Κοραλλιογενείς ύφαλοι: Ο «μεγάλος ασθενής» της κλιματικής αλλαγής

Μετά τη δεκαετία μετά το 2009, χάθηκε περίπου το 14% των κοραλλιογενών υφάλων κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με μια διεθνή έκθεση για την κατάσταση των κοραλλιών στον πλανήτη.

Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε αργά τη Δευτέρα, υπογραμμίζει τις καταστροφικές συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ενώ προσφέρει επίσης κάποια ελπίδα ότι ορισμένοι κοραλλιογενείς ύφαλοι μπορούν να σωθούν εάν η ανθρωπότητα περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

«Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι είναι το “καμπανάκι κινδύνου” που μας προειδοποιεί πόσο γρήγορα όλα μπορεί να πάνε στραβά», δήλωσε ο David Obura, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης και πρόεδρος της ομάδας ειδικών κοραλλιών της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία της Φύσης.

Σύμφωνα με τον Obura, η μείωση του 14%, προκάλεσε ανησυχία. «Στα οικονομικά, ανησυχούμε ακόμη και για πτώση μισού τοις εκατό, και αλλαγές μισού τοις εκατό στην εργασία και τα επιτόκια».

Ιδιαίτερα ανησυχητική, όπως είπαν οι συντάκτες της μελέτης, είναι η τροχιά. Η πρώτη παγκόσμια λεύκανση συνέβη το 1998, όμως πολλοί ύφαλοι το ξεπέρασαν. Αυτό δεν φαίνεται να ισχύει πλέον.

«Από το 2009, υπάρχει μια συνεχής παρακμή σε παγκόσμιο επίπεδο», δήλωσε ο Serge Planes, ερευνητής επιστήμονας στο Center for Island Research and Observatory of the Environment στη Moorea της Γαλλικής Πολυνησίας, ο οποίος επίσης επιμελήθηκε την έκθεση.

Αν και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι καλύπτουν ένα μικρό τμήμα του βυθού του ωκεανού, παρέχουν μεγάλα οφέλη. Τα ψάρια τους αποτελούν μια κρίσιμη πηγή πρωτεΐνης για εκατοντάδες εκατομμύρια καταναλωτές. Οι ασβεστολιθικοί τους σκελετοί προστατεύουν τις ακτές από καταιγίδες, ενώ στην ομορφιά τους στηρίζονται δισεκατομμύρια δολάρια από τον τουρισμό. Συνολικά, υποστηρίζουν περίπου 2,7 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε αγαθά και υπηρεσίες, σύμφωνα με την έκθεση, η οποία εκδόθηκε από την International Coral Reef Initiative, μια συνεργασία χωρών και οργανισμών που εργάζονται για την προστασία των κοραλλιογενών υφάλων στον κόσμο.

Ίσως υπάρχουν 900 είδη κοραλλιών και οι ερευνητές σημείωσαν ότι ορισμένα φαίνονται πιο ανθεκτικά στη θερμότητα και την οξύνιση που συνοδεύουν την κλιματική αλλαγή. Δυστυχώς, αυτά τείνουν να είναι πιο αργά αναπτυσσόμενα, σε αντίθεση με τις πιο οικείες ποικιλίες υφάλου που υποστηρίζουν την πλουσιότερη βιοποικιλότητα.

Ο Terry Hughes, ο οποίος διευθύνει ένα κέντρο για μελέτες κοραλλιογενών υφάλων στο Πανεπιστήμιο James Cook στην Αυστραλία, αν και δεν συμμετείχε στη συγκεκριμένη έκθεση, προειδοποίησε ότι τα τεράστια δεδομένα που συλλέχθηκαν από περισσότερους από 300 επιστήμονες σε 73 χώρες, μπορεί να στραφούν προς πιο υγιείς υφάλους.

«Οι ερευνητές και τα προγράμματα παρακολούθησης συχνά εγκαταλείπουν τοποθεσίες που υποβαθμίζονται ή που εκεί δεν εγκαθιδρύονται νέες έρευνες, επειδή κανείς δεν θέλει να μελετήσει έναν ύφαλο που είναι καλυμμένος με λάσπη και φύκια αντί για κοράλλια», δήλωσε ο Δρ. Hughes.

Ωστόσο, τόσο αυτός όσο και η έκθεση, τόνισαν ότι τα κοράλλια θα μπορούσαν να ανακάμψουν ή να αναγεννηθούν εάν περιοριζόταν η υπερθέρμανση του πλανήτη. «Πολλοί από τους κοραλλιογενείς υφάλους στον κόσμο παραμένουν ανθεκτικοί και μπορούν να ανακάμψουν εάν το επιτρέψουν οι συνθήκες», αναφέρεται στη μελέτη.

Ενώ, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη διάσωση των κοραλλιογενών υφάλων, η μείωση της ρύπανσης είναι εξίσου κρίσιμη. Τα κοράλλια πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο υγιή ώστε να επιβιώσουν από τη γενική αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Η επιβλαβής ρύπανση περιλαμβάνει συχνά ανθρώπινα λύματα, αγροτικές απορροές που μπορούν να προκαλέσουν άνθηση φυκιών, καθώς και βαρέα μέταλλα ή άλλες χημικές ουσίες από βιομηχανικές δραστηριότητες. Οι καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές μπορούν επίσης να βλάψουν τους υφάλους.

Η έκθεση έρχεται λίγο πριν οι παγκόσμιοι ηγέτες συνεδριάσουν την επόμενη εβδομάδα για να συζητήσουν μια νέα συμφωνία που θα αφορά τη βιοποικιλότητα. Ενώ ορισμένοι πιέζουν για την προστασία των πιο παρθένων υφάλων, ο Δρ. Obura υποστηρίζει ότι αυτή η προσέγγιση δεν θα ήταν αρκετή.

«Οι ζωές των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο εξαρτώνται τόσο πολύ από τους υφάλους, ώστε πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας και στους μέτριους υφάλους, και σε όλους τους υπόλοιπους», δήλωσε ο Δρ. Obura. «Πρέπει να τους διατηρήσουμε σε λειτουργία, ώστε να συνεχίσουν να αποτελούν μέσα διαβίωσης των ανθρώπων».