Ιταλία: Ο ρόλος του Νο1 εμπορικού μας εταίρου στα ενεργειακά project
Ισχυρή παρουσία στις επενδύσεις και τις εξελίξεις γύρω από τα ενεργειακά project στην Ελλάδα έχουν οι ιταλικοί όμιλοι, γεγονός που συνδυάζεται με ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο εξωτερικών οικονομικών σχέσεων που καθιστούν την Ιταλία, Νο1 εμπορικό μας εταίρο.
Καθώς αναβαθμίζεται το ενδιαφέρον στα ενεργειακά, με την ΕΕ να προσανατολίζεται σε ολοένα πιο φιλόδοξους στόχους στο πλαίσιο του “green deal”, και με τους πόρους να ανακατευθύνονται σε βιώσιμες επενδύσεις το τοπίο αλλάζει με ταχύτητα ενώ αναδύονται νέες συμμαχίες, πιο ισχυρές κοινοπραξίες και νέοι παίκτες.
Στο πλαίσιο αυτό έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς τη δυναμική που αναπτύσσουν παραδοσιακοί εταίροι της χώρας. Αντλήσαμε κάποια ενδεικτικά στοιχεία για την Ιταλία από την ετήσια έκθεση της πρεσβείας μας στη Ρώμη, τα οποία επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την διαχρονικά κορυφαία θέση της Ιταλίας ως προς την αξία των συνολικών ελληνικών εξαγωγών. Η σταθερά ανοδική πορεία κατά την τελευταία πενταετία, αποτυπώνεται στο μερίδιο της τάξεως του 10,9%, το 2019, ακολουθούμενη από την Γερμανία (6,7%), την Τουρκία (5,9%), την Κύπρο (5,7%) και την Βουλγαρία (5,7%). Ενδεικτικά σημειώνεται ότι ο διμερής όγκος εμπορίου κατά το 2019 ανήλθε σε 8,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων οι ελληνικές εξαγωγές ήταν 3,6 δισ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση +5,57% σε σχέση με το 2018. Επισημαίνεται δε, ότι η σωρευτική αύξηση των ελληνικών εξαγωγών προς την Ιταλία κατά την πενταετία 2015-2019 κατέγραψε ποσοστό 24,02%.
Ταυτόχρονα η Ιταλία αναγνωρίζεται ως σημαντικός εταίρος της Ελλάδας στον τομέα της ενέργειας με συμμετοχή στην πλειονότητα των σημαντικών ενεργειακών υποδομών άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως είναι ενδεικτικά οι αγωγοί TAP, IGI Poseidon, EastMed, ενώ καταγράφει ισχυρή παρουσία στον τομέα των επενδύσεων στη χώρα μας για την παραγωγή ενέργειας.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον
Ενδεικτική του ιταλικού επενδυτικού ενδιαφέροντος στην τοπική αγορά είναι η εξαγορά του 66% του ΔΕΣΦΑ απο την ευρωπαϊκή κοινοπραξία στην οποία η ιταλική Snam S.p.A. κατέχει το 60%. Το ιταλικό επενδυτικό ενδιαφέρον εκτείνεται και στον τομέα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων (Edison), την παροχή φυσικού αερίου (Eni σε Β. Ελλάδα), καθώς και τους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας (Elpedison) και των ΑΠΕ (ENEL Green Power).
Τα δύο εμβληματικά έργα που σηματοδοτούν το στρατηγικό βάθος της διμερούς ενεργειακής συνεργασίας είναι οι αγωγοί φυσικού αερίου ΤΑΡ και EastMed/IGI Poseidon. Αποτελούν δε θεμελιακούς κρίκους στην εδραίωση της αρχής προστασίας της ενεργειακής ασφάλειας των δύο χωρών αλλά και της Ευρώπης, ενώ συμβάλουν στην υλοποίηση του στόχου για διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και οδεύσεων.
Σημειώνεται ότι οι δύο χώρες συνεργάζονται με τη μορφή κοινοπραξίας ΔΕΠΑ (25%) και Edison (25%) στην υλοποίηση του διασυνδετηρίου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδος-Βουλγαρίας (IGB), όπου το υπόλοιπο 50% ανήκει στη βουλγαρική Bulgarian Energy Holding. Το έργο είχε χαρακτηρισθεί ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI). Πέραν αυτών, η ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών αποτυπώθηκε έντονα στην εξαγορά του ΔΕΣΦΑ. Η ΕΝΙ κατέχει το 100% της ΕΠΑ (Εταιρεία Παροχής Αερίου) Θεσσαλονίκης και το 49% της ΕΠΑ Θεσσαλίας. Το υπόλοιπο 51% ανήκει στην ΔΕΠΑ.
Στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας η Edison έχει δημιουργήσει την κοινοπραξία Elpedison με τα Ελληνικά Πετρέλαια, όπου οι δύο εταίροι συμμετέχουν με μερίδιο 50%. Η Elpedison συμμετέχει με ποσοστό 75,8% στην Elpedison Power. Μειοψηφικά μερίδια έχουν η Ellaktor (22,7%) και η Halcor (1,5%). Η Elpedison Power λειτουργεί 2 μονάδες παραγωγής ρεύματος με φυσικό αέριο, στην Θεσσαλονίκη (400 MW) και στη Θίσβη (420 MW). Επίσης, στην ανάπτυξη υποδομών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως αιολικής, σημειώνεται η ENEL Green Power, που έχει προβεί σε επενδύσεις στον τομέα της πράσινης ενέργειας στην Ελλάδα, εγκαθιστώντας αιολικές, ηλιακές και υδροηλεκτρικές μονάδες συνολικής δυναμικότητας 475 MW. Το πιο σημαντικό επενδυτικό σχέδιο, ύψους 300 εκατ. ευρώ, σε συνεργασία με τον Όμιλο Κοπελούζου, είναι το αιολικό πάρκο Καφηρέα δυναμικότητας 154,1 MW.
