Η ζωή μετά τον κορωνοϊό: Πώς βλέπουν την κατάσταση για τους επόμενους μήνες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Για το επόμενο εξάμηνο, τα στελέχη των ελληνικών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις της πανδημίας, εκτός από τις αρνητικές συνέπειες που είναι μείωση εσόδων (61%) και η έλλειψη ρευστότητας (47%), διαβλέπουν και ευκαιρίες, όπως η διερεύνηση νέων δραστηριοτήτων (60%), η αλλαγή επιχειρηματικού μοντέλου και στρατηγικής (56%) και η επανεξέταση της ψηφιακής στρατηγικής (46%).
Αυτό προκύπτει από τις απαντήσεις όσων συμμετείχαν στο ενημερωτικό webcast, για την παρουσίαση του προγράμματος συμβουλευτικής προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), “Advice for Small Business – ASB”, το οποίο επιδοτείται από την EBRD και διοργάνωσαν το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ) και η EY Ελλάδος, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), την Παρασκευή 24 Απριλίου. Το κόστος συμμετοχής των επιχειρήσεων στο πρόγραμμα επιδοτείται κατά 70%-75% από την EBRD.
Σύμφωνα με τις απαντήσεις των επιχειρηματιών, βασικές ανησυχίες τους είναι πιθανή παγκόσμια ύφεση (69%) και τα προβλήματα ρευστότητας και κεφαλαιακών πόρων (62%). Οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις αναμένουν μείωση εσόδων, αλλά και το 17,5% αναμένει αύξησή τους.
Όπως σημειώνεται σε ανακοίνωση του ΕΒΕΑ; «η επόμενη μέρα από την κρίση του COVID-19, θα βρει τις ελληνικές επιχειρήσεις σε ένα πολύ διαφορετικό οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες προς όλους τους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας – από τη χρηματοδότηση, τη στρατηγική και το ανθρώπινο δυναμικό, έως τη χρηματοοικονομική διαχείριση, αλλά και την τεχνολογία – γίνονται πιο απαραίτητες από ποτέ, καθώς οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επισπεύσουν τον μετασχηματισμό τους, αλλάζοντας το επιχειρηματικό μοντέλο τους και αναπροσαρμόζοντας την κατανομή των κεφαλαίων τους».
Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Μίχαλος, στο χαιρετισμό του κατά την έναρξη του webcast αναφέρθηκε στις απαισιόδοξες προοπτικές για την οικονομία μετά το πέρας της κρίσης, τονίζοντας τη σημασία και τη προστιθέμενη αξία που δίνει στις προσπάθειες στήριξης των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων το επιδοτούμενο πρόγραμμα της EBRD. Επίσης εξέφρασε την ελπίδα οι επιχειρήσεις να αδράξουν αυτή την ευκαιρία, ώστε να εξασφαλιστεί η θετική ανταπόκρισή τους στις προκλήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Μίχαλος, δήλωσε: «Τα μέτρα που ελήφθησαν κατά το προηγούμενο διάστημα και εξακολουθούν να λαμβάνονται από την Πολιτεία για τη στήριξη επιχειρήσεων και πολιτών, κινούνται βέβαια προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά είναι πλέον προφανές ότι δεν επαρκούν για να αναστρέψουν το αρνητικό κλίμα στην αγορά. Κομβικό ρόλο στην προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και των επιχειρήσεων την επόμενη ημέρα, καλείται να διαδραματίσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Η κυβέρνηση, με δεδομένη την πρόθεση της ΕΕ – για αυτή την περίοδο της κρίσης – να «παραχωρήσει» ευελιξία στις κεντρικές τράπεζες των χωρών-μελών, θα πρέπει να παρέμβει για τη λήψη μέτρων που θα διασφαλίσουν την παροχή ρευστότητας από τις τράπεζες στις επιχειρήσεις, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις που προκλήθηκαν από την πανδημία. Μια τέτοια στρατηγική θα πρέπει, προφανώς, να περιλαμβάνει άμεσες αποφάσεις για εμπροσθοβαρή προγράμματα οικονομικής στήριξης, επεξεργασμένα με τέτοιο τρόπο που να ενισχύσουν την αγορά και την οικονομία, με στόχο την επαναφορά στην ομαλότητα. Ένα από αυτά τα προγράμματα είναι και η πρωτοβουλία που ανέλαβαν από κοινού ΕΒΕΑ, EBRD και ΕΥ για την αξιοποίηση, μέσω της EBRD, σημαντικών πόρων προς όφελος των επιχειρήσεων».
