ΚΕΠΕ: Οι δυο όψεις της ενεργειακής κρίσης στην Ελλάδα
Ο κλάδος που φαίνεται να επηρεάζεται περισσότερο από την παρατεταμένη ενεργειακή κρίση αφορά ένα από τα βασικότερα δημόσια αγαθά, την «Συλλογή, επεξεργασία και παροχή νερού» και, συνεπώς, θα πρέπει να αναμένουμε να του ασκηθούν ισχυρές πιέσεις ως προς το κόστος λειτουργίας του. Το γεγονός ότι ο εν λόγω κλάδος παραμένει υπό δημόσιο έλεγχο καθιστά σχετικά ευκολότερη την άσκηση κρατικών πολιτικών άμβλυνσης των όποιων επιπτώσεων.
Αυτό σημειώνεται στα συμπεράσματα του δεύτερου μέρους της ανάλυσης του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών της Ελλάδας (ΚΕΠΕ) με τίτλο «οι δυο όψεις της ενεργειακής κρίσης στην Ελλάδα». Η ανάλυση, επικεντρώνεται στις διακλαδικές διασυνδέσεις των διαφόρων κλάδων της ελληνικής οικονομίας με τον κλάδο της ενέργειας, ανάλυση η οποία καταδεικνύει, όπως σημειώνει το ΚΕΠΕ, τον βαθμό στον οποίο κάθε κλάδος της οικονομίας εξαρτάται από τον κλάδο της ενέργειας για την αγορά και πώληση εισροών. Μια διερεύνηση που γίνεται ακόμα πιο επιτακτική μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία.
Επιπλέον σημειώνεται ότι, παρόλο που η ενεργειακή εξάρτηση είναι υψηλή για το σύνολο της οικονομίας, οι βιομηχανικοί κλάδοι είναι σχετικά πιο ευάλωτοι στην αύξηση του ενεργειακού κόστος, ενώ και οι επιπτώσεις στα νοικοκυριά (διαδικασία αναπαραγωγής της εργασιακής δύναμης) δεν είναι καθόλου αμελητέα.
Σύνοψη
Πιο αναλυτικά τα κύρια ευρήματα συνοψίζονται στα εξής:
1. O τομέας της ενέργειας χαρακτηρίζεται από υψηλές προς τα εμπρός διασυνδέσεις με τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας και όλοι οι κλάδοι της οικονομίας εμφανίζουν υψηλές προς τα πίσω διασυνδέσεις με τον τομέα της ενέργειας.
2. Αντιθέτως, τόσο οι προς τα πίσω διασυνδέσεις του ενεργειακού τομέα με τους υπόλοιπους κλάδους, όσο και οι προς τα μπρος διασυνδέσεις των διαφόρων κλάδων με τον τομέα της ενέργειας, βρέθηκαν αρκετά ασθενείς. Συνεπώς, ο ρόλος του τομέα της ενέργειας στην οικονομία είναι περισσότερο ως πωλητής εισροών στους υπόλοιπους κλάδους παρά ως αγοραστής εισροών.
3. Οι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας δεν εμφανίζουν σημαντικές αλληλεξαρτήσεις με τον κλάδο της ενέργειας, αλλά παρατηρείται ισχυρή μονόπλευρη εξάρτηση όλων των κλάδων της οικονομίας από τον κλάδο της ενέργειας για την αγορά εισροών. Το γεγονός αυτό, και σε συνδυασμό με τα ευρήματα του πρώτου μέρους της ανάλυσης, καθιστούν την ελληνική οικονομία περισσότερο εκτεθειμένη στις εξελίξεις των διεθνών ενεργειακών αγορών σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν. Συνεπώς, έχει ελάχιστα μέσα να αμυνθεί στις πρόσφατες αυξήσεις των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αέριου με αποτέλεσμα να έχουμε οδηγηθεί σε μια πρωτοφανή για τα σύγχρονα ελληνικά δεδομένα ενεργειακή κρίση.
4. Ο κλάδος που φαίνεται να επηρεάζεται περισσότερο από την παρατεταμένη ενεργειακή κρίση αφορά ένα από τα βασικότερα δημόσια αγαθά, την «Συλλογή, επεξεργασία και παροχή νερού» και, συνεπώς, θα πρέπει να αναμένουμε να του ασκηθούν ισχυρές πιέσεις ως προς το κόστος λειτουργίας του. Το γεγονός ότι ο εν λόγω κλάδος παραμένει υπό δημόσιο έλεγχο καθιστά σχετικά ευκολότερη την άσκηση κρατικών πολιτικών άμβλυνσης των όποιων επιπτώσεων.
5. Τέλος, παρόλο που, όπως ήδη αναφέραμε, η ενεργειακή εξάρτηση είναι υψηλή για το σύνολο της οικονομίας, οι βιομηχανικοί κλάδοι είναι σχετικά πιο ευάλωτοι στην αύξηση του ενεργειακού κόστος, ενώ και οι επιπτώσεις στα νοικοκυριά (διαδικασία αναπαραγωγής της εργασιακής δύναμης) δεν είναι καθόλου αμελητέα.
Όπως αναφέρει, το ΚΕΠΕ «Με την ολοκλήρωση της ανάλυσης των διακλαδικών σχέσεων του ενεργειακού κλάδου της ελληνικής οικονομίας πραγματοποιήσαμε ένα πρώτο βήμα χαρτογράφησης των αιτιών της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης και του εντοπισμού των κλάδων που οι επιχειρήσεις τους επιβαρύνονται από την κρίση αυτή, ενώ δεν παραλείψαμε να εξετάσουμε και τις συνέπειες της στα ελληνικά νοικοκυριά. Η χαρτογράφηση αυτή μπορεί να βοηθήσει τους φορείς οικονομικής πολιτικής να κατανοήσουν τις διασυνδέσεις της οικονομίας στο καίριο ζήτημα που αφορά τον κλάδο της ενέργειας, ο οποίος πρέπει να είναι στο επίκεντρο όχι μόνο λόγω της τρέχουσας κρίσης και τον εξελίξεων στην Ουκρανία αλλά και επειδή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε αναπτυξιακού σχεδιασμού.
