Είκοσι χρόνια Google: Πώς ένα πείραμα μετετράπηκε σε παγκόσμιο διαδικτυακό κυρίαρχο

του Glenn Fleishman

Ο τεχνολογικός γίγαντας, ο οποίος δημιουργήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 1998, γιόρτασε την Τρίτη τα 20α του γενέθλια.

Η εταιρεία έχει χρηματιστηριακή αξία άνω των 850 δισεκατομμυρίων δολαρίων και λέει ότι έχει «ευρετηριάσει» εκατοντάδες δισεκατομμύρια σελίδες. Στην πορεία, άλλαξε το όνομά της (δύο φορές!), άλλαξε ριζικά την αναζήτηση στο διαδίκτυο και την ψηφιακή διαφήμιση, και λειτούργησε ως σκληρός ανταγωνιστής στην αγορά smartphone, στους φθηνούς φορητούς υπολογιστές, και στα αυτόνομα αυτοκίνητα δίχως οδηγό.

Ανεπίσημα τουλάχιστον, η Google ξεκίνησε το 1996, όταν ο Larry Page και ο Sergey Brin ήταν μεταπτυχιακοί φοιτητές στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και εργάζονταν πάνω σε μια ιδέα που αντιτίθετο στις μηχανές αναζήτησης, οι οποίες εκείνη την εποχή ευρετηρίαζαν ιστοσελίδες και επέστρεφαν σελίδες με σειρά που καθοριζόταν από τις καλύτερες αντιστοιχίσεις για λέξεις-κλειδιά στο ερώτημα αναζήτησης. Ο Page και ο Brin άρχισαν να δουλεύουν πάνω στη BackRub, η οποία ξεκινούσε με ερωτήματα αναζήτησης αλλά ταξινομούσε ποιες σελίδες έβγαιναν πρώτες σε καταχωρίσεις βασισμένη σε μεγάλο βαθμό στον αριθμό των συνδέσμων που έρχονταν σε μια σελίδα – στα λεγόμενα «back-links».

Η ιδέα έμεινε ίδια – η προσέγγιση του PageRank της BackRub παραμένει στον πυρήνα της κατάταξης αναζήτησης της Google – αλλά το όνομα άλλαξε. Το 1997, η BackRub έγινε Google και το 1998 οι δυο τους έστησαν τη Google Inc. με 100.000 δολάρια από τον συνιδρυτή της Sun Microsystems, Andy Bechtolsheim. Μετακόμισαν στο γκαράζ της Susan Wojcicki, τώρα επικεφαλής του YouTube. Και από εκεί, η Google άρχισε να αναπτύσσεται συνεχώς.

Ακολουθεί ένα χρονολόγιο με τα σημαντικότερα γεγονότα στην ιστορία της εταιρείας:

1998: Εκτός από τον Bechtolsheim, η Google συγκεντρώνει πάνω από 1 εκατομμύριο δολάρια από τον David Cheriton (καθηγητή του Stanford), τον Ram Shriram (της Netscape) και τον Jeff Bezos. Ακολούθησαν μικρότερες επενδύσεις.

1999: Η εταιρεία συγκεντρώνει 25 εκατομμύρια δολάρια και μετακομίζει στο Mountain View της Καλιφόρνια. Η Google προσπαθεί να πουληθεί στην Excite, η οποία ήταν τότε μια μεγάλη μηχανή αναζήτησης, αλλά η προσφορά δεν κρίνεται ικανοποιητική.

2000: Η Google γίνεται ο πάροχος μηχανής αναζήτησης της Yahoo – μια συμφωνία που θα διαρκέσει έως το 2004. Η Yahoo λειτουργούσε τη δική της μηχανή αναζήτησης μέχρι τη μετάβασή της στο Bing της Microsoft το 2010, και στη συνέχεια σε έναν συνδυασμό αποτελεσμάτων από τη Microsoft και τη Google το 2015. Επίσης, η Google αρχίζει να προσφέρει εκδόσεις της ιστοσελίδας της σε γλώσσες πέραν των αγγλικών. Και λανσάρει τη σειρά των “Doodles” – πρόκειται για γραφικά αρχικής σελίδας που αφορούν τη συγκεκριμένη ημερομηνία όπου προβάλλονται. Κάποια Doodles είναι τόσο εξελιγμένα όπως π.χ. ένα κανονικό παιχνίδι Pac-Man.

2001: Το πρώην στέλεχος της Sun Microsystems, Eric Schmidt, εντάσσεται στην εταιρεία ως πρόεδρος και στη συνέχεια γίνεται διευθύνων σύμβουλος.

2002: Λανσάρεται το Google News. Η Yahoo προσφέρει 3 δισεκατομμύρια δολάρια για τη μη εισηγμένη εταιρεία, προσφορά την οποία η Google απορρίπτει.

2003: Η Google αποκτά το Blogger, μία από τις πρώτες πλατφόρμες για τη δημιουργία και φιλοξενία ιστολογίων. Η εταιρεία παρουσιάζει το Google AdSense, το οποίο τοποθετεί διαφημίσεις σε ιστότοπους – ακόμα και σε ιστολόγια χαμηλής επισκεψιμότητας – και μοιράζεται τα έσοδα από διαφημίσεις μαζί με τους διαχειριστές των ιστοσελίδων.

