Η Βρετανία ζητά από Facebook και Google να πληρώσουν «φόρο εθισμού» στα social media

του David Meyer

Τα τελευταία χρόνια, ορισμένοι ψυχολόγοι προειδοποιούν για τους κινδύνους του εθισμού στα κοινωνικά μέσα – ένα φαινόμενο που κάποιοι μέσα από τον κλάδο της τεχνολογίας έχουν πει ότι τροφοδοτείται σκόπιμα από εταιρείες όπως το Facebook και η Google.

Τώρα, νομοθέτες του Ηνωμένου Βασιλείου αναφέρουν ότι ο εθισμός στα κοινωνικά μέσα πρέπει να χαρακτηριστεί επισήμως ως ασθένεια και οι εταιρείες πίσω από τις πλατφόρμες θα πρέπει να πληρώσουν φόρο 0,5% επί των κερδών τους για να βοηθήσουν στην επίλυση του προβλήματος.

Την περασμένη Δευτέρα, μια διακομματική ομάδα βουλευτών δημοσίευσε την έκθεση της μετά από έρευνα σχετικά με τη «διαχείριση των επιπτώσεων των κοινωνικών μέσων στην ψυχική υγεία και την ευημερία των νέων», η οποία διεξήχθη από τον Απρίλιο του 2018 έως τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους.

«Η έρευνά μας δείχνει ότι υπάρχουν πτυχές των κοινωνικών μέσων που είναι θετικές – ειδικά όσον αφορά την επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων με παρόμοια ενδιαφέροντα, τον περιορισμό της μοναξιάς, και τη συμβολή στην επαφή μεταξύ μελών κοινοτήτων», έγραψαν ο Chris Elmore και ο William Wragg, οι νομοθέτες που διεξήγαγαν την έρευνα.

«Ωστόσο, υπάρχουν επίσης διάφορες πτυχές των κοινωνικών μέσων που μπορούν να έχουν πολύ επιζήμιες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και την ευημερία των νέων. Ως εκ τούτου, είναι κρίσιμο να προστατεύσουμε τους νέους και να διασφαλίσουμε ότι είναι ασφαλείς και υγιείς όταν βρίσκονται στο διαδίκτυο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι συστάσεις μας αποσκοπούν στη βελτίωση των μέτρων προστασίας των ευάλωτων ατόμων».

Συγκεκριμένα, η έρευνα διαπίστωσε ότι ενώ μόνο το 12% των παιδιών που αποφεύγουν απολύτως τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης παρουσιάζουν συμπτώματα ψυχικής νόσου, το αντίστοιχο ποσοστό αυξάνεται στο 27% για τα παιδιά που ξοδεύουν τρεις ή τέσσερις ώρες την ημέρα χρησιμοποιώντας αυτές τις υπηρεσίες. Τα κοινωνικά μέσα επηρεάζουν ιδιαίτερα την αυτοεκτίμηση των κοριτσιών με αρνητικό τρόπο (46% των κοριτσιών έναντι 38% όλων των νέων) και οι πλατφόρμες δείχνουν πολύ συχνά υλικό που προβάλλει με θελκτικό τρόπο τις ψυχικές ασθένειες σε όσους αναζητούν υλικό υποστήριξης ψυχικής υγείας.

Οι νομοθέτες θέλουν να δημιουργήσουν νομικές υποχρεώσεις οι οποίες θα επιβάλλουν στις πλατφόρμες των κοινωνικών μέσων ένα «καθήκον μέριμνας» όταν ασχολούνται με τους νέους, ενώ προτείνει η εποπτική αρχή των μέσων ενημέρωσης Ofcom να αναλάβει την ευθύνη της επιβολής των υποχρεώσεων αυτών. Αυτό δεν είναι μια μεμονωμένη πρόταση – πρόσφατα, μια έκθεση της Βουλής των Λόρδων σχετικά με τη «ρύθμιση σε έναν ψηφιακό κόσμο» υποστήριξε την ίδια ακριβώς ιδέα, ενώ και η Ofcom επιδιώκει ανοιχτά να εποπτεύσει τα κοινωνικά δίκτυα όπως ακριβώς εποπτεύει τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών.

Το αίτημα για την επιβολή φόρου στα κοινωνικά μέσα είναι κάτι καινούργιο. Το ζήτημα εδώ είναι ότι δεν υπάρχουν πολλά επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τη σχέση μεταξύ κοινωνικών μέσων και προβλημάτων ψυχικής υγείας, γεγονός που καθιστά δύσκολο το να καταλάβουμε ποιοί κινδυνεύουν περισσότερο και πώς μπορεί να βοηθηθούν.

Η κοινοβουλευτική ομάδα κάλεσε τις πλατφόρμες των κοινωνικών μέσων να παράσχουν στους ερευνητές όλα τα δεδομένα που απαιτούνται για να αναλυθεί το πρόβλημα και – σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» – να καταβάλουν εισφορά 0,5% επί των κερδών τους για να χρηματοδοτηθεί μια «Συμμαχία των Κοινωνικών Μέσων για την Υγεία» που θα χρηματοδοτεί και θα αξιολογεί έρευνες, και θα «καθιερώσει σαφέστερες κατευθυντήριες γραμμές για τους χρήστες».

Με βάση τα δηλωθέντα κέρδη στο Ηνωμένο Βασίλειο τα τελευταία δύο χρόνια, ο φόρος αυτός θα ανέρχονταν ετησίως σε περίπου 415.000 δολάρια για το Facebook και 1.34 εκατομμύρια δολάρια για τη Google. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου σχεδιάζει επίσης να θεσπίσει νέο φόρο 2% επί των εσόδων των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας.