Υπονομεύει ο Ερντογάν το έργο των διασωστών στην Τουρκία;
Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που μας έρχονται από τη Συρία και την Τουρκία μετά τους δίδυμους σεισμούς της Δευτέρας προκαλούν αποτροπιασμό. Στην Ελλάδα, οι ήχοι και οι μυρωδιές του πόνου από την καταστροφή που επιφέρουν τέτοιου είδους φυσικές καταστροφές είναι πράγματα οδυνηρά οικεία.
Οικείο είναι επίσης το αίσθημα δέους που δημιουργεί η ηρωική απάντηση επί του πεδίου από τοπικές μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλες ομάδες της κοινωνίας των πολιτών. Ο ρόλος τους είναι πρωταγωνιστικός στις προσπάθειες διάσωσης, ανακούφισης και ανοικοδόμησης που ακολουθούν φυσικές καταστροφές.
Εξίσου σημαντική με την παροχή άμεσης βοήθειας στα θύματα, οι ΜΚΟ έχουν την ευθύνη να παρακολουθούν τις κυβερνητικές προσπάθειες, να διασφαλίζουν τη δίκαιη κατανομή της βοήθειας, να προστατεύουν από τη διαφθορά στην κατανομή των πόρων για την ανοικοδόμηση.
Η τραγωδία που αντιμετωπίζουν τώρα η Συρία και η Τουρκία έρχεται σε μια στιγμή που οι θεσμοί της κοινωνίας των πολιτών, και ιδιαίτερα οι ΜΚΟ, έχουν αποδυναμωθεί σε μεγάλο βαθμό.
Η Civicus Monitor, μια παγκόσμια συμμαχία της κοινωνίας των πολιτών που παρακολουθεί τις ελευθερίες του πολιτικού χώρου σε όλο τον κόσμο, αξιολογεί την Τουρκία ως «Καταπιεσμένη», στο ίδιο επίπεδο με τη Ρωσία και τη Συρία ως «Κλειστή», παρόμοια με την Κίνα. Και το Freedom House, η δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον, δίνει στη Συρία βαθμολογία 0/4 για τα δικαιώματα συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι και οργάνωσης. Η Τουρκία παίρνει το 1/4.
Ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας, που διανύει τώρα το 12ο έτος του, έχει καταπονήσει τους πόρους των λίγων ΜΚΟ που είναι σε θέση, ενάντια σε τεράστιες πιθανότητες, να δραστηριοποιηθούν στη χώρα. Οι περισσότεροι που ζουν στη ζώνη του σεισμού είναι αντίθετοι με την κυβέρνηση του δικτάτορα Μπασάρ αλ Άσαντ, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να περιμένουν ελάχιστη βοήθεια από τη Δαμασκό. Στην πραγματικότητα, μπορεί να μην μάθουμε ποτέ ακριβώς πόσοι άνθρωποι σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν και έμειναν άστεγοι από τους δίδυμους σεισμούς.
Στην άλλη πλευρά των συνόρων, πολλά από τα θύματα στην Τουρκία είναι πρόσφυγες από τον συριακό εμφύλιο. Αλλά θα είναι πολύ περισσότεροι οι Τούρκοι πολίτες: Η περιοχή αντιπροσωπεύει περίπου το 15% του πληθυσμού της χώρας.
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με την κυβέρνησή να αντιμετωπίζει έναν κατακλυσμό υλικοτεχνικών προκλήσεων για την παροχή βοήθειας σε 13,5 εκατομμύρια ανθρώπους.
Με άλλα λόγια, ο Ερντογάν χρειάζεται όση βοήθεια μπορεί να λάβει από την κοινωνία των πολιτών…
Ο Ερντογάν δεν είναι μόνος σε αυτό: οι λαϊκιστές σε όλο τον κόσμο θεωρούν τις ομάδες της κοινωνίας των πολιτών απειλή.
Οι Τούρκοι θα ελπίζουν ότι οι εγκεκριμένες από το κράτος θρησκευτικές ομάδες μπορούν να εκτελέσουν ορισμένες από τις λειτουργίες που συνήθως εκτελούν οι ΜΚΟ. Όμως, ενώ τα τζαμιά και οι εκκλησίες είναι εξαιρετικοί αγωγοί πνευματικής ανακούφισης, δεν είναι ιδιαίτερα καλοί επί του πεδίου.
Όπως γίνεται αντιληπτό η αντιμετώπιση της τουρκικής κοινωνίας των πολιτών από τον Ερντογάν δεν μπορεί παρά να παρεμποδίσει την απάντηση της κυβέρνησης στον σεισμό. Και οι συνέπειες που θα προκύψουν θα τον εκθέσουν σε κριτική ενόψει των γενικών εκλογών που έχουν προγραμματιστεί για τις 14 Μαΐου. Ο Ερντογάν, στην ομιλία του που ανακοίνωνε έκτακτα μέτρα, στόχευσε μια προληπτική παρέμβαση απέναντι στους επικριτές: «Αυτή δεν είναι η μέρα της συζήτησης μαζί τους, [αλλά] όταν έρθει η μέρα θα ανοίξουμε το σημειωματάριο που κρατάμε».
Η απειλή κάθε άλλο παρά λεπτή είναι. «Προειδοποιεί τους δημοσιογράφους και την κοινωνία των πολιτών ότι θα σας διώξουμε εάν μας επικρίνετε», λέει ο Nate Schenkkan, ανώτερος διευθυντής έρευνας του Freedom House για την αντιμετώπιση του αυταρχισμού. «Προσπαθεί να βραχυκυκλώσει οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με την ευθύνη».
Όλα αυτά μπορεί να φαίνονται κάπως ακαδημαϊκά αυτή τη στιγμή στις τουρκικές ΜΚΟ που προσπαθούν να ανταποκριθούν στην καταστροφή. Αλλά όταν κάνουν μια παύση για να πάρουν μια ανάσα, μπορεί να αναρωτηθούν πόση περισσότερη βοήθεια θα μπορούσαν να προσφέρουν – και πόσες ακόμη ζωές θα μπορούσαν να είχαν σώσει – αν η προεδρική παράνοια δεν τους είχε αποδυναμώσει τα χέρια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
