Και εγένετο η διαΝΕΟσις

Στον απόηχο ενός καταιγιστικού 2015, των αλλεπάλληλων πολιτικών εξελίξεων και των ζωτικής σημασίας διλημμάτων που ετέθησαν στην ελληνική κοινωνία, ο επίτιμος πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων και πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Damma Holdings S.A., Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ένιωσε την ανάγκη να παρέμβει. Αρχίζοντας από μια μικρή ομάδα εργασίας με στόχο να εντοπίσει τις υπάρχουσες ελλείψεις στον χώρο της παραγωγής γνώσης, επιστημονικών στοιχείων και ερευνητικού έργου που διαμορφώνει πολιτική, δημιούργησε την ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική οργάνωση διαΝΕΟσις.

«Ο δημόσιος διάλογος για τα πιο σημαντικά και κρίσιμα θέματα είναι ρηχός, ελλιπής σε στοιχεία, διαποτισμένος από προκαταλήψεις και στρεβλώσεις. Βασίζεται περισσότερο σε συνθήματα και επιφανειακές γνώμες, στο συναίσθημα, στον συμβολισμό, και όχι σε τεκμηριωμένη πληροφορία. Τα τελευταία χρόνια εξαντλείται ουσιαστικά σε τηλεοπτικά πάνελ, όπου ανταλλάσσονται άσφαιρα κομματικά πυρά. Ανάγκη δημόσιου διαλόγου υπάρχει μέσα στην ίδια την κοινωνία, αλλά η κυρίαρχη μορφή του παραμένει άγονη και αδιέξοδη. Μ’ αυτές τις σκέψεις και προβληματισμούς αποφάσισα να ιδρύσω τη διαΝΕΟσις» εξηγεί στο Fortune ο ιδρυτής και πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου του οργανισμού.

Κινούμενοι στα πρότυπα μεγάλων κέντρων παραγωγής σκέψης του εξωτερικού, όπως το Brookings, οι άνθρωποι της διαΝΕΟσις έθεσαν ως βασικούς στόχους του έργου τους την παραγωγή πολιτικών προτάσεων και την προσβάσιμη σε όλους παρουσίαση των ερευνών της, με απλό και κατανοητό τρόπο. Όπως σημειώνει ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος, φιλοδοξία της διαΝΕΟσις είναι να τροφοδοτήσει τον δημόσιο διάλογο με τεκμηριωμένα στοιχεία, να εκπονήσει μελέτες βάθους και προοπτικής, και να διατυπώσει συγκεκριμένες και εφαρμόσιμες προτάσεις, ικανές να συμβάλουν στην υπέρβαση των κρίσιμων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας. «Επιδίωξή μου είναι η διαΝΕΟσις να φανεί χρήσιμη στην πολιτεία προτείνοντας εφαρμόσιμες λύσεις χωρίς καμιά κομματική σημαία» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Οικονομία, ανάπτυξη και φτώχεια στην Ελλάδα του σήμερα ήταν μερικά από τα κυρίαρχα θέματα που συζητήθηκαν ενδελεχώς από τους ανθρώπους οι οποίοι ίδρυσαν τον οργανισμό προτού ακόμη αυτός ξεκινήσει να παράγει έργο, το 2015. Αρχής γενομένης από την οικονομική εξασφάλιση, η οποία παρέχεται πλήρως από τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο, δημιούργησαν δύο συμβούλια με 40 μέλη που προέρχονται κυρίως από τους χώρους των επιστημών, των επιχειρήσεων και του πολιτισμού. Το Εποπτικό Συμβούλιο ενισχύει τη λειτουργία του οργανισμού, την αξιολογεί και προσφέρει τα συμπεράσματά του σε τακτικότερη βάση• αποτελείται δε από ανθρώπους που προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα της κοινωνίας σε Ελλάδα και εξωτερικό, και έχουν στόχο να εμπλουτίσουν τη σκέψη των συμπολιτών τους μέσω των δικών τους βιωμάτων και εμπειριών, συμβάλλοντας στην εκπόνηση μελετών με βάση τις επιστημονικές τους γνώσεις. Ανάμεσά τους υπάρχουν καθηγητές πανεπιστημίου που διδάσκουν σε Ελλάδα και εξωτερικό, διακεκριμένοι ερευνητές, αλλά και γενικότερα διεθνώς αναγνωρισμένοι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών.

