Κομισιόν: Οι προειδοποιήσεις στην Ελλάδα για αγορά εργασίας, «κόκκινα» δάνεια και χρέος
«Σήμα» ανησυχίας προς την ελληνική κυβέρνηση για θέματα που αποτελούν προκλήσεις για την οικονομία της χώρα μας έστειλε την Τετάρτη η Κομισιόν, με την έκθεση αξιολόγησης στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει πως ο πληθωρισμός στη χώρα μας θα συνεχίζει να βρίσκεται και για το 2025 πάνω από τον στόχο του 2% (που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τη σταθερότητα των τιμών στην ευρωπαϊκή οικονομία).
Για την ανάπτυξη του ΑΕΠ σημειώνει πως θα συνεχίσει να κινείται πάνω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο το 2024 και το 2025.
Σχετικά με την αγορά εργασίας, η Κομισιόν προβλέπει «κόπωση» στο θετικό κλίμα που επιβράδυνση από την «έντονη» κατάτμηση, ενώ για τον τραπεζικό κλάδο και για τα δάνεια υπογραμμίζεται τα «δικαστικά εμπόδια, κυρίως στο πλαίσιο των διαδικασιών εκκαθάρισης».
Η έκθεση αναφέρει ως βασικά σημεία:
Ανάπτυξη, πληθωρισμός και αγορά εργασίας
Για το ΑΕΠ της Ελλάδας, η Κομισιόν αναφέρει πως η χώρα μας εμφάνισε ανάπτυξη 2% για το 2023, «αρκετά πιο πάνω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης».
Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας για το 2024 εκτιμάται στο 2,2% και στο 2,3% για το 2025.
Σχετικά με τον πληθωρισμό, η Κομισιόν προβλέπει πως ο ετήσιος γενικός πληθωρισμός στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί στο 2,8% για το 2024 και στο 2,1% για το 2025.
«Οι πιέσεις στις τιμές αναμένεται να μειωθούν μόνο σταδιακά λόγω του ακόμα επίμονα υψηλών τωιμών των τροφίμων και της σταθερής αύξησης των μισθών που τροφοδοτείται από τη σύσφιξη των συνθηκών στην αγορά εργασίας και την πρόσφατη αύξηση του κατώτατου ορίου αύξηση του κατώτατου μισθού.
Η ανεργία αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται, αν και οι βελτιώσεις στην αγορά εργασίας αναμένεται να επιβραδυνθούν από την έντονη τμηματοποίηση της αγοράς εργασίας.
«Ένα χαμηλό ποσοστό δραστηριότητας, ιδίως μεταξύ των γυναικών, σε συνδυασμό με το υψηλό ποσοστό ανεργίας και τις αυξανόμενες κενές θέσεις εργασίας υποδηλώνουν ότι τα φορολογικά αντικίνητρα για εργασία, η έλλειψη επαρκούς φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων, ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας (ιδίως η αναντιστοιχία δεξιοτήτων) εξακολουθούν να αποτελούν βασικά εμπόδια για την αύξηση της πραγματικής προσφοράς εργασίας» σημειώνει η έκθεση.
Παρά τη σημαντική μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το 2023 στο 6,3% του ΑΕΠ, αυτό παραμένει υψηλό και αναμένεται να περιοριστεί μόνο μέτρια τα επόμενα έτη λόγω της αναμενόμενης αύξησης των εισαγωγών κεφαλαιουχικών αγαθών εν μέσω ισχυρότερης επενδυτικής δραστηριότητας».
Δημοσιονομικό έλλειμμα
Σχετικά με το συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας, η Επιτροπή αναφέρει πως αυτό «βελτιώθηκε το 2023 και αναμένεται να βελτιωθεί περαιτέρω στο 1,2% του ΑΕΠ το 2024 και στο 0,8% το 2025.
Η βελτίωση το 2023 οφείλεται κυρίως στα ενεργειακά μέτρα που σταδιακά αποσύρονται.
Οι ελληνικές αρχές έχουν λάβει μια σειρά από δημοσιονομικά μέτρα το 2024, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης της φορολογίας των αυτοαπασχολούμενων, που θα έχουν ελαφρώς θετικό αντίκτυπο στο δημοσιονομικό ισοζύγιο συνολικά.
