Το Κατάρ γίνεται «Μέκκα» της τέχνης
Υπό την καθοδήγηση της νεαρής αδελφής του Εμίρη αλ-Θάνι, που αποτελεί σήμερα την πιο ισχυρή προσωπικότητα στον κόσμο της τέχνης.
Στις φλέβες της ρέει αίμα βασιλικό: η οικογένειά της κρατά γερά τα «γκέμια» στην απόλυτη μοναρχία του πλούσιου εμιράτου του Κατάρ. Και για τα μάτια της, ο πατέρας της -τότε Εμίρης του Κατάρ- αγόρασε τον περασμένο Μάρτιο το πανέμορφο νησάκι Οξιά, στα ανοιχτά του Αστακού, στην Αιτωλοακαρνανία, για αξέχαστες διακοπές στις ελληνικές θάλασσες, αλλά και για να το μετατρέψει σε ένα παγκοσμίου εμβέλειας «art island», όπως οραματίζεται η νεαρή του κόρη.
Ήδη, η 30χρονη αλ-Μαγιάσα μπιντ Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ-Θάνι θεωρείται η πιο ισχυρή προσωπικότητα στο κλειστό κλαμπ του κόσμου της τέχνης, παγκοσμίως. Στη φετινή λίστα του περιοδικού τέχνης ArtReview μάλιστα φιγουράρει στην πρώτη θέση, «σκαρφαλώνοντας» από την 11η που κατείχε το 2012 και την 90η στην οποία είχε καταταχθεί μόλις πριν από δύο χρόνια.
Η επιλογή της για την κορυφή της λίστας Power 100 -εξηγεί το περιοδικό- στηρίχθηκε «στην τεράστια αγοραστική δύναμη του οργανισμού που διοικεί». Κι αυτός δεν είναι άλλος από την Αρχή Μουσείων του Κατάρ (QMA), την οποία η «γαλαζοαίματη» Καταριανή χαρακτηρίζει λίγο-πολύ «παιδί» του πατέρα της.
Διαβάστε ακόμη: «Ομάδα δράσης» για το μέλλον του Mundial 2022
Εδώ και 50 χρόνια άλλωστε, η βασιλική οικογένεια του Κατάρ αγοράζει το ένα μετά το άλλο πανάκριβα έργα τέχνης σαν «στραγάλια», δείχνοντας μάλιστα τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη προτίμηση σε καλλιτέχνες της Δύσης. Μόνο μέσα στην τελευταία επταετία, εκτιμάται ότι διέθεσαν τουλάχιστον ένα δισ. δολάρια για την αγορά πινάκων, γλυπτών κ.ά.
Στην ιδιοκτησία των αλ-Θάνι βρίσκονται από το 2011 «Οι χαρτοπαίκτες» του Πολ Σεζάν, που αγόρασαν από τους κληρονόμους του Γιώργου Εμπειρίκου στην τιμή ρεκόρ των 250 εκατ. δολ., αλλά -άγνωστο γιατί- το κράτησαν ως επτασφράγιστο μυστικό για τουλάχιστον έναν χρόνο.
Ήταν μία ακόμη προσθήκη στην πλούσια συλλογή τους, που περιλαμβάνει ορισμένα από τα διασημότερα έργα των Φράνσις Μπέικον, Άντι Γουόρχολ, Ρίτσαρντ Σέρα, Ρόι Λιχτενστάιν και Τζεφ Κουνς. Ένα ακόμη «λιθαράκι» στο μυστήριο του «θησαυροφυλακίου» των αλ-Θάνι. Όπως ισχύει και το QMA άλλωστε, παραμένει άγνωστο εάν καταχωρείται ως προσωπική ή κρατική περιουσία.
Αν και θεωρείται όργανο του κράτους, το QMA δεν ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού του Κατάρ, παρά αποτελεί… οικογενειακή υπόθεση στο αραβικό εμιράτο. Ο προϋπολογισμός του δεν δημοσιοποιείται. Κι όπως λέει η αλ-Μαγιάσα, «όλα περνούν από την έγκριση του μπαμπά, παρ’ ότι δεν αναμιγνύεται στις καθημερινές αποφάσεις» για τη διοίκηση και τη λειτουργία της αρχής, η οποία στο μεσοδιάστημα διευρύνει ολοένα και περισσότερο τους ορίζοντές της.
Διαβάστε ακόμη: Ζητείται ιδιωτικό νησί σε τιμή ευκαιρίας
Το QMA συνεργάζεται με φημισμένα μουσεία και παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων στο Κατάρ. Προσλαμβάνει στελέχη από το εξωτερικό. Έχει αφήσει το «στίγμα» του στο νέο αεροδρόμιο του εμιράτου, στο γιγαντιαίο ιατρικό κέντρο Σίντρα και στο διαδραστικό μουσείο για τον αθλητισμό, που χτίστηκε εν όψει του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στο Κατάρ, το 2022. Και τώρα, προχωρά με ταχείς ρυθμούς στην ανέγερση ενός μουσείου εθνικής ιστορίας, που αναμένεται να ανοίξει τις πύλες του το 2016.
Μ’ αυτά και μ’ άλλα, επισημαίνει το ArtReview, η Αρχή Μουσείων του Κατάρ δαπανά πλέον περίπου ένα δισ. δολάρια για έργα τέχνης ετησίως. Ποσό 30 φορές μεγαλύτερο από όσα διαθέτει δηλαδή το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης!
Εάν αυτή η τάση συνεχιστεί, αναφέρει το περιοδικό, «τότε θα δημιουργηθεί μια “τρύπα” στην αγορά που κανένας δεν θα μπορέσει να κλείσει». Κι όπως υπογραμμίζει με νόημα ο δημιουργός της λίστας Power 100, Μαρκ Ρέιπολτ: «η ανάδειξη της αλ-Μαγιάσα στην πρώτη θέση αποδεικνύει πως η παγκοσμιοποίηση αφορά πλέον και τον κόσμο της τέχνης».
Κάτι που σίγουρα θα αναλογίζονται οι υπόλοιποι της λίστας. Όπως το Νο2, ο Ντέιβιντ Ζουίρνερ, έμπορος έργων τέχνης και ιδιοκτήτης γκαλερί στη Νέα Υόρκη και στο Λονδίνο. Ή το Νο3, ο Ελβετός έμπορος έργων τέχνης Άιουαν Γουέρθ. Όσο για τον περσινό «πρώτο των πρώτων»; Φέτος, ο Κινέζος καλλιτέχνης και αντιφρονών, Αϊ Γουέι Γουέι, κατρακύλησε στην έβδομη θέση…