Ο στόχος που επιδιώκουν οι ιθύνοντες της διαΝΕΟσις είναι να κάνουν τη διαφορά καθιστώντας ως δικό τους κανόνα την παράλληλη απεύθυνσή τους και στα πολιτικά κέντρα αποφάσεων και στους πολίτες. Όπως τονίζει ο διευθυντής Περιεχομένου του οργανισμού, Θοδωρής Γεωργακόπουλος, πυρήνας της στρατηγικής τους είναι να αλλάξουν τις συνήθειες του παρελθόντος, όπου μια επιστημονική έρευνα κατέληγε στο συρτάρι ενός υπουργού και όταν ερχόταν ο επόμενος παράγγελνε ξανά την ίδια, ή απλώς δεν έδειχνε κανένα ενδιαφέρον. «Αυτή η έλλειψη μιας γραμμής παραγωγής σκέψης, που θα αρχίζει από τους επιστήμονες και θα καταλήγει ταυτόχρονα στα κέντρα λήψης αποφάσεων και τον πολίτη, αποτελεί τον πυλώνα ανάπτυξης των δραστηριοτήτων μας» τονίζει.

Ένα από τα εργαλεία των μελετών της διαΝΕΟσις είναι η ερευνητική δημοσιογραφία, ενώ για την εκπόνηση των μελετών και των δημοσκοπήσεων απευθύνονται σε ελληνικούς και ξένους οργανισμούς, εκπαιδευτικά ιδρύματα και εταιρείες δημοσκοπήσεων. Εργαζόμενοι, όμως, σε ένα περιβάλλον που αλλάζει διαρκώς, αποφάσισαν στην πρώτη έρευνά τους να απαντήσουν σε ένα αξιακό ερώτημα το οποίο απασχόλησε κατά καιρούς πολλούς ειδικούς του χώρου: «Τι πιστεύουν οι Έλληνες;».

Μ’ αυτόν τον τίτλο δημοσιοποιήθηκε η πρώτη μεγάλη έρευνα της διαΝΕΟσις, στην οποία, μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ένα σημαντικό χάσμα ανάμεσα σε δύο ομάδες: τους ευρωσκεπτικιστές και τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις. Με την πρώτη φάση της έρευνας να πραγματοποιείται τον Απρίλιο του 2015 και τη δεύτερη τον Νοέμβριο, τα ευρήματα έδειξαν πως η ελληνική κοινωνία δείχνει ιδιαίτερα συγχυσμένη όσον αφορά την πορεία της σε καιρούς έντονης πολιτικής αστάθειας και εξωγενών επιρροών.

Την ίδια στιγμή, την ανησυχία του για το άμεσο μέλλον της χώρας μοιράζεται και ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος: «Θεωρώ πως το 2016 θα είναι ακόμα ένα έτος ύφεσης». «Η ανάπτυξη χρειάζεται χρήματα – και χρήματα δεν υπάρχουν. Οι ιδιωτικές επενδύσεις υποχωρούν διαρκώς εδώ και πέντε χρόνια, ενώ το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σε διαδικασία αναδιάρθρωσης και δεν μπορεί να δώσει δάνεια. Το ελληνικό περιβάλλον δεν προσελκύει. Αντιθέτως, διώχνει τις ξένες επενδύσεις. Και το κράτος δεν έχει κάνει ανοίγματα προς την επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, πολλά από τα λάθη των προηγούμενων δύο μνημονίων επαναλαμβάνονται στο τρίτο. Αν δεν ανατραπούν οι συνθήκες αυτές, δεν μπορώ και εγώ να είμαι αισιόδοξος».

Μία από τις τουλάχιστον 20 έρευνες της διαΝΕΟσις που είναι προγραμματισμένες ως τις αρχές του 2017 αφορά το παραγωγικό μοντέλο της χώρας, δηλαδή τους τρόπους με τους οποίους μπορεί πραγματικά να παραχθεί πλούτος που θα φέρει ανάπτυξη, χωρίς όμως να διαταραχθεί περαιτέρω η κοινωνική συνοχή – μια στόχευση η οποία δεν θα μείνει μόνο στην καταγραφή στοιχείων ή τάσεων, αλλά θα επιτύχει κάτι που ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος ορίζει ως εξής: τη συμβολή του οργανισμού να συνδράμει όσο μπορεί με τις μελέτες, τις δράσεις του και την παροχή στοιχείων «στην προσπάθεια να ξαναγίνει η χώρα μας κράτος υπολογίσιμο».

*Το κείμενο δημοσιεύεται στο τεύχος του Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα.