Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας: Τα συμπτώματα, οι παράγοντες κινδύνου και η δύναμη της πρόληψης
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, η BAUSCH + LOMB Ελλάδας — μια εταιρεία περισσότερα από 170 χρόνια ιστορίας στον τομέα της οφθαλμολογικής φροντίδας— ενισχύει την ενημέρωση του κοινού για την Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας, μέσα από την εκστρατεία ευαισθητοποίησης «Βλέπω Όσα Αγαπώ» (VLEPO OSA AGAPO).
Με στόχο την πρόληψη και τη διατήρηση της υγείας των ματιών, η πρωτοβουλία αυτή αναδεικνύει την αξία της όρασης σε κάθε στάδιο της ζωής.
H εκστρατεία πραγματοποιείται υπό την επιστημονική αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς-Αμφιβληστροειδούς, με γνωστικό αντικείμενο τις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς και της ωχράς κηλίδας, στην Ελλάδα.
Ο στόχος της ενημερωτικής εκστρατείας «Βλέπω Όσα Αγαπώ»
Στόχος της εκστρατείας είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών, σε θέματα που αφορούν στην Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας (ΗΕΩ), η καλύτερη κατανόηση, η γνωστοποίηση των αιτίων της, η πρόληψη, η διάγνωση και η αντιμετώπιση της νόσου. Παράλληλα στοχεύει στην ανάδειξη της αξίας της πρόληψης και της αντιμετώπισης της πάθησης αλλά και στην παρότρυνση των ασθενών να επισκεφθούν έναν ειδικό Οφθαλμίατρο, να μιλήσουν για τα συμπτώματα που βιώνουν, ώστε, στη συνέχεια, να ενημερωθούν υπεύθυνα και να λάβουν τις κατάλληλες οδηγίες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου.
Στη διάδοση του μηνύματος της εκστρατείας και την ολοκληρωμένη ενημέρωση του κοινού, η διαδικτυακή ιστοσελίδα www.vlepoosaagapo.gr αποτελεί σημαντικό εργαλείο διασποράς των κεντρικών μηνυμάτων της καμπάνιας και περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την ΗΕΩ. Ο επισκέπτης μπορεί να ενημερωθεί για τα συμπτώματα, την πρόληψη, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της ΗΕΩ.
Σχετικά με τη Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας
Η Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας (ΗΕΩ) είναι η κύρια αιτία μη αναστρέψιμης απώλειας όρασης, σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο . Η ασθένεια βλάπτει την κεντρική όραση και περιορίζει την ικανότητα ενός ατόμου να διαβάζει, να γράφει και να αναγνωρίζει πρόσωπα. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς που δεν γνωρίζουν την ασθένεια αυτή, ενδέχεται να διατρέχουν κίνδυνο απώλειας όρασης.
Κατά κύριο λόγο, η Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας (ΗΕΩ) προσβάλλει άτομα μεγάλης ηλικίας. Το 2004, υπολογίστηκε ότι περίπου 1,75 εκατομμύρια άνθρωποι, ηλικίας 40 ετών και άνω, στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν προχωρημένη ΗΕΩ. Η γήρανση είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου.
Ο επιπολασμός της ΗΕΩ στις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να αυξηθεί στα 22 εκατομμύρια έως το έτος 2050, ενώ ο παγκόσμιος επιπολασμός αναμένεται να αυξηθεί σε 288 εκατομμύρια μέχρι το 20402.
Οι κυριότερες αίτιες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ΗΕΩ, είναι η γήρανση, η κακή διατροφή, το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τα χαμηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών και η κληρονομικότητα. Η καρδιακή νόσος είναι ένας άλλος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη της ΗΕΩ, όπως και τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. Οι Καυκάσιοι (λευκοί) έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΗΕΩ.
Εάν ο ασθενής είναι στα αρχικά στάδια της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία, ενδέχεται να μην έχει συμπτώματα. Το πρώτο σημάδι που μπορεί να παρατηρήσει είναι μια σταδιακή ή ξαφνική αλλαγή στην ποιότητα της όρασής του ή ότι οι ευθείες γραμμές εμφανίζονται παραμορφωμένες. Αυτό μπορεί σταδιακά να μετατραπεί σε σημαντική απώλεια της κεντρικής όρασης. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν: σκούρες, θολές ή λευκές περιοχές που εμφανίζονται στο κέντρο της όρασης. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να έχει μια αλλαγή στην αντίληψή του για το χρώμα.
