Είναι ένα καθολικό εμβόλιο κατά των κορωνοϊών η μαγική λύση για τον τερματισμό των πανδημιών;

της Erin Prater

Τα εμβόλια πρώτης γενιάς δεν ήταν η πανάκεια που προσδοκούσαν στις πρώτες ημέρες του COVID-19. Κι ούτε ήρθε η ανοσία της αγέλης για να σώσει την κατάσταση.

Θα μπορούσε ένα λεγόμενο «παν-εμβόλιο» για τον κορωνοϊό να είναι η πολυαναμενόμενη μαγική λύση που θα τερματίσει την πανδημία του COVID – και την επόμενη επίσης;

Απάντηση: Είναι περίπλοκο.

«Ο όρος ‘παν-εμβόλιο για τον κορωνοϊό’ χρειάζεται έναν αστερίσκο δίπλα του», δήλωσε στο Fortune ο Dr. Stuart Ray, αντιπρόεδρος για την ακεραιότητα και την ανάλυση δεδομένων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.

Ένα τέτοιο εμβόλιο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει όλους τους κορωνοϊούς, που ονομάστηκαν έτσι λόγω της εμφάνισής τους που μοιάζει με κορώνα στο μικροσκόπιο. Ή θα μπορούσε να επικεντρωθεί στον COVID-19 και τις μυριάδες παραλλαγές του. Ή θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τους τέσσερις μακροχρόνιους κορωνοϊούς που κυκλοφορούν ως κοινό κρυολόγημα – ή οποιονδήποτε συνδυασμό τους.

Θα μπορούσε επίσης να προστατεύει από το SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο), έναν κορωνοϊό που εμφανίστηκε το 2002 και σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους, και το MERS (αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής), έναν άλλο κορωνοϊό που εμφανίστηκε το 2012 και σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους επίσης.

Εκτός από τη δυνατότητα να λήξει την τρέχουσα πανδημία κορωνοϊών, ίσως μπορέσει να καταπνίξει και την επόμενη μόλις ξεκινήσει.

«Οι κορωνοϊοί μεταπηδούν στον ανθρώπινο πληθυσμό», δήλωσε ο Δρ. Duane Wesemann, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και κύριος ερευνητής στο Τμήμα Ρευματολογίας, Ανοσολογίας και Αλλεργίας στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s. Είναι επικεφαλής μιας ομάδας ερευνητών που εργάζεται πάνω σε ένα «παν-εμβόλιο» κατά του κορωνοϊού με χρηματοδότηση από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ.

«Δεν ξέρω πότε θα έρθει ο επόμενος. Ίσως όχι στη διάρκεια της ζωής μας, αλλά πιθανότατα θα συμβεί κάποια στιγμή. Υπάρχει τρόπος να αναπτυχθεί ένα εμβόλιο που θα είναι διαθέσιμο για εμάς στο πλαίσιο του SARS-CoV-3;».

Όποια μορφή και αν πάρει ένα τέτοιο εμβόλιο, είναι ένας άξιος στόχος, δήλωσε στο Fortune ο Δρ. Bruce Walker – διευθυντής του Ινστιτούτου Ragon του MGH, του MIT και του Harvard, ενός ιατρικού ινστιτούτου που επικεντρώνεται στην εξάλειψη των ασθενειών, και συν-επικεφαλής της Κοινοπραξίας της Μασαχουσέτης για την ετοιμότητα κατά των παθογόνων.

Αλλά μπορεί να παραμείνει για πάντα ακριβώς αυτό: ένας στόχος.

«Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι όσον αφορά τον στόχο να δημιουργήσουμε ένα εμβόλιο κατά των κορωνοϊών, αλλά δεν θα είναι εύκολη υπόθεση», προειδοποιεί ο Walker. «Δεν υπάρχει μια προφανής, γραμμική πορεία προς τα εμπρός».

Όσο δύσκολος κι αν είναι ο στόχος, δεν λείπουν οι εργασίες που γίνονται για την επίτευξή του. Ένα καθολικό εμβόλιο κατά του κορωνοϊού αποτελεί κορυφαία ερευνητική προτεραιότητα για μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, κυβερνητικές υπηρεσίες και κατασκευαστές εμβολίων, σύμφωνα με άρθρο στο Nature τον Απρίλιο.

Μεταξύ των φορέων που έχουν μια εκδοχή σε εξέλιξη: η Moderna, το Πανεπιστήμιο Duke και μυριάδες εταιρείες βιοτεχνολογίας.

Σε εξέλιξη βρίσκονται κλινικές δοκιμές που αφορούν προσπάθειες του αμερικανικού στρατού και του CalTech, δήλωσε στο Fortune ο Dr. Amesh Adalja, ανώτερος μελετητής στο Κέντρο Ασφάλειας Υγείας του Johns Hopkins.

