Υγεία και κλιματική αλλαγή καθορίζουν το μέλλον του πλανήτη
Την ώρα που η κλιματική αλλαγή επηρεάζει δραματικά την ανθρώπινη υγεία, η στρατηγική One Health είναι το πιο ισχυρό όπλο που διαθέτουμε. Ο CEO του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, ο Υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης και ο καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής, Γιάννης Τούντας, τοποθετήθηκαν, στο πλαίσιο του CEO Initiative Forum, και οι απόψεις τους συγκλίνουν: Το κράτος καλείται να θέσει τον τομέα της Δημόσιας Υγείας στις προτεραιότητες της ασκούμενης εθνικής πολιτικής και των δημοσίων δαπανών, δημιουργώντας νέους θεσμούς, νέες υπηρεσίες και διαμορφώνοντας συνέργειες της Δημόσιας Υγείας με τα συστήματα υπηρεσιών υγείας, δημόσια και ιδιωτικά. Ποιες προσπάθειες απαιτούνται, τι μέτρα λαμβάνονται, με ποιο τρόπο η στρατηγική της Ενιαίας Υγείας μπορεί να απαντήσει στις παγκόσμιες υγειονομικές προκλήσεις και ποια είναι τα νέα δεδομένα στο χώρο της υγείας με όχημα την τεχνολογία;
ΘΑΝΟΣ ΠΛΕΥΡΗΣ, Υπουργός Υγείας
“Δίνουμε μεγάλη έμφαση στην πρωτοβάθμια υγεία και πρόληψη”
Συχνά χρησιμοποιούμε τον όρο «δημόσια υγεία» και εννοούμε το ΕΣΥ, που είναι λάθος. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το ΕΣΥ είναι εθνικό, όχι αναγκαστικά κρατικό. Οι δομές βρίσκονται υπό τη σκέπη του Υπουργείου Υγείας αλλά επιτρέπονται και οι συμπράξεις. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΕΟΠΥΥ θα αγοράζει υπηρεσίες με βάση ποιοτικούς δείκτες. Δίνουμε μεγάλη έμφαση στην πρωτοβάθμια υγεία και πρόληψη. Κάναμε τις προληπτικές εξετάσεις, και είναι σημαντικό που με το πρόγραμμα αυτό διαγνώσθηκαν γυναίκες σε πρώιμο στάδιο, γεγονός που βελτιώνει τις πιθανότητες θεραπείας. Υπάρχει μια δεξαμενή γιατρών που περιμένουν να δουν τον θεσμό του οικογενειακού ιατρού, και σκεφτόμαστε επιπλέον κίνητρα ώστε ο θεσμός να γίνει ακόμη πιο ελκυστικός. Ήδη έχουν γίνει πάνω από ένα εκατομμύριο ραντεβού, άρα είμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση.
Πλέον αναζητούμε εμείς τον πληθυσμό που θεωρούμε ότι έχει τα χαρακτηριστικά που επιβάλλουν την προληπτική εξέταση. Στέλνουμε ένα sms, το λαμβάνουν, ξέρουν ότι μπορούν να απευθυνθούν στη δημόσια δομή για τη δωρεάν εξέταση και μετά σε έναν ιδιώτη ιατρό για να δουν τα αποτελέσματα. Τα προγράμματα δεν πρέπει να είναι επικοινωνιακά. Πρέπει να συμμετέχει ο κόσμος, να μπει η πρόληψη στην κουλτούρα του Έλληνα. Με το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής εργαζόμαστε στενά για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Θα ζήσουμε μια μεγάλη αλλαγή, και ως προς τον φάκελο ασθενούς αλλά και ως προς την ψηφιακή διασύνδεση των νοσοκομείων, για την οποία έχουν διασφαλισθεί 150 εκατ. ευρώ.