Από την πλευρά της EBRD, η Δήμητρα Παπανδρέου, επικεφαλής του Προγράμματος Παροχής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών προς ΜμΕ στην Ελλάδα, αφού αναφέρθηκε συνοπτικά σε έργα συμβουλευτικής που έχει υποστηρίξει η Τράπεζα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, παρουσίασε τους όρους του προγράμματος ASB, καθώς και τα κριτήρια επιλεξιμότητας για τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα, το οποίο έχει ως στόχο τη στήριξη των αναπτυξιακών εγχειρημάτων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επιδοτείται από την EBRD, η οποία καλύπτει το 70%-75% του συνολικού ποσού συμμετοχής σε αυτό, για έργα που πραγματοποιούνται με τοπικούς συμβούλους. Ενδεικτικά, η κυρία Παπανδρέου ανέφερε ότι οι κλάδοι οι οποίοι επιζητούν μέχρι σήμερα περισσότερο τα έργα συμβουλευτικής, είναι εκείνοι των τροφίμων και ποτών και των φαρμακευτικών προϊόντων και καλλυντικών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς στρατηγικής και εξαγωγών. Όπως τόνισε, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμες και να προσαρμοστούν στις νέες ανάγκες που έχει δημιουργήσει η υγειονομική κρίση.
Στην εισαγωγική του παρουσίαση, ο Τάσος Ιωσηφίδης, εταίρος και επικεφαλής του τμήματος Χρηματοοικονομικών Συμβούλων και Υποστήριξης Συναλλαγών της EY Ελλάδος, ανέφερε ότι η πανδημία βρήκε τις ελληνικές ΜμΕ σε μια φάση παραγωγικής ανασυγκρότησης και ότι, καθώς αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, είναι σημαντική η υποστήριξή τους σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία. «Η προσέγγισή μας για τη στήριξη των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, είναι διττή», ανέφερε ο κ. Ιωσηφίδης, εξηγώντας ότι, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες που ανέπτυξε η EY για να καλύψει τις ιδιαίτερες ανάγκες που δημιουργεί η πανδημία, «σε πρώτο στάδιο, είναι εστιασμένες στην επιβίωσή τους, με έμφαση σε θέματα χρηματοδότησης, ρευστότητας και συγκράτησης κόστους, ενώ σε δεύτερο, πιο μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, εστιάζονται στην ανάπτυξη του επιχειρηματικού τους μοντέλου μέσω σταδιακού μετασχηματισμού, ενισχύοντας την ετοιμότητά τους, τόσο να ανταγωνιστούν, όσο και να αντέξουν τις πιέσεις του ανταγωνισμού, σε μια αγορά, που εξαιτίας των βίαιων και επιταχυνόμενων αλλαγών στις συνθήκες λειτουργίας της, δε θα είναι ίδια με αυτή που γνωρίζαμε πριν την κρίση».
Σε ερώτηση σχετικά με τις κύριες ανησυχίες που προκαλεί η εξάπλωση του κορωνοϊού, το 69% των συμμετεχόντων ανέφεραν την πιθανή παγκόσμια ύφεση, το 62% τα προβλήματα ρευστότητας και κεφαλαιακών πόρων, ενώ από 34% συγκέντρωσαν η υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και ο δημοσιονομικός αντίκτυπος της κρίσης, αντίστοιχα.
Παράλληλα, περισσότεροι από οκτώ στους δέκα συμμετέχοντες (82,5%) εκτίμησαν ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας στα έσοδα της επιχείρησής τους θα είναι αισθητός, επιφέροντας μείωση των εσόδων, με το 18% εξ’ αυτών να προβλέπουν κάμψη μεγαλύτερη του 30%. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα 17,5% των συμμετεχόντων, το οποίο εκτιμά ότι η πανδημία θα επιφέρει αύξηση στα έσοδα της επιχείρησής τους.