Ένα τέτοιο εμβόλιο θα μπορούσε πράγματι να χρησιμεύσει ως «μαγική λύση» είπε: «Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσατε να εξαλείψετε αυτή την απειλή από το τραπέζι – όχι μόνο τον SARS-CoV-2, αλλά όλους τους κορωνοϊούς. Και η εξάλειψη του 30% των κοινών κρυολογημάτων θα ήταν κάτι πολύ καλό».

Αλλά αυτά τα πράγματα χρειάζονται χρόνο, είπε. Ένα εύστοχο παράδειγμα: το εμβόλιο της γρίπης.

«Δεν έχουμε ακόμη ένα καθολικό εμβόλιο για τη γρίπη, αν και οι άνθρωποι εργάζονται πάνω σε αυτό εδώ και αρκετό καιρό», τονίζει. «Υπάρχουν κάποιες εκδοχές ενός παγκόσμιου εμβολίου γρίπης σε κλινικές δοκιμές, αλλά δεν είναι κάτι που έχει κριθεί ότι έχει αποτελεσματικότητα και αντέχει σε πολλές εποχές γρίπης με πολλά στελέχη».

Ακόμα ένα παράδειγμα: HIV.

«Εργαζόμαστε εδώ και δεκαετίες πάνω σε εμβόλια για ορισμένα παθογόνα όπως ο HIV», δήλωσε ο Wesemann. «Κάποιοι επιστήμονες πριν από αρκετές δεκαετίες σκέφτονταν: ‘Θα περάσουν μόνο λίγα χρόνια μέχρι να έχουμε ένα εμβόλιο για τον HIV’, αλλά πολλές δεκαετίες αργότερα, εξακολουθούμε να καταλαβαίνουμε ότι έχουμε περισσότερα να μάθουμε για το πώς να το κάνουμε αυτό».

Ο Wesemann δήλωσε ότι είναι πιο αισιόδοξος σχετικά με την ανάπτυξη ενός «παν-εμβολίου» κατά του κορωνοϊού, «αλλά διδαχθήκαμε την ταπεινότητα από άλλα παθογόνα».

«Δεν καταλαβαίνουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα όσο πρέπει, για να καθίσουμε και να σχεδιάσουμε το καλύτερο εμβόλιο», είπε.

Για να καταστεί ένα καθολικό εμβόλιο κατά του κορωνοϊού διαθέσιμο στο ευρύ κοινό θα απαιτηθούν πρόσθετες έρευνες, μελέτες σε ζώα και μελέτες σε πρώιμο στάδιο σε ανθρώπους, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν χρόνια, δήλωσε στο Fortune ο Δρ. Dan Barouch – καθηγητής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και διευθυντής του Κέντρου Έρευνας Ιολογίας και Εμβολίων.

Και η διαδικασία δεν πραγματοποιείται με το επιταχυνόμενο χρονοδιάγραμμα Operation Warp Speed στο οποίο εντάσσονταν τα αρχικά εμβόλια COVID, σημείωσε ο Adalja.

«Πιθανότατα θα περάσει ακόμη αρκετός καιρός προτού ένα καθολικό εμβόλιο κατά του κορωνοϊού να είναι διαθέσιμο στο ευρύ κοινό, επεσήμανε ο Barouch. «Δεν νομίζω ότι κάποιος θα πάει φέτος το φθινόπωρο να το πάρει στο φαρμακείο».

Ελπιδοφόρο, αλλά όχι αδιαπέραστο

Ακόμη και όταν – ή αν – ένα καθολικό εμβόλιο κατά του κορωνοϊού θα καταστεί διαθέσιμο, πιθανότατα δεν θα είναι «αλεξίσφαιρο», προειδοποιούν οι ειδικοί.

Αν και ένα καθολικό εμβόλιο έχει τη δυνατότητα να «βοηθήσει να τερματιστεί η πανδημία» – τουλάχιστον όσον αφορά την αναχαίτιση της σοβαρής νόσου και του θανάτου – η επιτυχία του θα εξαρτηθεί από το αν αρκετά άτομα σε όλο τον κόσμο θα κάνουν το εμβόλιο, δήλωσε ο Δρ. Daniel Kuritzkes, επικεφαλής του τμήματος λοιμωδών νοσημάτων στο νοσοκομείο Brighman and Women’s Hospital και καθηγητής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.

Διαφορετικά, ο ιός θα μπορούσε να μάθει να αποφεύγει ακόμη και ένα καθολικό εμβόλιο κατά του COVID.

«Αυτό είναι σίγουρα ένα ενδεχόμενο», κατέληξε ο Kuritzkes.