσονται στα ύψη κατά 54% πριν από την έναρξη του πολέμου – οι ηγέτες της ΕΕ έχουν ως επί το πλείστον αποφύγει να επιβάλουν κυρώσεις στις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας.

Αλλά καθώς η Ρωσία απειλεί να «τραβήξει την πρίζα» ούτως ή άλλως, η ΕΕ αναγνωρίζει την ανάγκη να απογαλακτιστεί από το ρωσικό αέριο. Την περασμένη εβδομάδα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) καθόρισε πώς η ΕΕ μπορεί να το πετύχει αυτό σε ένα σχέδιο 10 σημείων για τη μείωση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου κατά 50% εντός ενός έτους.

Σύμφωνα με τον ΔΟΕ, οι συμβάσεις που καλύπτουν το 12% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ από την Gazprom – τη ρωσική εταιρεία που διαχειρίζεται τον αγωγό Nord Stream – θα λήξουν φέτος. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας, θα έχουν λήξει επίσης συμβόλαια εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου ύψους 40 bcm.

«Αυτό παρέχει στην ΕΕ ένα σαφές βραχυπρόθεσμο παράθυρο ευκαιριών για να διαφοροποιήσει σημαντικά τις προμήθειες φυσικού αερίου και τις συμβάσεις της προς άλλες πηγές», λέει ο ΔΟΕ.

Το υγρό φυσικό αέριο (LNG) προσφέρει μια τρομερή, αλλά ατελή αντικατάσταση για το ρωσικό αέριο. Θα χρειαστεί χρόνος για να αυξήσει η ΕΕ τα φορτία εισαγόμενου LNG και, μόλις παραδοθεί, το υγροποιημένο αέριο πρέπει να «επαναεριοποιηθεί» για χρήση. Η ενίσχυση των εισαγωγών LNG θα μπορούσε να μειώσει έως και 60 bcm της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό αέριο φέτος.

Η πυρηνική ενέργεια θα πρέπει επίσης να επιστρέψει, αν και δεν ασπάζονται όλα τα μέλη της ΕΕ αυτή την ιδέα. Αρκετοί πυρηνικοί αντιδραστήρες πρόκειται να επανέλθουν σε λειτουργία φέτος μετά το κλείσιμο για τακτικούς ελέγχους ασφαλείας το 2021. Η διατήρηση ανοιχτών πυρηνικών εγκαταστάσεων θα αντιστάθμιζε 12 bcm εισαγωγών φυσικού αερίου ετησίως.

Τέλος, ανεξάρτητα από το πώς η ΕΕ θα αποφασίσει να μετριάσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο, το κόστος της ενέργειας για τους καταναλωτές αναμένεται να αυξηθεί στο μεσοδιάστημα. Ο ΔΟΕ αναφέρει ότι η ΕΕ σκοπεύει να δαπανήσει 60 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις για να μετριάσει τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου. Όμως, λέει ο ΔΟΕ, η ΕΕ θα πρέπει να διαθέσει 200 δισεκατομμύρια δολάρια συνολικά.