ING: Οι μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων δεν βοηθούν – Η ΕΚΤ ανοίγει την πόρτα στην αστάθεια
Πως έχει «πνιγεί» από τη δυναμική του πληθωρισμού αναφέρει για την ΕΚΤ η ΙΝG, με την αλλαγή του παραδείγματος να είναι, όπως λέει, προ των πυλών. Άλλωστε, «μην ξεχνάτε ότι δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που η κεντρική τράπεζα απέκλεισε το ενδεχόμενο έστω και μικρής αύξησης των επιτοκίων το 2022»
Στη συνέχεια, υπήρξε σταδιακή και μετρημένη προσέγγιση για τις αυξήσεις, η οποία αντικαταστάθηκε από μια αιφνιδιαστική αύξηση επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης τον Ιούλιο. «Τώρα βρισκόμαστε στη λεγόμενη προσέγγιση «συνάντηση – συνάντηση (MBM και όχι MiB)». Πρόκειται για μια προσέγγιση που είναι σαφώς πιο λογική και θα έπρεπε να είχε εισαχθεί πολύ νωρίτερα, καθώς θα εμπόδιζε την ΕΚΤ να κάνει επικοινωνιακά λάθη.
Η προσέγγιση MBM, ωστόσο, ανοίγει την πόρτα στην κερδοσκοπία και την αστάθεια, καθώς καθιστά δυσκολότερη την ανάγνωση της συνάρτησης αντίδρασης της ΕΚΤ.
Αλλαγή παραδείγματος και αναζήτηση της συνάρτησης αντίδρασης της ΕΚΤ
Και ακριβώς αυτή η συνάρτηση αντίδρασης έχει αλλάξει. Ακολουθεί η αλλαγή παραδείγματος από πολλές κεντρικές τράπεζες, όπως αποδείχθηκε πρόσφατα στο συμπόσιο του Jackson Hole – μια αλλαγή παραδείγματος με τις κεντρικές τράπεζες να προσπαθούν να σπάσουν τον πληθωρισμό, αποδεχόμενες το πιθανό κόστος της ύφεσης.
Αυτό είναι παρόμοιο με αυτό που είχαμε στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Τότε, ο υψηλότερος πληθωρισμός οφειλόταν κυρίως στην πλευρά της προσφοράς, αλλά τελικά οδήγησε σε σπείρες τιμών-μισθών και οι κεντρικές τράπεζες αναγκάστηκαν να αυξήσουν τα επιτόκια πολιτικής σε διψήφια επίπεδα για να μειώσουν τον πληθωρισμό.
Με την τρέχουσα αλλαγή παραδείγματος, οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να μη μείνουν πίσω από την καμπύλη. Το αν η αλλαγή είναι η σωστή ή απλώς καλή είναι ένα διαφορετικό ερώτημα. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν απομακρυνθεί από τη μέτρηση του αντίκτυπου των πολιτικών τους και των πραγματικών αποτελεσμάτων. Αυτό θα μπορούσε σίγουρα να οδηγήσει σε κάποια υπέρβαση και σε λάθη.
Επιστροφή στην ΕΚΤ…
Με τον πληθωρισμό σε νέα υψηλά και τη συνεχιζόμενη μετακύλιση των τιμών χονδρικής στην Ενέργεια σε καταναλωτές και επιχειρήσεις τους επόμενους μήνες, πολλά στελέχη της ΕΚΤ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
Στο Jackson Hole, η Isabel Schnabel έδωσε μια πολύ επιθετική ομιλία, καλώντας για μεγάλη αύξηση επιτοκίων, προκειμένου να αποτραπεί η αποδέσμευση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό ή η εμφάνιση μιας σπείρας τιμών-μισθών.
«Προσοχή», είπε η Schnabel, ήταν το λάθος φάρμακο για την αντιμετώπιση των κλυδωνισμών προσφοράς. Αντίθετα, ζήτησε μια «δυναμική» απάντηση ακόμη και με τον κίνδυνο χαμηλότερης ανάπτυξης και υψηλότερης ανεργίας.
Ακολούθησαν και άλλα μέλη της ΕΚΤ, ζητώντας αύξηση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης την επόμενη εβδομάδα. Ορισμένοι υποστήριξαν ρητά ότι το επιτόκιο πολιτικής θα φτάσει πάνω από το ουδέτερο επίπεδό του. Μόνο ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν κράτησε ελαφρώς διαφορετική στάση, ζητώντας σταδιακή προσέγγιση.
Πρόθεση για επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων – αλλά θα βοηθήσει;
«Εξακολουθούμε να δυσκολευόμαστε να δούμε πώς οι επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων μπορούν να μειώσουν τον συνολικό πληθωρισμό στην ευρωζώνη».
Η οικονομία απέχει πολύ από την υπερθέρμανση και σχεδόν αναπόφευκτα θα πέσει σε χειμερινή ύφεση, ακόμη και χωρίς περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων. Σε μια τέτοια κατάσταση, η σταδιακή εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής έχει νόημα, αφού επιχειρείται να «σπάσει» ένας πληθωρισμός από την πλευρά της προσφοράς με αυξήσεις επιτοκίων.
Ομολογουμένως, η κατάσταση είναι δύσκολη για την ΕΚΤ: η απόδειξη της αποφασιστικότητάς της να μειώσει τον πληθωρισμό θα ερμηνευόταν εύκολα ως πανικός.
Δύο πράγματα είναι σημαντικά: πόσο αρνητική ή θετική θα είναι η ΕΚΤ για τις προοπτικές ανάπτυξης της ευρωζώνης τον χειμώνα και ποιες είναι οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό το 2024.
«Να θυμάστε ότι τον Ιούνιο η ΕΚΤ ανέμενε αύξηση του ΑΕΠ 2,1%, που απέχει πολύ από τη δική μας πρόβλεψη του -0,6%. Όσον αφορά τον πληθωρισμό του 2024, οι προβλέψεις του Ιουνίου τον εκτιμούσαν στο 2,1%» λέει η ING.
Όσο περισσότερες αναθεωρήσεις προς τα κάτω γίνουν και στις δύο προβλέψεις, τόσο λιγότερο πιθανές θα είναι οι προτεινόμενες επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων. Η άνοδος των επιτοκίων σε περιβάλλον ύφεσης δεν βοηθά.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη κι αν τα «περιστέρια» της ΕΚΤ ήταν πολύ σιωπηλά τις τελευταίες εβδομάδες, αναμένουμε ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκια «μόνο» κατά 50 μονάδες βάσης την επόμενη εβδομάδα. Αυτό θα ήταν ένας συμβιβασμός, κρατώντας την πόρτα ανοιχτή για περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων.
Οι 75 μ.β. φαίνονται πολύ μακριά για τα «περιστέρια», αλλά δεν μπορεί να αποκλειστούν εντελώς.
