ΗΠΑ: Τα τέσσερα στοιχεία που δείχνουν έναν ακόμη δυσάρεστο και αναπόφευκτο αμερικανικό «κύκλο ανόδου και πτώσης»

Η πρόβλεψη των υφέσεων είναι δύσκολη. Υπάρχουν απλά πάρα πολλοί αστάθμητοι, ευμετάβλητοι παράγοντες – όπως είδαμε με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον COVID-19 – που μπορούν να ανατρέψουν τις προβλέψεις ακόμη και των πιο αξιόπιστων οικονομολόγων. Και όπως εξήγησε ο Albert Edwards, στρατηγικός αναλυτής της γαλλικής επενδυτικής τράπεζας Société Générale, σε πρόσφατο σημείωμά του: «Η ιστορία δείχνει ότι, στον (περιορισμένο) βαθμό που οι οικονομολόγοι προβλέπουν πράγματι μια ύφεση, η αργοπορία της συνήθως σημαίνει ότι εγκαταλείπουν την αναμονή ακριβώς τη στιγμή που ενσκήπτει».

Ωστόσο, οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank δεν εγκαταλείπουν την πρόβλεψή τους για ύφεση, παρά τη συνεχιζόμενη ανθεκτικότητα της αμερικανικής οικονομίας. Ως η πρώτη μεγάλη επενδυτική τράπεζα που προέβλεψε ύφεση στις ΗΠΑ το 2022, οι ειδικοί του 153 ετών γερμανικού ιδρύματος επέμειναν φέτος, προειδοποιώντας για έναν ακόμη δυσάρεστο και αναπόφευκτο αμερικανικό «κύκλο ανόδου και πτώσης».

Για να στηρίξει την πρόβλεψή της, μια ομάδα της Deutsche Bank με επικεφαλής τον Jim Reid, επικεφαλής της παγκόσμιας οικονομικής και θεματικής έρευνας, ανέλυσε νωρίτερα αυτό το μήνα 34 αμερικανικές υφέσεις που χρονολογούνται από το 1854, αναζητώντας μοτίβα στην οικονομική ιστορία. Από τη μελέτη, η ομάδα ανέδειξε τέσσερις βασικούς μακροοικονομικούς παράγοντες που έχουν προκαλέσει ύφεση στο παρελθόν: ταχέως αυξανόμενα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού, αναστροφή της καμπύλης αποδόσεων και σοκ στις τιμές του πετρελαίου.

Για κάθε παράγοντα, ο Reid και η ομάδα του υπολόγισαν ένα ιστορικό «ποσοστό επιτυχίας» – ή το ποσοστό των περιπτώσεων που συνέβησαν αυτά τα γεγονότα και οδήγησαν σε ύφεση. Διαπίστωσαν ότι κανένας μεμονωμένος μακροοικονομικός παράγοντας δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια μια ύφεση, αλλά και οι τέσσερις από εκείνους τους παράγοντες που συνδέονται συχνότερα με ύφεση παρατηρούνται αυτή τη στιγμή.

«Είναι αδύνατο να προβλέψουμε με ακρίβεια κάθε ύφεση χρησιμοποιώντας μακροοικονομικούς παράγοντες», έγραψε ο Reid σε μια συζήτηση που ακολούθησε τη μελέτη την Πέμπτη. «Αλλά μπορούμε να πούμε ότι οι πιο σημαντικοί από αυτούς έχουν ‘ξεφύγει’ σε αυτόν τον κύκλο και ότι οι ΗΠΑ τείνουν να είναι πιο ευαίσθητες σε αυτούς ιστορικά».

Ταχεία αύξηση των επιτοκίων – 69%

Πρώτα απ’ όλα, η άνοδος των επιτοκίων τείνει να επιβαρύνει την οικονομική ανάπτυξη αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, γεγονός που συχνά οδηγεί σε ύφεση. Στις ΗΠΑ, από το 1854, κάθε φορά που τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια αυξήθηκαν κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες σε διάστημα 24 μηνών, υπήρξε ύφεση μέσα σε τρία χρόνια περίπου στο 69% των περιπτώσεων, σύμφωνα με τη μελέτη της Deutsche Bank.

Τους τελευταίους 18 μήνες, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε το επιτόκιο κατά περίπου 5,2 ποσοστιαίες μονάδες σε μια προσπάθεια να τιθασεύσει τον πληθωρισμό. Ιστορικά, όπως απέδειξε η Deutsche Bank στη μελέτη της, αυτό δεν έχει καταλήξει καλά για την οικονομία.

