Jim O’Neil: Έρχεται απροσδόκητη πτώση στο δολάριο
Στον χρηματοοικονομικό κλάδο, είναι πολύ πιο εύκολο να κάνεις λάθος παρά να έχεις δίκιο, σημειώνει με άρθρο του στο Project Syndicate ο γνωστός οικονομολόγος Jim O’Neil…
«Ας εξετάσουμε μία από τις μεγάλες, πρώιμες εκπλήξεις του 2025. Στα τέλη του περασμένου έτους, μετά τη νίκη του Donald Trump στις εκλογές, το δολάριο σημείωνε σταθερή άνοδο, αντανακλώντας τις προσδοκίες για ισχυρή οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ, επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα στήριξης και νέους ή ελαφρώς υψηλότερους δασμούς, οι οποίοι υποτίθεται ότι θα ενίσχυαν περαιτέρω το αμερικανικό νόμισμα. Ωστόσο, αντί για άνοδο, το δολάριο υπέστη απότομη πτώση» υποστηρίζει.
Δεδομένου του μεγέθους και του βάθους της αγοράς συναλλάγματος – όπου οι πληροφορίες ενσωματώνονται γρήγορα στις τιμές – αξίζει να αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό οι κυρίαρχες εκτιμήσεις της αγοράς. Συχνά, κάποιο στοιχείο της επικρατούσας άποψης αποδεικνύεται αμφίβολο. Για παράδειγμα, ήταν παράδοξο που πολλοί αναλυτές θεωρούσαν ότι οι δασμοί θα ενίσχυαν το δολάριο και δεν θα είχαν σημαντικές επιπτώσεις στην αμερικανική οικονομία, παρά το γεγονός ότι επιβαρύνουν άμεσα τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Επιπλέον, αρκετοί από τους πιο στενούς οικονομικούς συμβούλους του Trump έχουν μιλήσει ανοιχτά για την ανάγκη ενίσχυσης άλλων νομισμάτων. Για τον λόγο αυτό, προωθούν μια νέα εκδοχή της Συμφωνίας Plaza του 1985, κατά την οποία η Ιαπωνία και η Γερμανία συμφώνησαν να ενισχύσουν τα νομίσματά τους έναντι του δολαρίου υπό την πίεση των ΗΠΑ. Η νέα πρωτοβουλία, γνωστή ως «Συμφωνία του Mar-a-Lago», στοχεύει σε ένα παρόμοιο αποτέλεσμα.
Κυκλικοί και διαρθρωτικοί παράγοντες
Σύμφωνα με τον O’Neil, στο κυκλικό μέτωπο, τα πρόσφατα οικονομικά δεδομένα δείχνουν μια επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας. Ο δείκτης GDPNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα, ο οποίος παρακολουθείται στενά, προβλέπει αρνητική ανάπτυξη για το πρώτο τρίμηνο του 2025. Αν και είναι πολύ νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, οι τελευταίες έρευνες επιχειρηματικής και καταναλωτικής εμπιστοσύνης προκαλούν ανησυχία.
Επιπλέον, αυξάνονται οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, οι προσδοκίες πληθωρισμού για την επόμενη πενταετία ανήλθαν στο 3,9%, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών. Αν η τάση αυτή συνεχιστεί, η αγορά θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική.
Παράλληλα, όλο και περισσότεροι οικονομολόγοι μιλούν για το ενδεχόμενο στασιμοπληθωρισμού στις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ, ιδίως στην Ευρώπη και την Κίνα, λαμβάνουν μέτρα για να μειώσουν την εξάρτησή τους από την αμερικανική οικονομία.
Η σχέση του δολαρίου με την αμερικανική ισχύ
«Ένα ακόμη πιο θεμελιώδες ζήτημα αφορά τη μακροπρόθεσμη θέση του δολαρίου στη διεθνή οικονομία. Γίνεται μια ακαδημαϊκή συζήτηση σχετικά με το αν η ισχύς του δολαρίου συνδέεται άμεσα με την παγκόσμια επιρροή των ΗΠΑ – ως ηγετικής δύναμης στους πολυμερείς θεσμούς και ως βασικού εγγυητή της διεθνούς ασφάλειας» αναφέρει ο οικονομολόγος και συμπληρώνει: «Αν η κυβέρνηση Trump συνεχίσει να ακολουθεί πολιτικές απομόνωσης και να επιμένει στους δασμούς, τότε η κυριαρχία του δολαρίου μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η παγκόσμια οικονομία ενδέχεται να αναζητήσει εναλλακτικές, οδηγώντας σε περαιτέρω αποδυνάμωση του αμερικανικού νομίσματος».
Η επόμενη περίοδος θα αποδείξει αν η τρέχουσα πτώση του δολαρίου είναι απλώς μια προσωρινή διόρθωση ή η αρχή μιας πιο μακροπρόθεσμης τάσης αποδυνάμωσής του, καταλήγει ο O’Νeil.
