Κινεζική «εισβολή» στη Λατινική Αμερική
Η επιθετική αναζήτηση της Κίνας πηγών ενέργειας και η «υποθήκη» όλου του πετρελαίου του Εκουαδόρ.
Σχεδόν αποκλεισμένο από τις διεθνείς αγορές μετά την αδυναμία αποπλήρωσης χρέους 3,2 δισ. δολαρίων το 2008, το Εκουαδόρ, μια από τις χώρες μέλη του ΟΠΕΚ, αποφάσισε πέρσι να απευθυνθεί στον πλέον διψασμένο πελάτη και ανερχόμενη εμπορική δύναμη παγκοσμίως: την Κίνα. Τον περασμένο Νοέμβριο, αναφέρει μεγάλη έρευνα του Reuters, ο Μάρκο Καλβοπίνια, γενικός διευθυντής της κρατικής εταιρείας πετρελαίου του Εκουαδόρ, PetroEcuador, ανέλαβε αποστολή στο Πεκίνο για να διασφαλίσει 2 δισ. δολάρια χρηματοδότηση για την κυβέρνηση του.
Οι διαπραγματεύσεις, που περιελάμβαναν και την δέσμευση πώλησης εκατομμυρίων βαρελιών μαύρου χρυσού στις κρατικές κινεζικές εταιρείες μέχρι το 2020, σέρνονταν επί ημέρες. Ο Καλβοπίνια, εκνευρισμένος, απείλησε να φύγει. «Εάν δεν υπογραφούν τα έγγραφα τις επόμενες ημέρες, δεν μπορώ να παραμείνω στο Πεκίνο» ανέφερε σε εμπιστευτική επιστολή του προς τους κινέζους συνομιλητές του, που είδε το Reuters. Στην πραγματικότητα, όμως, ο αξιωματούχος από το Εκουαδόρ δεν είχε και πολλές επιλογές.
Η χώρα του εξαρτιόταν από τα κινεζικά κονδύλια για να επιβιώσει, ελπίζοντας να καλύψει με αυτά το 61% από τα 6,2 δισ. δολάρια που χρειαζόταν η κυβέρνηση φέτος για να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες του προϋπολογισμού της. Ως αντάλλαγμα, η Κίνα «αγόρασε» το 90% της πετρελαϊκής παραγωγής του Εκουαδόρ τα επόμενα χρόνια, ένα σπάνιο επίτευγμα στην ευρέως διαφοροποιημένη σύγχρονη αγορά ενέργειας.
Διαβάστε ακόμη: Σαρωτικές αλλαγές στην Κίνα
Για τον πρώην υπουργό Ενέργειας του Εκουαδόρ και γενικό γραμματέα του ΟΠΕΚ, Ρενέ Ορτίζ, η συμφωνία αποτελούσε «μια τεράστια, δραματική αλλαγή», αφού ποτέ στην ιστορία του το Εκουαδόρ «δεν έχει δεσμευτεί να πουλήσει σχεδόν όλο το πετρέλαιο του σε δανειστή του».
Από τους μικρούς εξαγωγείς του ΟΠΕΚ, το Εκουαδόρ αντλεί περίπου 520.000 βαρέλια την ημέρα, ή περίπου το 5% της Σαουδικής Αραβίας. Αλλά η επιθετική παρουσία της Κίνας στις Άνδεις δείχνει ότι οι ασιατικοί κολοσσοί εξελίσσονται σε ισχυρούς εμπόρους της ενεργειακής αγοράς και μάλιστα πολύ μακριά από την έδρα τους. Το πετρέλαιο που το Εκουαδόρ πουλάει στις κινεζικές εταιρείες δεν καταλήγει κατ’ ανάγκη στην κινεζική αγορά. Φέτος, για παράδειγμα, λιγότερα από 15.000 βαρέλια έφθασαν στην Ασία, μείωση κατά 40% σε σχέση με το 2012. Τα περισσότερα κατέληξαν στην αμερικανική αγορά.