«Οι ΗΠΑ φαίνεται να έχουν τη μεγαλύτερη ευαισθησία στα επιτόκια», έγραψε την Πέμπτη ο Reid για τα στοιχεία, προσθέτοντας ότι «ο κύκλος των ΗΠΑ είναι ιστορικά πιο ανοδικός από ό,τι οι άλλοι στους G7».

Αύξηση του πληθωρισμού – 77%

Ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε σε υψηλό τεσσάρων δεκαετιών, πάνω από 9%, τον Ιούνιο του 2022, αλλά έκτοτε έχει υποχωρήσει σε ένα πολύ πιο ήπιο 3,7%. Παρόλα αυτά, ιστορικά, η αμερικανική οικονομία δεν έχει διαχειριστεί πολύ καλά τις εξάρσεις του πληθωρισμού. Από το 1854, κάθε αύξηση του πληθωρισμού κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες σε μια περίοδο 24 μηνών έχει προκαλέσει ύφεση εντός τριών ετών στο 77% των περιπτώσεων. Η αμερικανική οικονομία «φαίνεται να έχει τη μεγαλύτερη ευαισθησία στις πληθωριστικές εξάρσεις», εξήγησε ο Reid, σημειώνοντας ότι η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία έχουν χαμηλότερα ποσοστά ‘επιτυχίας’ όταν πρόκειται για υψηλό πληθωρισμό που προκαλεί ύφεση.

Αντεστραμμένη καμπύλη αποδόσεων – 74%

Συνήθως, η απόδοση των μακροπρόθεσμων ομολόγων είναι υψηλότερη από την απόδοση των βραχυπρόθεσμων ομολόγων, επειδή οι επενδυτές αναλαμβάνουν μεγαλύτερο κίνδυνο δανείζοντας τα χρήματά τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αλλά μερικές φορές, αυτή η εξίσωση μπορεί να ανατραπεί για διάφορους λόγους. Όταν συμβαίνει αυτό και τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα καταλήγουν να αποδίδουν περισσότερο από τα μακροπρόθεσμα ομόλογα, αυτό ονομάζεται αντιστροφή της καμπύλης αποδόσεων.

Τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα έχουν κολλήσει σε αντιστροφή από τον Ιούλιο του 2022 και σύμφωνα με την Deutsche Bank αυτό δεν αποτελεί ιστορικά καλό σημάδι για την οικονομία. «Στις αντιστροφές της καμπύλης αποδόσεων, οι ΗΠΑ έχουν και πάλι το υψηλότερο ποσοστό ‘επιτυχίας’ με 74,1%», εξήγησε ο Reid. «Και εστιάζοντας μόνο στην περίοδο από την ύφεση του 1953 και μετά, αυτό αυξάνεται στο 79,9%».

Σοκ στην τιμή του πετρελαίου – 45%

Οι τιμές του αργού πετρελαίου μπρεντ έχουν εκτιναχθεί κατά 33% περίπου από τον Ιούνιο σε πάνω από 95 δολάρια ανά βαρέλι, γεγονός που οδηγεί πολλούς οικονομολόγους να φοβούνται ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο δύσκολο να τιθασευτεί από ό,τι θα μπορούσε να φανταστεί η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.

Ωστόσο, η Deutsche Bank διαπίστωσε στην πραγματικότητα ότι οι κλυδωνισμοί των τιμών του πετρελαίου είναι λιγότερο πιθανό να σηματοδοτήσουν ύφεση από ό,τι άλλοι μακροοικονομικοί παράγοντες, τουλάχιστον στις ΗΠΑ. Κάθε φορά που οι τιμές του πετρελαίου έχουν εκτοξευθεί κατά 25% σε διάστημα 12 μηνών, οι ΗΠΑ έχουν βιώσει ύφεση στο 45,9% των περιπτώσεων ιστορικά. Και ακόμη και όταν οι τιμές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί κατά 50% σε διάστημα δύο ετών, ύφεση έχει εμφανιστεί μόνο στο 48,2% των περιπτώσεων.

Διαβάστε ακόμη:

«Καμπανάκι» Deutsche Bank: Η Γερμανία κινδυνεύει να γίνει «ο ασθενής της Ευρώπης»