Ημι(ου)κρανία… στις ευρωπαϊκές τράπεζες
Οι παρενέργειες της ουκρανικής κρίσης στο ευάλωτο τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης, αρχής γενομένης από την Αυστρία.
Με την κατάρρευση του κομμουνιστικού μπλοκ, όλα έδειχναν ότι άνοιγε… πεδίο δόξης λαμπρό για το τραπεζικό σύστημα της ενωμένης Ευρώπης.
Στο Σίτι του Λονδίνου και τις μεγάλες τράπεζες στα κεντρικά και δυτικά της Γηραιάς Ηπείρου συνέρρεαν μαζικά κεφάλαια των μετασοβιετικών «ολιγαρχών» – των μεγαλύτερων ωφελημένων από τις αθρόες αποκρατικοποιήσεις. Κι αυτές με τη σειρά τους έκαναν τα δικά τους γενναιόδωρα «ανοίγματα» -με απλόχερο και χαμηλότοκο δανεισμό, ακόμη και σε ξένο νόμισμα- στα «παρθένα» ακόμη τότε από τον άκρατο καπιταλισμό ανατολικά εδάφη.
Όλα λοιπόν φαινόταν να βαίνουν καλώς. Μέχρι που ξέσπασε η ουκρανική κρίση και η νεο-ψυχροπολεμική κόντρα μεταξύ Δύσης και Ρωσίας. Αυτή, εκτός της γεωστρατηγικής, έχει σαφώς και χρηματοπιστωτική διάσταση, στην οποία τα τραπεζικά συμφέροντα έρχονται σε πλήρη αντιδιαστολή με τις δυτικές κυρώσεις.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: σύμφωνα με την Deutsche Bank, η έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στη Ρωσία ανέρχεται σε 194 δισ. δολάρια, έναντι 37 δισ. δολ. που έχουν οι τράπεζες των ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν αναλυτές, κολοσσοί όπως η Citigroup και η JPMorgan Chase θα πρέπει να αναμένουν άμεσα συρρίκνωση των κερδών τους στη ρωσική αγορά, η οποία μέχρι πρότινος ήταν εξαιρετικά προσοδοφόρα.
Όμως, τα «καμπανάκια» έχουν ήδη αρχίσει να ηχούν στο -ούτως ή άλλως δοκιμαζόμενο από την κρίση- τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης. Για παράδειγμα, τα δάνεια της γαλλικής Societe Generale φθάνουν σήμερα τα 13,5 δισ. ευρώ. Λίγο λιγότερα, στα 12,4 δισ. ευρώ, έχει εκεί η ιταλική UniCredit. Όμως, σε επίκεντρο των πιθανόν δυσάρεστων εκπλήξεων αναδεικνύεται μία από τις χώρες του λεγόμενου «σκληρού» -γερμανοκεντρικού- «πυρήνα» της ΕΕ: η κατά τα λοιπά δημοσιονομικά πειθαρχημένη Αυστρία!
Κάτι η γεωγραφική γειτνίαση, κάτι η ιστορία, σίγουρα πάντως η προσμονή για τεράστια κέρδη έσπρωξαν τις τράπεζές της, από την δεκαετία του ’90 κι εντεύθεν, σε ένα μεγάλο άνοιγμα στην Ουκρανία και στη Ρωσία. Τα «σκήπτρα» σήμερα κρατούν δύο από τις μεγαλύτερες αυστριακές τράπεζες: η Raiffeisen Bank Internantional και η Bank Austria (μονάδα της ιταλικής UniCredit), που ακόμη και προ ουκρανικής κρίσης αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα με «κόκκινα» δάνεια και τη συρρίκνωση της κερδοφορίας τους στην ανατολική Ευρώπη.
Με αυτά και με άλλα, λοιπόν, η σημερινή έκθεση της Αυστρίας στην ουκρανική και ρωσική αγορά αγγίζει τα 17 δισ. δολάρια: σχεδόν το 1,4% του συνολικού μεγέθους του τραπεζικού της συστήματος! Και φευ· θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη -παρατηρούν οι New York Times– εάν η μεγαλύτερη σε κεφαλαιακή επάρκεια τράπεζά της, η Erste Group, δεν είχε ήδη σταματήσει από πέρυσι τη δραστηριότητά της στα ουκρανικά εδάφη.
Όπως και να έχει, το «μάρμαρο» καλούνται τώρα να πληρώσουν οι Αυστριακοί φορολογούμενοι: ήδη αυτόν τον μήνα η ρυθμιστική αρχή της Βιέννης έβαλε «φρένο» στα σχέδια της Raiffeisen να αποπληρώσει τα 2,5 δισ. ευρώ που είχε λάβει μετά το 2008 ως κρατική στήριξη. Κι αυτό γιατί, πολύ απλά, εκτιμάται ότι η τράπεζα θα χρειαστεί αυτά τα χρήματα για να κλείσει τα ανοιχτά της «μέτωπα» στην ουκρανική χρήση.
Αυτά δε την ώρα που η Βιέννη συγκλονίζεται από τις περιπέτειες της κρατικής, δη προβληματικής Hypo Alpe Adria, η οποία λίγο-πολύ «τζόγαρε» στην αγορά της Κροατίας και τώρα οδεύει προς εκκαθάριση, με αποτέλεσμα να προβλέπεται ότι το δημόσιο έλλειμμα της Αυστρίας θα φθάσει φέτος το 3-3,1% του ΑΕΠ: μετά βίας δηλαδή εντός των κριτηρίων του Μάαστριχ.
Γενικά, το ρίσκο που ανέλαβαν οι τράπεζες «ήταν τεράστιο», λέει στους NYT ο βουλευτής και αντιπρόεδρος του αντιπολιτευόμενου Κόμματος των Πρασίνων της Αυστρίας, Βέρνερ Κόγκλερ. Όμως οι τραπεζίτες «πάντα ήξεραν ότι εάν κάτι πήγαινε στραβά, τον λογαριασμό θα τον πληρώσουν στο τέλος οι φορολογούμενοι». Κι αυτό, φυσικά, δεν αφορά αποκλειστικά την Ευρωπαία εταίρο μας, Αυστρία.
Διαβάστε ακόμη:
Μήπως ήρθε η ώρα για επενδύσεις στη Ρωσία;