Διαβάστε επίσης: Το πετρέλαιο και η πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή
Τα συμβόλαια, οι εταιρικές εκθέσεις και τα έγγραφα μεταφοράς των φορτίων – αναφέρει το Reuters – δείχνουν πως η Κίνα κατάφερε να κυριαρχήσει στο εμπόριο του πετρελαίου του Εκουαδόρ από τα μέσα του 2009, που η Petrochina προσέφερε στην PetroEcuador χρηματοδότηση 1 δις. δολαρίων. Μέχρι τον Απρίλιο του 2010, οι κινεζικές εταιρείες διαχειρίζονταν το ένα τρίτο του υπό εξαγωγή πετρελαίου της χώρας. Ένα χρόνο αργότερα, οι ποσότητες διπλασιάστηκαν, ενώ μέχρι τα μέσα της φετινής χρονιάς διένειμαν το 83% της παραγωγής του Εκουαδόρ. Όταν δημοσιοποιήθηκε το τελευταίο δάνειο τον Αύγουστο, το ποσό χρηματοδότησης της κυβέρνησης του σοσιαλιστή Προέδρου Ραφαέλ Κορέα από το Πεκίνο είχε φθάσει στα 9 δισ, δηλαδή το 11% του ΑΕΠ της χώρας.
Η Κίνα έχει αρχίσει την μεθοδική «εισβολή» της στην Λατινική Αμερική, διακριτικά, εδώ και χρόνια. Οι κολοσσοί της, ήδη ελέγχουν μεγάλες ποσότητες της παραγωγής μαύρου χρυσού από την Βενεζουέλα, στην οποία έχουν χορηγήσει δάνεια άνω των 43 δισ δολαρίων, στην Βραζιλία, με χρηματοδότηση της τάξης των 10 δισ, αλλά και στο Περού, όπου η PetroChina και η μητρική της CNPC συμφώνησαν τον περασμένο μήνα να αγοράσουν μετοχές σε τρεις τοπικές ενεργειακές εταιρείες για 2,6 δισ. δολάρια.
Στο Εκουαδόρ, οι κινεζικές εταιρείες δεν εμπορεύονται μόνο, αλλά μετέχουν και στη λειτουργία των εγκαταστάσεων άντλησης και σε ένα διυλιστήριο. Αλλά η συμφωνία δανεισμού δεν προβλέπει απευθείας έλεγχο των πετρελαιοπηγών, των δεξαμενών ή των αγωγών. Αντίθετα, τα δανεικά ξεπληρώνονται με τα έσοδα από τις πωλήσεις της PetroEcuador στις κινέζικες εταιρείες.
Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η τακτική που ακολουθεί το Πεκίνο εξελίσσεται: αποκτώντας τον έλεγχο της ροής του πετρελαίου από κρατικές εταιρείες άλλων χωρών, οι κινεζικές επιχειρήσεις επεκτείνονται και στο εμπόριο, όπου ανταγωνίζονται τους μεγάλους οίκους όπως , την Trafingura και την Glencore. Με τα πετρελαιοδάνεια, υποστηρίζει ο Τσεν Ζιου, καθηγητής στο Γέιλ, οι Κινεζικές επιχειρήσεις άλλαξαν στρατηγική και από την αγορά πετρελαιοπηγών, κατάφεραν να επεκταθούν στο εμπόριο και τη διακίνηση. Παρόλο που οι εισαγωγές της Κίνας αυξάνονται φθάνοντας τα 6,3 εκατομμύρια βαρέλια τον Σεπτέμβριο, αρκετές από τις κρατικές εταιρείες της πλέον, διακινούν περισσότερο πετρέλαιο σε τρίτες χώρες απότι εισάγουν στην δική τους. Και όσο η δική τους επιρροή στη Λατινική Αμερική αυξάνεται τόσο χειροτερεύουν οι σχέσεις των χωρών αυτών με τον μεγάλο γείτονά τους, τις ΗΠΑ.
«Εάν ο έλεγχος της Κίνας στο πετρέλαιο της Νότιας Αμερικής συνεχίσει να αυξάνεται, είναι βέβαιο ότι θα αρχίσει να αποτελεί πηγή σοβαρής ανησυχίας για την Ουάσιγκτον», εκτιμά ο Ρίορνταν Ρελτ, πολιτικός επιστήμων στο John Hopkins.