Δρ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, Διευθύνων Σύμβουλος Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, Επίτιμος Πρόεδρος Ε.ΕΝ.Ε
“Εστίαση στον σχεδιασμό του ΕΣΥ και στην συνεργασία του ΕΣΥ με τον ιδιωτικό τομέα”
Τα ζητήματα της υγείας υπήρχαν πάντα και θα υπάρχουν. Η πανδημία ανέδειξε τις έννοιες της ατοµικής και της συλλογικής ευθύνης. Ωστόσο, καλούμαστε να ξεφύγουμε από τη μονοθεματική παγίδα της πανδημικής κρίσης. Η εστίαση θα πρέπει να επικεντρωθεί στον σχεδιασμό του ΕΣΥ, καθώς και στην συνεργασία του ΕΣΥ με τον ιδιωτικό τομέα, τόσο σε περιόδους κρίσης όσο και σε περιόδους μη κρίσης. Η πανδημία έφερε κοντά τα δύο συστήματα και προώθησε μια κουλτούρα συνεργασίας. Την πίεση που βλέπουμε στο δημόσιο σύστημα, θα μπορούσε ο ιδιωτικός τομέας, με σωστούς όρους και εγγυήσεις, να βοηθήσει ώστε να εξαλειφθεί.
Η ιδέα του One Health με την οποία πρωτοήρθα σε επαφή στο Chatham House με γοήτευσε, γιατί τείνουμε να προσεγγίζουμε τα πράγματα από τον μικρόκοσμό μας και χάνουμε τη μεγάλη εικόνα. Εμείς ασπασθήκαμε το concept και πρωτοστατούμε στο να γίνει πιο γνωστό στην Ελλάδα. Πολύ ορθά επιβάλλει η νομοθεσία τους δείκτες ESG και τους αγκαλιάζουν και εταιρείες, αλλά για τον Όμιλο του Ιατρικού ήταν στο DNA του προτού καν εφευρεθεί ο όρος.
Η ιατρική ηγείται της 4ης Βιομχανικής Επανάστασης, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, τα άλματα είναι τεράστια. Η υγεία παρέχεται από έναν συνδυασμό τεχνολογικού και ανθρώπινου παράγοντα. Επενδύαμε συνεχώς – και κόντρα στο ρεύμα – γιατί μέσα στην κρίση κρίναμε ότι έπρεπε να υπάρξει επιτάχυνση κάποιων διαδικασιών. Χρησιμοποιήσαμε τον όρο brain gain και τον κάναμε πράξη με καταπληκτικά αποτελέσματα. Πάνω από 40 διακεκριμένοι Έλληνες του εξωτερικού ήρθαν στην Ελλάδα γιατί βρήκαν στον Όμιλό μας το όραμα σε συνδυασμό με ουσιαστική επένδυση. Ήρθαν, ανέβηκε το επίπεδο της υγείας, γιατί η υγεία έχει πλέον καλύτερο εξοπλισμό και ανθρώπινο expertise.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΥΝΤΑΣ, Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, ΕΚΠΑ.
“Οι επιδημίες καταπολεμούνται στην κοινότητα, όχι στα νοσοκομεία”
Τη δεκαετία του 1960 υπήρχε η εντύπωση ότι ξεμπλέξαμε με τις επιδημίες. Αυτή η αισιόδοξη διαπίστωση διαψεύστηκε. Τα τελευταία 40 χρόνια έχουμε υποστεί πάνω από 30 σοβαρές επιδημίες. Αυτές οφείλονται κυρίως στη διαταραχή της διατροφικής αλυσίδας λόγω της μεγάλης αύξησης της ζήτησης για ζωική πρωτεϊνη που οδήγησε την εκτροφή ζώων σε συνθήκες συνωστισμού. Αυτό πολλαπλασιάζει τις ευκαιρίες μετάδοσης και μετάλλαξης των ιών. Αυτές οι συνθήκες σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή συντέλεσαν στο να ζούμε νέες επιδημίες, και θα δούμε κι άλλες, φοβάμαι, αν δεν κάνουμε τίποτα, στο μέλλον. Οι επιδημίες, όμως, καταπολεμούνται στην κοινότητα, όχι στα νοσοκομεία. Πρέπει να εστιάσουμε στην κοινότητα.
Η στρατηγική One Health του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας εντάσσεται στον τομέα της Δημόσιας Υγείας. Πρόκειται για το τρίπτυχο «Πρόληψη, Προστασία Υγείας, Προαγωγή Υγείας». Έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση στην Ελλάδα, κυρίως στο κομμάτι της πρόληψης. Τώρα το υπουργείο πρέπει να δει τα άλλα δύο στάδια, στα οποία εντάσσονται η υγιεινή τροφίμων, η υγεία στην εργασία, η αγωγή υγείας, η εκπαίδευση του πληθυσμού, η προαγωγή του εμβολιασμού.
