ΗΠΑ – Ουκρανία: Συμφωνία με αντάλλαγμα φυσικούς πόρους; – Τι προβλέπει το προσχέδιο
Οι Ηνωμένες Πολιτείες φέρονται να προτείνουν στην Ουκρανία μια διμερή συμφωνία ασφαλείας, η οποία θα συνοδεύεται από ένα Επενδυτικό Ταμείο Ανασυγκρότησης, με αντάλλαγμα τη συνδιαχείριση των φυσικών πόρων της χώρας. Το σχέδιο εγγράφου που αποκαλύπτει το Euronews και επιβεβαιώνει πηγή με γνώση της πρότασης, έρχεται σε μια περίοδο έντονων διπλωματικών διεργασιών για τον τερματισμό του πολέμου. Παράλληλα, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναμένεται να συναντηθεί με τον Ντόναλντ Τραμπ πριν από μια πιθανή συνομιλία κορυφής του Αμερικανού προέδρου με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Τι προβλέπει η πρόταση των ΗΠΑ
Το σχέδιο συμφωνίας προβλέπει ότι οι ΗΠΑ θα έχουν τον πλήρη έλεγχο των οικονομικών του ταμείου, ενώ η συνδιαχείριση με την Ουκρανία θα αφορά την αξιοποίηση των ορυκτών πόρων, του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, των υποδομών και των λιμένων. Στόχος είναι η αυτοχρηματοδότηση του ταμείου, το οποίο θα λειτουργεί έως ότου το ουκρανικό ΑΕΠ επιστρέψει στα επίπεδα του 2021.
Η ουκρανική συνεισφορά στο ταμείο ορίζεται στο 50% των εσόδων που θα παράγονται, ενώ το ποσοστό θα αυξάνεται στο 66% σε περίπτωση ανάκτησης εδαφών που κατέχονται από τη Ρωσία. Η συνολική συμμετοχή της Ουκρανίας θα συνεχιστεί μέχρι τη συγκέντρωση 500 δισ. δολαρίων, ενώ το Κίεβο θα δεσμευθεί να συνεισφέρει το διπλάσιο ποσό από την οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ, σύμφωνα με το έγγραφο.
Το σχέδιο φέρει ημερομηνία 21 Φεβρουαρίου 2025, ενώ πηγή ανέφερε ότι η Ουάσινγκτον επιδιώκει την έγκρισή του στις 26 Φεβρουαρίου, χωρίς τροποποιήσεις. Μέχρι στιγμής, ούτε η αμερικανική ούτε η ουκρανική κυβέρνηση έχουν σχολιάσει επισήμως την πρόταση.
Πούτιν: Μπορούμε και εμείς να πουλήσουμε στις ΗΠΑ, έχουμε περισσότερες από την Ουκρανία
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν προσέφερε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δυνατότητα αγοράς ρωσικών σπάνιων γαιών, συμπεριλαμβανομένων των κοιτασμάτων που βρίσκονται σε περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας που κατέχει η Ρωσία.
«Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με τους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών», δήλωσε τη Δευτέρα ο Πούτιν, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο επανέναρξης των εξαγωγών ρωσικού αλουμινίου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παράλληλα, τόνισε ότι η Ρωσία διαθέτει πολύ περισσότερους φυσικούς πόρους αυτού του είδους σε σχέση με την Ουκρανία.
Ο Ρώσος πρόεδρος ανέφερε ότι οι πιθανές συμφωνίες για την εκμετάλλευση των σπάνιων γαιών θα μπορούσαν να επεκταθούν και στα κοιτάσματα που βρίσκονται σε ουκρανικά εδάφη τα οποία έχουν περάσει στον έλεγχο της Μόσχας μετά από τρία χρόνια πολεμικών συγκρούσεων.
Διπλωματικές εντάσεις και πολιτικό παρασκήνιο
Οι σχέσεις ΗΠΑ – Ουκρανίας έχουν επιδεινωθεί μετά την απόφαση του Τραμπ να ξεκινήσει απευθείας διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα, παρακάμπτοντας τον Ζελένσκι, τον οποίο χαρακτήρισε πρόσφατα «δικτάτορα». Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν αντιδράσεις στην Ευρώπη, με ηγέτες όπως ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς να εκφράζουν τη στήριξή τους στον Ουκρανό πρόεδρο.
Στο μεταξύ, ο Εμανουέλ Μακρόν πίεσε τον Τραμπ να προχωρήσει άμεσα σε συμφωνία ειρήνης με τη Ρωσία, συντονίζοντας τη στάση του με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Στάρμερ αναμένεται να επισκεφθεί την Ουάσινγκτον την Πέμπτη, με την ευρωπαϊκή πλευρά να ζητά εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία πριν από οποιαδήποτε διευθέτηση με το Κρεμλίνο.
