Καμπανάκι ύφεσης στις ΗΠΑ: Πόση ζημιά μπορούν να προκαλέσουν τα μέτρα Τραμπ
Λίγους μήνες μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, η αμερικανική οικονομία δείχνει σημάδια έντονης αστάθειας. Αν και κατά την προεκλογική περίοδο χαρακτηριζόταν ως «φάρος ανάπτυξης» με χαμηλή ανεργία και συγκρατημένο πληθωρισμό, η πραγματικότητα που διαμορφώνεται σήμερα απομακρύνεται από την αισιοδοξία των προηγούμενων μηνών. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές βρίσκονται σε καθοδική πορεία, η καταναλωτική εμπιστοσύνη κλονίζεται και οι εμπορικές πολιτικές της νέας κυβέρνησης δημιουργούν νέες εστίες αβεβαιότητας.
Η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά, η οποία αρχικά σημείωσε άνοδο μετά τη νίκη του Τραμπ, έχει πλέον απωλέσει όλα τα κέρδη της και συνεχίζει να διολισθαίνει. Οι βασικοί χρηματιστηριακοί δείκτες, από τον S&P 500 μέχρι τον Nasdaq, καταγράφουν αλλεπάλληλες απώλειες, ενώ το επενδυτικό κλίμα χαρακτηρίζεται από έντονο φόβο. Το CNN Fear and Greed Index υποδηλώνει κατάσταση «ακραίου φόβου», κάτι που αντανακλάται στις έντονες ρευστοποιήσεις και την αυξημένη αστάθεια των αγορών.
Παράλληλα, οι πολιτικές του Τραμπ στο πεδίο του εμπορίου έχουν δημιουργήσει νέες προκλήσεις για την οικονομία. Ο νέος γύρος εμπορικών πολέμων, με δασμούς σε βασικούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, έχει οδηγήσει σε αύξηση του κόστους για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Οι τιμές βασικών αγαθών, από πρώτες ύλες μέχρι είδη παντοπωλείου, παρουσιάζουν σημαντική άνοδο, πλήττοντας την αγοραστική δύναμη των πολιτών. Ο αντίκτυπος στις αγορές ομολόγων είναι επίσης αισθητός, με την αντιστροφή της καμπύλης αποδόσεων να προμηνύει πιθανή ύφεση—ένα φαινόμενο που ιστορικά έχει προηγηθεί οικονομικών κρίσεων.
Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη βρίσκεται σε καθοδική τροχιά, καθώς οι επενδυτές δυσκολεύονται να προβλέψουν τη μελλοντική πορεία της οικονομίας. Η μεταποιητική δραστηριότητα σημείωσε προσωρινή αύξηση, ωστόσο αυτό αποδίδεται σε προληπτικές παραγγελίες λόγω των επικείμενων δασμών και όχι σε βιώσιμη ανάπτυξη. Οι αγρότες, παρά τις διαβεβαιώσεις του Τραμπ, συνεχίζουν να πλήττονται από τα αντίποινα της Κίνας και άλλων χωρών, με τις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων να υποχωρούν σημαντικά.
Η αγορά εργασίας, αν και αρχικά σταθερή, αρχίζει να παρουσιάζει σημάδια επιβράδυνσης. Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν μείωση στις νέες προσλήψεις, ενώ οι οικονομικές προβλέψεις για το 2025 αναθεωρούνται προς τα κάτω. Επιπλέον, η διολίσθηση του δολαρίου έναντι άλλων νομισμάτων, σε αντίθεση με τις προσδοκίες των υποστηρικτών των δασμολογικών πολιτικών, καταδεικνύει την αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης στις προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας.
Ένα κρίσιμο ερώτημα που ανακύπτει είναι κατά πόσο η νέα διοίκηση θα προσαρμόσει την πολιτική της στις πιέσεις των αγορών. Σε αντίθεση με την πρώτη του θητεία, όπου ο Τραμπ παρακολουθούσε στενά την πορεία του χρηματιστηρίου και προσαρμοζόταν αναλόγως, η σημερινή στρατηγική φαίνεται να επιμένει στην εφαρμογή σκληρών οικονομικών μέτρων, παρά τις αρνητικές αντιδράσεις.
Ο δισεκατομμυριούχος Έλον Μασκ, ένθερμος υποστηρικτής του Τραμπ, έχει δηλώσει ότι η βραχυπρόθεσμη οικονομική αστάθεια είναι αναγκαίο τίμημα για τη μακροπρόθεσμη υγεία της οικονομίας. Ωστόσο, προς το παρόν, οι όποιες αναμενόμενες ωφέλειες δεν έχουν γίνει ορατές, ενώ οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της ακολουθούμενης πολιτικής συνεχίζουν να διογκώνονται.