Διάγνωση της ΗΕΩ
Η έγκαιρη διάγνωση επιτρέπει την έγκαιρη θεραπεία. Στα πρώτα στάδια της ΗΕΩ, ο ασθενής ενδέχεται να μην παρατηρήσει αλλαγές στα μάτια ή στην όρασή του.
Η καλύτερη «άμυνα» είναι μια ολοκληρωμένη εξέταση ματιών, ακόμα κι αν δεν απαιτούνται γυαλιά ή φακοί επαφής. Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας προτρέπει τους ενήλικες, χωρίς συμπτώματα, να κάνουν οφθαλμολογική εξέταση, έως την ηλικία των 40 ετών. Μετά την ηλικία των 65 ετών, είναι σημαντικό να κάνουν εξετάσεις, κάθε ένα έως δύο χρόνια. Σε περίπτωση που παρατηρήσουν προβλήματα με την όρασή τους ή έχουν δυσφορία στα μάτια, δεν πρέπει να περιμένουν μέχρι την ηλικία των 40.
Κατά τη διάρκεια της οφθαλμολογικής εξέτασης, ο οφθαλμίατρος μπορεί να ζητήσει από τον ασθενή να παρατηρήσει έναν πίνακα Amsler. Αυτός ο πίνακας βοηθά τον ασθενή να αντιληφθεί τυχόν θολές, παραμορφωμένες ή κενές κηλίδες στο οπτικό του πεδίο. Ο οφθαλμίατρος θα κοιτάξει, επίσης, μέσα στα μάτια του ασθενή, μέσω ενός ειδικού φακού, ώστε να δει εάν υπάρχουν αλλαγές στον αμφιβληστροειδή και στην ωχρά κηλίδα.
Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, που σχετίζεται με την ηλικία, είναι μία πάθηση του αμφιβληστροειδούς. Συμβαίνει όταν ένα μέρος του αμφιβληστροειδούς, που ονομάζεται ωχρά κηλίδα, παρουσιάζει αλλοιώσεις. Αν ο ασθενής πάσχει από κάποια όψιμη μορφή της νόσου, θα δυσκολεύεται, ή ακόμη και δεν θα μπορεί να δει λεπτομέρειες, όταν κοιτάζει κάτι κοντά ή μακριά. Όμως, η περιφερειακή (πλευρική) του όραση θα εξακολουθεί να είναι λειτουργική. Για παράδειγμα, όταν ένας ασθενής με ΗΕΩ κοιτάζει ένα ρολόι με δείκτες, μπορεί να δει τους αριθμούς του ρολογιού αλλά όχι τους δείκτες.
Η πρόληψη βοηθάει
Σε επίπεδο πρόληψης, τα καλά νέα είναι ότι η όραση μπορεί να προστατευθεί με έγκαιρες οφθαλμικές εξετάσεις ρουτίνας και συγκεκριμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής καθώς και κάποια εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα άτομα με ΗΕΩ, μειώνοντας την πιθανότητα κινδύνου απώλειας της κεντρικής όρασης. Η κατανάλωση ορισμένων τροφίμων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Μελέτες έχουν δείξει ότι τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βοηθούν στην υγεία των ματιών. Μελέτες συνδέουν την κατανάλωση αυτών των τροφίμων με μειωμένο κίνδυνο ΗΕΩ. Άλλα θρεπτικά συστατικά που βοηθούν στην υγεία των ματιών είναι η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη, ο ψευδάργυρος και βιταμίνες, όπως η C και η Ε. Τα άτομα που πάσχουν από ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ) μπορεί να επωφεληθούν από ένα συγκεκριμένο μείγμα βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων. Η λήψη αυτών των συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της ΗΕΩ. Για παράδειγμα, το Εθνικό Ινστιτούτο Ματιών των ΗΠΑ (National Eye Institute) δημοσιοποίησε τα ευρήματα της Μελέτης για την ΗΕΩ, την μελέτη ΑREDS. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής έδειξαν ότι υψηλές δόσεις αντιοξειδωτικών, όπως βιταμίνης C, βιταμίνης Ε, μαζί με ψευδάργυρο, σε συνδυασμό με λουτεΐνη και ζεαξανθίνη μείωσαν τον κίνδυνο απώλειας όρασης σε ασθενείς με προχωρημένη ΗΕΩ. Στην Ελληνική αγορά, είναι διαθέσιμα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν αυτά τα συστατικά, βασιζόμενα σε μελέτες πάνω στην ΗΕΩ.