Ο Τρύφων Μάντσος, director στο τμήμα Χρηματοοικονομικών Συμβούλων και Υποστήριξης Συναλλαγών της EY Ελλάδος, ανέλυσε τις διαβλεπόμενες επιπτώσεις της πανδημίας για τις ελληνικές επιχειρήσεις ανά τομείς, και εξήγησε ότι η παρούσα κρίση καθιστά την ανάγκη μετασχηματισμού των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, πιο επιτακτική από ποτέ. Κατά τον ομιλητή, οι ΜμΕ θα κληθούν να ανταποκριθούν στις διάφορες προκλήσεις που δημιουργούνται σε επτά κυρίως τομείς: στη χρηματοδότηση, στην εφοδιαστική αλυσίδα, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, στην κυβερνοασφάλεια, στη στρατηγική, στη χρηματοοικονομική και λογιστική πληροφόρηση, και στο ανθρώπινο δυναμικό.
Στη συνέχεια, στελέχη της EY αναφέρθηκαν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια στις έκτακτες ανάγκες οι οποίες προκύπτουν για τις ελληνικές ΜμΕ στους ανωτέρω τομείς, εξαιτίας της πανδημίας. Οι ομιλητές παρέθεσαν, αντίστοιχα, συγκεκριμένες λύσεις και υπηρεσίες, τις οποίες η EY διαμόρφωσε για να τις υποστηρίξει στην αντιμετώπιση αυτών των ιδιαίτερων προκλήσεων, και που εντάσσονται στο επιδοτούμενο πρόγραμμα της EBRD.
Ο κ. Ιωσηφίδης, στη δευτερολογία του, εστίασε στις υπηρεσίες που ανάπτυξε και προσάρμοσε ειδικά η ΕΥ στις ανάγκες των ΜμΕ για να αντιμετωπίσουν την παρούσα κρίση και που αφορούν τον επιχειρηματικό σχεδιασμό για την υποστήριξη χρηματοδότησης, την άντληση ιδιωτικών κεφαλαίων, τον στρατηγικό σχεδιασμό μετασχηματισμού του επιχειρηματικού μοντέλου τους, καθώς και την προετοιμασία τους για συμπράξεις, αλλά και για εξαγορές και συγχωνεύσεις, με σκοπό τη μεγέθυνσή τους για την απόκτηση οικονομιών κλίμακας.
Στην ανάγκη του εξορθολογισμού του κόστους κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας και της αλυσίδας αξίας των ΜμΕ, αναφέρθηκε ο Θάνος Μαύρος, εταίρος και επικεφαλής του Τμήματος Εφοδιαστικής Αλυσίδας και Διεπιχειρησιακών Λειτουργιών EY Ελλάδος και EY Κεντρικής, Ανατολικής, Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας (CESA).
Στη συνέχεια, ο Παναγιώτης Παπαγιαννακόπουλος, Associate Partner και υπεύθυνος των υπηρεσιών Cybersecurity, Data Protection & Privacy, και ορισμένων υπηρεσιών Τεχνολογίας της ΕΥ Ελλάδος και της EY Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μίλησε για την κρισιμότητα του ψηφιακού μετασχηματισμού των ΜμΕ, της ενεργοποίησης ενός ασφαλούς περιβάλλοντος τηλεργασίας, καθώς και της σημασίας της αξιολόγησης του ρίσκου και της ανθεκτικότητας των τρίτων μερών (3rd Parties).
Η Ευτυχία Κασελάκη, εταίρος στο τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών, Υπηρεσίες Ψηφιακού Μετασχηματισμού και επικεφαλής των Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού της ΕΥ Ελλάδος, υπογράμμισε τους τομείς που αφορούν το ανθρώπινο δυναμικό, στους οποίους θα πρέπει να επικεντρωθούν οι επιχειρήσεις για να συνεχίσουν να επιτελούν επιτυχώς το έργο τους εν μέσω κρίσης.
Τέλος, o Στέλιος Ντούρης, μάνατζερ στο τμήμα Χρηματοοικονομικών Λογιστικών Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της ΕΥ Ελλάδος, εστίασε στην υποστήριξη χρηματοοικονομικής και λογιστικής πληροφόρησης, στη βελτίωση των διαδικασιών της οικονομικής διεύθυνσης και στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της μακροπρόθεσμης αξίας της εταιρείας, ζητήματα που απασχολούν σήμερα τις ΜμΕ.