Το συνολικό απόθεμα ληξιπρόθεσμων οφειλών έχει αυξηθεί, σχεδόν εξ ολοκλήρου λόγω των ληξιπρόθεσμων οφειλών στα νοσοκομεία, ενώ ταυτόχρονα, το απόθεμα των ληξιπρόθεσμων συντάξεων έχει μειωθεί περαιτέρω».
Τέλος, για την πορεία και τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους γίνεται λόγος για «υψηλούς κινδύνους μεσοπρόθεσμα».
Τράπεζες
Η κερδοφορία του τραπεζικού τομέα ήταν ισχυρή το 2023, ενώ η εκκαθάριση των παλαιών οφειλών από τους επισπεύδοντες προχωρά αλλά συνεχίζει να αντιμετωπίζει δυσκολίες.
Η κερδοφορία του τραπεζικού τομέα παρέμεινε ισχυρή το δεύτερο εξάμηνο του 2023, καθώς τα καθαρά έσοδα από τόκους παρέμειναν υψηλά με μικρή μόνο αναπροσαρμογή των καταθέσεων. Το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις τράπεζες μειώθηκε περαιτέρω το 2023, κυρίως λόγω των πωλήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Οι πωλήσεις χαρτοφυλακίων και οι τιτλοποιήσεις με τη χρήση του επαναπροωθούμενου Ελληνικού Συστήματος Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων πιθανότατα θα παραμείνουν τα κύρια εργαλεία που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για τη βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού το 2024.
Η εκκαθάριση των παλαιών μη εξυπηρετούμενων οφειλών από τους διαχειριστές (servicers) προχωρά, αλλά εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις και διάφορα χαρτοφυλάκια που τιτλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του αρχικού καθεστώτος συνέχισαν να υποαποδίδουν.
Αυτό οφείλεται ιδίως σε δικαστικά εμπόδια, κυρίως στο πλαίσιο των διαδικασιών εκκαθάρισης. Αυτά επηρεάζουν τη διενέργεια των πλειστηριασμών, με αποτέλεσμα εισπράξεις που είναι χαμηλότερες του αναμενόμενου από ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων.
Υπερταμείο και ιδιωτικοποιήσεις
Αναφορικά με τη λειτουργία του Υπερταμείου, η Κομισιόν αναφέρει πως «η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (HCAP) παρουσίασε τα καλύτερα οικονομικά της επίδοση από την ίδρυσή της.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα αναπτυξιακό επενδυτικό ταμείο υπό την ευθύνη της HCAP και να βελτιώσει τη λειτουργία των κρατικών επιχειρήσεων στο χαρτοφυλάκιο της HCAP, αυξάνοντας τη λειτουργική τους ευελιξία και την εμπορική τους αυτονομία.
Η αύξηση της οργανωτικής και λειτουργικής ικανότητα της HCAP και η βελτίωση της εσωτερικής επενδυτικής εμπειρογνωμοσύνης της, με παράλληλη διασφάλιση της επιχειρησιακής της αυτονομίας της, θα ήταν αναγκαία για να εκπληρώσει η HCAP τα βασικά της καθήκοντα όσον αφορά τον μετασχηματισμό και τη διαχείριση κρατικών επιχειρήσεων ώστε να δημιουργήσει και να εποπτεύσει αποτελεσματικά το νέο επενδυτικό ταμείο ανάπτυξης.
Χρέος
Σύμφωνα με την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, η Ελλάδα αντιμετωπίζει χαμηλούς κινδύνους βραχυπρόθεσμα, υψηλούς κινδύνους μεσοπρόθεσμα και χαμηλούς κινδύνους μακροπρόθεσμα.
Οι ακαθάριστες κυβερνητικές χρηματοδοτικές ανάγκες για το 2024 και το 2025 είναι χαμηλές, λόγω των προβλεπόμενων πρωτογενών πλεονασμάτων και της ήπιας απομείωσης του χρέους.
Ακόμα, η Ελλάδα διατηρεί ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα και έχει εξακολουθεί να συνεχή πρόσβαση στις αγορές εν μέσω της μείωσης των διαφορών αποδόσεων των spreads μετά τις πρόσφατες αναβαθμίσεις του αξιόχρεου στην επενδυτική βαθμίδα.
