Καινοτομία ή θάνατος για τις επιχειρήσεις
Το απαρχαιωμένο επιχειρηματικό μοντέλο και οι παράγοντες που ξεχωρίζουν τους νικητές από τους ηττημένους.
του Τζέοφ Κόλβιν
Υποθέστε το εξής: ότι καθετί που γνωρίζετε σχετικά με το πώς να παραμείνετε ανταγωνιστικοί, δεν ισχύει πλέον…
Όταν ο Κάρλος Γκοσν ανακοίνωσε πέρυσι ότι η Nissan, την οποία και διοικεί, θα αρχίσει να κατασκευάζει πάμφθηνα αυτοκίνητα για αναδυόμενες αγορές μέσω της αναγεννημένης μάρκας Datsun, και ότι θα βγάζει και κέρδος απ’ αυτό, η υποδοχή ήταν μάλλον περιφρονητική.
«Ένα τεράστιο λάθος», δήλωσε σε αμερικανική εφημερίδα ένα στέλεχος της Toyota· «άλλη μια γκάφα», είπε ένας Ιάπωνας καθηγητής πανεπιστημίου. Μα είναι δυνατόν να βγει κέρδος από την πώληση ενός οχήματος αξίας 3.000 δολαρίων; Όλοι ξέρουν ότι τα κέρδη βρίσκονται στα επαγγελματικά φορτηγάκια και στα αυτοκίνητα πολυτελείας.
Κανείς δεν ξέρει αν το νέο όραμα του Γκοσν θα δουλέψει. Η προηγούμενη έμπνευσή του, το ηλεκτρικό όχημα Leaf δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Κι όμως, αξίζει να επευφημήσουμε τον Γκοσν επειδή προσπαθεί να αναπτύξει την πιο κρίσιμη ικανότητα κάθε εταιρείας σήμερα: την καινοτομία ως προς το επιχειρηματικό μοντέλο.
Διαβάστε: Τρεις «γκουρού» των business δείχνουν τον δρόμο
«Καινοτομία» το μεγάλο στοίχημα
Η «καινοτομία» είναι η πιο καυτή λέξη στον επιχειρηματικό κόσμο σήμερα, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της κουβέντας εστιάζει στα προϊόντα και στις υπηρεσίες. Η μεγαλύτερη πρόκληση για τις περισσότερες εταιρείες σήμερα είναι να φανταστούν ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, δηλαδή μία νέα απάντηση στο θεμελιώδες ερώτημα: πώς βγάζουμε λεφτά;
Κι εσείς θα αντιμετωπίσετε κάποια στιγμή την ίδια πρόκληση. Οπότε, για τη δική σας διευκόλυνση υποθέστε το εξής: το επιχειρηματικό σας μοντέλο δεν δουλεύει πλέον. Αυτή η μάλλον χοντροκομμένη υπόθεση δεν είναι και πολύ λανθασμένη. Ακόμα κι αν το μοντέλο σας έχει λειτουργήσει για δεκαετίες, ακόμα κι αν δουλεύει σήμερα, το πιθανότερο είναι ότι σύντομα θα φαίνεται ξεπερασμένο.
Ένας συνδυασμός ποικίλων δυνάμεων καθιστά τα υπάρχοντα επιχειρηματικά μοντέλα ξεπερασμένα. Η σημαντικότερη εξ’ αυτών είναι η τεχνολογία της πληροφορίας, η οποία οδηγεί τις εξελίξεις με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς σε αντίστοιχες αγορές που βασίζονται στην πληροφορία.
Επίσης, η τεχνολογία της πληροφορίας καθιστά την έναρξη ή τη μεταβολή μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας εξαιρετικά ευκολότερη και ταχύτερη. Τέλος, πολλαπλασιάζει την ταχύτητα και την ένταση άλλων παραγόντων, όπως η ανάδυση αγορών, ο αυξανόμενος οικονομικός ρόλος των κυβερνήσεων, και η μεταβολή των καταναλωτικών προτιμήσεων.
Το αποτέλεσμα; Ένας τεράστιος κατάλογος εταιρειών με επιχειρηματικά μοντέλα τα οποία ξαφνικά έχουν γίνει απαρχαιωμένα. Ας αρχίσουμε με όλες τις εταιρείες στα μέσα ενημέρωσης, ή οποιαδήποτε εταιρεία που βασίζεται στην ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων ή στην πώληση διαφήμισης. Όλη η εκπαιδευτική βιομηχανία χρειάζεται ένα νέο μοντέλο. Το ίδιο ισχύει για τις τράπεζες, τα ταχυδρομεία, τους κατασκευαστές υπολογιστών, τις φαρμακευτικές εταιρείες, τη μουσική βιομηχανία, και τις εταιρείες τηλεπικοινωνίας. Όλες χρειάζονται νέα επιχειρηματικά μοντέλα, και σχεδόν όλες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να τα ανακαλύψουν.
Διαβάστε: Πόσο «Fortune» είναι η επιχείρησή σου;
Η ανάγκη για άλλο «επιχειρηματικό μοντέλο»
Αυτό συμβαίνει γιατί η καινοτομία στο επιχειρηματικό μοντέλο είναι μία ικανότητα που στις περισσότερες εταιρείες απλά δεν υπάρχει, γιατί δεν χρειάστηκε ποτέ να υπάρξει. Για παράδειγμα, το επιχειρηματικό μοντέλο των εφημερίδων δούλεψε θαυμάσια για 200 χρόνια. Είκοσι γενιές επιχειρηματικής διοίκησης δεν χρειάστηκε να το αλλάξουν. Γιατί να περιμένουμε ότι η σημερινή γενιά θα ξέρει πώς πρέπει να το κάνει; Το ίδιο ισχύει για τις περισσότερες εταιρείες. Ακόμα κι αν το μοντέλο σας δεν είναι 200 ετών, το πιθανότερο είναι ότι στο παρελθόν δεν είχε χρειαστεί να αλλαχθεί.
Αν αυτό το πρόβλημα θα μπορούσε να λυθεί μια για πάντα, θα προσλαμβάνατε κάποιους έξυπνους συμβούλους και θα κάνατε τη δουλειά σας. Όμως, στο σύγχρονο περιβάλλον το νέο σας μοντέλο δεν θα διαρκούσε για πολύ. Πάρτε για παράδειγμα την Amazon. Ξεκίνησε με ένα καινοτόμο μοντέλο ως διαδικτυακό βιβλιοπωλείο, όμως σήμερα τα επιχειρηματικά μοντέλα, που η εταιρεία έχει εφαρμόσει στα 18 χρόνια λειτουργίας της, είναι αμέτρητα από την πώληση ψηφιακών βιβλίων και μουσικής, μέχρι την παροχή διαδικτυακών υπηρεσιών για εταιρείες και τη διανομή ζαρζαβατικών.
Με άλλα λόγια, είμαστε σε μία εποχή όπου το επιχειρηματικό μοντέλο αλλάζει συνεχώς, και κάθε εταιρεία οφείλει να συμβιβαστεί με αυτή την πραγματικότητα.
Τα μεγαλύτερα εμπόδια θα είναι η αδύναμη φαντασία, τα απειλούμενα συμφέροντα, και η εταιρική κουλτούρα.
Η καινοτομία στο πεδίο του επιχειρηματικού μοντέλου αναδεικνύεται στη νέα, απαραίτητη ικανότητα μιας εταιρείας. Θα είναι δύσκολο να αποκτηθεί, όμως θα ξεχωρίσει τους νικητές από τους ηττημένους.
