Υποχρεωτική η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες – Τι μπορεί και τι συμφέρει να κάνει ο καταναλωτής

Θοδωρής Παναγούλης

Αναλυτικές προθεσμίες ανά κτίριο, με βάση τη χρήση και την χρονολογία του, για την υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα κράτη μέλη μέσω του σχεδίου REPowerEU που ανακοινώθηκε χθες.

Στόχος των Βρυξελλών είναι η πλήρης αξιοποίηση του ανεκμετάλλευτου ηλιακού δυναμικού ώστε τα φωτοβολταϊκά να φτάσουν ακόμη και στο 25% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε.

Έτσι με την πρωτοβουλία «Φωτοβολταϊκά στις Στέγες όλης της Ε.Ε.» η Ε.Ε. δεσμεύεται ότι μέχρι το τέλος της χρονιάς θα θεσπίσει νομοθεσία με στόχο αφενός να περιορίσει την αδειοδότηση το πολύ στους τρείς μήνες αλλά και να διασφαλιστεί πως όλα τα κτίρια των 27 θα είναι έτοιμα για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.

Η Ε.Ε. σύμφωνα με το REPowerEU, θα κάνει υποχρεωτική την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στον τελευταίο όροφο για:

• Όλα τα νέα δημόσια και εμπορικά κτίρια με ωφέλιμο εμβαδόν άνω των 250 τ.μ. έως το 2026
• Όλα τα υπάρχοντα δημόσια και εμπορικά κτίρια με ωφέλιμο εμβαδόν άνω των 250 τ.μ. έως το 2027
• Όλα τα νέα κτίρια κατοικιών έως το 2029

Επίσης η Ε.Ε. θα:

• διασφαλίσει ότι η νομοθεσία εφαρμόζεται πλήρως σε όλα τα κράτη μέλη, επιτρέποντας στους καταναλωτές σε πολυκατοικίες να ασκούν αποτελεσματικά το δικαίωμά τους στη συλλογική ιδιοκατανάλωση, χωρίς αδικαιολόγητο κόστος.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη θα συνεργαστούν για:

• Τη δημιουργία τουλάχιστον μιας ενεργειακής κοινότητας βασισμένης στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σε κάθε δήμο με πληθυσμό μεγαλύτερο από 10.000 έως το 2025.
• Να διασφαλίσουν ότι οι ενεργειακά φτωχοί και ευάλωτοι καταναλωτές θα έχουν πρόσβαση στην ηλιακή ενέργεια, π.χ. μέσω εγκαταστάσεων κοινωνικής στέγασης, ενεργειακών κοινοτήτων ή χρηματοδότησης υποστήριξης για μεμονωμένες εγκαταστάσεις.
• Την υποστήριξη φωτοβολταϊκών ενσωματωμένων σε κτίρια τόσο για νέες κατασκευές όσο και για ανακαινίσεις υφιστάμενων.
• Τη διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής των ισχυουσών διατάξεων της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων σε σχέση με το πρότυπο σχεδόν μηδενικής ενέργειας κτιρίων για νέα κτίρια, μεταξύ άλλων μέσω ειδικής καθοδήγησης.

Πόροι χρηματοδότησης

Η ανάλυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει ότι οι πρόσθετες επενδύσεις σε ηλιακά φωτοβολταϊκά στο πλαίσιο του REPowerEU θα ανέλθουν σε 26 δισεκατομμύρια ευρώ από τώρα έως το 2027, επιπλέον των επενδύσεων που απαιτούνται για την υλοποίηση των στόχων του «Fit for 55».

Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης θα είναι ιδιωτική, αλλά εν μέρει θα ενεργοποιηθεί από δημόσια χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει ήδη διαθέσει τουλάχιστον 19 δισεκατομμύρια ευρώ για να επιταχύνει την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Στην προσπάθεια αυτή συμβάλλουν και άλλα μέσα: Τα Ταμεία της Κοινωνικής Συνοχής, το InvestEU, το Ταμείο Καινοτομίας, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, το Horizon Europe και το πρόγραμμα LIFE. Επίσης το ταμείο Connecting Europe Facility και ο μηχανισμός χρηματοδότησης της ΕΕ από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα υποστηρίξουν τη διασυνοριακή συνεργασία σε έργα ηλιακής ενέργειας.

Τι μπορεί να κάνει ο καταναλωτής

Οι δυνατότητες που έχει ο ιδιοκτήτης ακινήτου είναι δύο:

• Ένταξη στο πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στη στέγη». Δηλαδή να βάλει ένα φωτοβολταϊκό έως 6 κιλοβάτ (μέχρι τόσο επιτρέπεται για οικίες) που θα πουλάει το ρεύμα στο σύστημα. Σε αυτή την περίπτωση, πληρώνει τον προμηθευτή του για το σύνολο του ρεύματος που καταναλώνει, στην τιμή που ισχύει κάθε φορά, και πληρώνεται για το ρεύμα που παράγει στην τιμή που έχει συμφωνήσει, δηλαδή (με βάση τα τωρινά ισχύοντα), με 87 ευρώ ανά Μεγαβατώρα για μια 20ετία.
• Ένταξη στο πρόγραμμα για net metering. Δηλαδή να βάλει ένα φωτοβολταϊκό έως 10 κιλοβάτ, ανάλογα με τις ανάγκες του, και το ρεύμα που θα παράγει να το χρησιμοποιεί ουσιαστικά για αυτοκατανάλωση μέσω συμψηφισμού. Σε αυτή την περίπτωση γίνεται συμψηφισμός ανάμεσα στην ενέργεια που κατανάλωσε η οικία και στην ενέργεια που παρήγαγε. Αν καταναλώθηκε περισσότερο ρεύμα από όσο παρήχθη, τότε πληρώνεται στον προμηθευτή η διαφορά, με βάση τα τρέχοντα τιμολόγια. Αν παρήχθη περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώθηκε, τότε το επιπλέον ρεύμα διοχετεύεται δωρεάν στο σύστημα.

Τι από τα δύο συμφέρει; Αν μιλάμε για σπίτι με κανονικές καταναλώσεις συμφέρει το net metering. Αν μιλάμε για σπίτι με μικρές καταναλώσεις, για παράδειγμα εξοχικό, συμφέρει το πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στη στέγη».

Σε κάθε περίπτωση, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού στη στέγη είτε με τη μία μέθοδο είτε με την άλλη, δεν θα σε κάνει… πλούσιο, σίγουρα όμως θα είναι επικερδής. Το κέρδος με το πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στη στέγη» είναι πιο εύκολο να υπολογιστεί και είναι περίπου 5.800 ευρώ στην 20ετία.

Το κέρδος με το πρόγραμμα net metering ξεκινάει από τα 10.000 ευρώ περίπου στην 25ετία, με φυσιολογικές τιμές ρεύματος και με φυσιολογικές καταναλώσεις. Αν ένα σπίτι έχει πολύ μεγάλες καταναλώσεις ή εάν οι τιμές του ρεύματος συνεχίσουν να είναι τόσο υψηλές όσο είναι σήμερα, τότε το κέρδος με το πρόγραμμα net metering στην 25ετία μπορεί να είναι πολλαπλάσιο των 10.000 ευρώ.