2004: Η Google μπαίνει στο χρηματιστήριο, συγκεντρώνοντας 1,67 δισεκατομμύρια δολάρια σε μια ασυνήθιστη διαδικασία διαδικτυακής δημοπρασίας. Η εταιρεία λανσάρει το Gmail, μια υπηρεσία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που για την εποχή της προσέφερε έναν τεράστιο όγκο διαδικτυακής αποθήκευσης – ένα ολόκληρο gigabyte! Έναν χρόνο αργότερα, ο αποθηκευτικός χώρος διπλασιάζεται. Η Google ξεκινά το Google Print, το οποίο στη συνέχεια μετονομάζεται σε Google Books, για τη σάρωση βιβλίων για το ευρετήριό της.

2005: Η εταιρεία ξεκινάει το Google Maps και το Google Earth για πλοήγηση και δορυφορικές εικόνες, καθώς και το Google Talk για συνομιλία. Σε μια μεταγενέστερη προσφορά μετοχών, η Google συγκεντρώνει πάνω από 4 δισεκατομμύρια δολάρια.

2006: Η Google εγκαινιάζει μια λογοκριμένη εκδοχή της μηχανής αναζήτησής της εντός της Κίνας, σε αντίθεση με την εκπεφρασμένη αποστολή της εταιρείας να καταστήσει διαθέσιμες όλες τις πληροφορίες του κόσμου. Επίσης, η εταιρεία αποκτά το YouTube και λανσάρει τα Google Docs και Google Spreadsheets, δωρεάν εφαρμογές ιστού που ανταγωνίζονται τα αντίστοιχα προϊόντα του Microsoft Office.

2007: Η Google αρχίζει να διανέμει σε προγραμματιστές το λειτουργικό σύστημα Android για smartphone – προϊόν που προέκυψε από μια μικρή εξαγορά το 2005. Η Google αγοράζει το DoubleClick, ένα σημαντικό δίκτυο διαδικτυακής διαφήμισης. Το StreetView εντάσσεται στο Google Maps.

2008: Εμφανίζεται για πρώτη φορά το πρόγραμμα περιήγησης Chrome, καθώς και το G1 της T-Mobile, το πρώτο smartphone που «τρέχει» Android.

2009: Η Google ξεκινά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας το πρότζεκτ του αυτόνομου οχήματος δίχως οδηγό.

2010: Η εταιρεία κυκλοφορεί το πρώτο της τηλέφωνο, το Nexus One. Η εταιρεία κλείνει τη μηχανή αναζήτησης της στην ηπειρωτική Κίνα. Σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την ευρυζωνικότητα, η Google ξεκινά τη δημιουργία δικτύων οπτικών ινών, πρωτοβουλία την οποία σταμάτησε το 2016.

2011: Εμφανίζεται το πρώτο Chromebook, ένα εξαιρετικά λιτό laptop. «Τρέχει» το λειτουργικό Chrome OS, το οποίο επιτρέπει εφαρμογές που βασίζονται στο Web. Η εταιρεία αγοράζει τον κατασκευαστή κινητών τηλεφώνων Motorola Mobility, κυρίως για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας της, και αποφασίζει ευρείες απολύσεις. Ο Larry Page γίνεται διευθύνων σύμβουλος της Google.

2012: Η Google παρουσιάζει το Google Glass, γυαλιά που συνδέονται με το διαδίκτυο και προβάλλουν δεδομένα και ακίνητες και κινούμενες εικόνες στους φακούς, μια προσέγγιση που ονομάζεται επαυξημένη πραγματικότητα.

2013: Η εταιρεία αποκτά τη Waze, μια εφαρμογή πλοήγησης και αποφυγής της κυκλοφορίας, και εισάγει το Chromecast για τη συνεχή ροή βίντεο σε τηλεοράσεις.

2014: Η Google αγοράζει την εταιρία οικιακού αυτοματισμού Nest και αποκαλύπτει ένα πρωτότυπο του αυτόνομου αυτοκινήτου της δίχως οδηγό.

2015: Η Google αναδιοργανώνεται σε μια εταιρεία συμμετοχών με την επωνυμία Alphabet, Inc., της οποίας η Google είναι απλώς ένα τμήμα που διαχειρίζεται τις δραστηριότητες διαδικτυακής αναζήτησης. Ο Sundar Pichai γίνεται ο διευθύνων σύμβουλός της. Παρουσιάζεται το Google Photos, το οποίο αντικαθιστά τον προκάτοχό του, Picasa.

2016: Λανσάρονται τα «έξυπνα» ηχεία Google Home. Ο φωνητικός βοηθός Google Assistant, που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, εμφανίζεται επίσης ως μέρος του Home και του Allo. (Το Allo αργότερα «έπαυσε τη λειτουργία του» αλλά δεν ακυρώθηκε εντελώς).

2017: Η Waymo, το τμήμα αυτόνομων οχημάτων δίχως οδηγό της Alphabet, μηνύει την Uber, επικαλούμενη κλοπή εμπορικών μυστικών και άλλα ζητήματα. Η Uber συμφωνεί σε εξωδικαστικό συμβιβασμό το 2018. Η Google αποκαλύπτει ότι δρώντες που συνδέονταν με τη Ρωσία αγόραζαν διαφημίσεις που στόχο είχαν να επηρεάσουν τις προεδρικές εκλογές του 2016, αν και το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε ήταν μικρό.

2018: Ύστερα από πολλά χρόνια ουσιαστικής απαγόρευσης λειτουργίας της μηχανής αναζήτησης και άλλων προϊόντων στην Κίνα, δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η εταιρεία εργάζεται πάνω σε ένα πρότζεκτ με την κωδική ονομασία Dragonfly, που θα πληροί τους κανόνες λογοκρισίας της κινεζικής κυβέρνησης. Ο διευθύνων σύμβουλος της Google λέει στους υπαλλήλους ότι το έργο βρίσκεται σε «διερευνητική» φάση.