Κώστας Σημίτης: Τα ορόσημα της πολιτικής σταδιοδρομίας του – Από τα Ίμια στην ΟΝΕ
Μια πολιτική διαδρομή πολλών δεκαετιών με σημαντικά ορόσημα για την Ιστορία της Ελλάδας στην περίοδο της Μεταπολίτευσης έκλεισε την Κυριακή με τον θάνατο του Κώστα Σημίτη, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών.
Μεταξύ των πολλών στιγμών που ξεχώρισαν στη σταδιοδρομία του πρώην πρωθυπουργού και πρώην αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, ξεχωρίζουν σίγουρα η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη το 2001, η διαδοχή του Ανδρέα Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.
Τα πρώτα βήματα
Στο επίσημο site του, αναφέρεται πως γεννήθηκε στον Πειραιά στις 23 Ιουνίου 1936.
Σπούδασε νομικά και οικονομικά στη Γερμανία και στην Αγγλία, όπου γνώρισε τη σύζυγο του Δάφνη Σημίτη, με την οποία απέκτησε δύο κόρες, τη Φιόνα και τη Μαριλένα.
Ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία ως διδάκτωρ της Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ το 1959. Μετά τη διαφυγή από την Ελλάδα επί δικτατορίας δίδαξε από το 1971 έως το 1975 ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας και συνέχισε ως τακτικός καθηγητής του Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Γκίσεν. Το 1977 εξελέγη τακτικός καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Πρωτοστάτησε το 1965 στην ίδρυση του Ομίλου Πολιτικής Έρευνας «Αλέξανδρος Παπαναστασίου». Ο «Όμιλος Παπαναστασίου», είχε ως στόχο τη συστηματική μελέτη των σημαντικότερων προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας και την ανάληψη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπισή τους. Το 1967, ο όμιλος μετεξελίχθηκε στην αντιδικτατορική οργάνωση «Δημοκρατική Άμυνα».
Συμμετείχε ενεργά στον αντιδικτατορικό αγώνα (1967-1974). Μετά τη σύλληψη του Σάκη Καράγιωργα με τον οποίο συνεργαζόταν το 1969 διέφυγε στο εξωτερικό. Καταδικάσθηκε ερήμην σε φυλάκιση. Σε αντίποινα συνελήφθη η σύζυγός του Δάφνη και κρατήθηκε για δυο μήνες σε απομόνωση. Το 1970 στη Γερμανία έγινε μέλος του ΠΑΚ (Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα) και το 1974 ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ, συμβάλλοντας καθοριστικά και στην διατύπωση της «Διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη». Συμμετείχε στο πρώτο Εκτελεστικό Γραφείο και στην πρώτη Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ.
Η θητεία στις πρώτες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ
Στις εκλογές του 1981, παρά τις αρχικές δεσμεύσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, δεν περιλαμβάνεται στους συνδυασμούς του ΠΑΣΟΚ.
Αμέσως μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ, τον Οκτώβριο του 1981, ανέλαβε στην πρώτη κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου το Υπουργείο Γεωργίας.
Διετέλεσε Υπουργός Γεωργίας μέχρι το 1985. Εξασφάλισε την επιτυχή ένταξη της ελληνικής γεωργίας στην Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΟΚ.
Στο Εκτελεστικό Γραφείο επέστρεψε το 1984. Στις εκλογές του 1985 είναι για πρώτη φορά υποψήφιος βουλευτής. Πρώτος βουλευτής Πειραιά, διανύει μια μακρά Κοινοβουλευτική θητεία που λήγει με την αποχώρησή του από την ενεργό πολιτική το 2007.
Το 1985 αναλαμβάνει το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, όπου παραμένει μέχρι τον Νοέμβριο του 1987. Το Νοέμβριο του 1987 διαφωνεί με την χαλάρωση των μέτρων ανόρθωσης της οικονομίας και παραιτείται.
Στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής στην Ανάβυσσο, μετά την εκλογική ήττα, το 1989, ο Κώστας Σημίτης επανεκλέγεται στο Εκτελεστικό Γραφείο.
Στη διάρκεια της Οικουμενικής Κυβέρνησης, του καθηγητή Ξενοφώντα Ζολώτα (Νοέμβριος 1989-Φεβρουάριος 1990) διετέλεσε Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Η προεδρία στο ΠΑΣΟΚ
Στα τέλη Νοεμβρίου 1995 ο Ανδρέας Παπανδρέου νοσηλεύεται στο Ωνάσειο και η φθίνουσα πορεία της υγείας του δεν αντιστρέφεται. Μετά από την επιστολή παραίτησης του Ανδρέα Παπανδρέου, η Κοινοβουλευτική Ομάδα στις 18/1/1996 εκλέγει τον Κώστα Σημίτη ως νέο πρωθυπουργό.
Στο 4ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ που ακολουθεί (μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου) ο Κώστας Σημίτης εκλέγεται Πρόεδρος τους ΠΑΣΟΚ με 53.77% έναντι του Άκη Τσοχατζόπουλου (46.23%).
Τα Ίμια
Το news247.gr αναφέρει πως το 1996 και μόλις είχε αναλάβει την πρωθυπουργία τού «έσκασε» η υπόθεση των Ιμίων, που έφερε Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα πολεμικού επεισοδίου. Ο Σημίτης ήταν εξαρχής αποφασισμένος να επιδιώξει την «απεμπλοκή», πιστεύοντας ότι μια πολεμική περιπέτεια θα οδηγούσε την Ελλάδα πολλά χρόνια πίσω, θα καθυστερούσε την ευρωπαϊκή της πορεία και ουσιαστικά θα κατέστρεφε τη δική του πρωθυπουργική θητεία. Όταν η απεμπλοκή έγινε πράξη με αμερικανική παρέμβαση, ο Σημίτης είπε στους συνεργάτες τους ότι θα ευχαριστούσε τους Αμερικανούς κατά την ομιλία του στη Βουλή.
Σχεδόν όλοι τον απέτρεψαν, λέγοντάς του ότι είχε φουντώσει το αντιαμερικανικό αίσθημα και ότι όλη η αντιπολίτευση ήταν «στα κάγκελα». Λίγο αργότερα ανέβηκε στο βήμα της Βουλής και είπε τη φράση «ευχαριστώ την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών» εν μέσω αντιπολιτευτικής θύελλας(από τη ΝΔ του Μιλτιάδη Έβερτ ακούγονταν κραυγές για «προδοσία») και η μισή κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ ήταν «παγωμένη». Ο Σημίτης πίστευε ότι οι Αμερικανοί βοήθησαν να αποφευχθεί μια πολεμική περιπέτεια, σε αντίθεση με την «κοιμώμενη» Ευρώπη. «Έπρεπε να το πω», έλεγε μετά σε όσους εξέφραζαν αμφιβολίες.
Η ένταξη στην ΟΝΕ
Ο μεγάλος στόχος του Σημίτη ήταν, αναμφισβήτητα, η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ (Οικονομική και Νομισματική Ένωση), δηλαδή στο ευρώ. Και σ’ αυτόν τον στόχο υπέταξε τα πάντα. Προς το τέλος της πρώτης τετραετίας του, όταν κρινόταν η ένταξη ή μη στο ευρώ, η Ελλάδα ήταν έτοιμη να κάνει άλλη μια «αγορά του αιώνα».
Είχε σχεδόν κλείσει η συμφωνία για την αγορά των τότε πανάκριβων αμερικανικών αεροπλάνων F-15 και αναμενόταν η απόφαση του ΚΥΣΕΑ. Όμως, το κόστος ήταν πολύ υψηλό και έθετε σε αμφιβολία την επίτευξη των οικονομικών κριτηρίων για την ένταξη στην κοινή ευρωπαϊκή νομισματική ζώνη. Η τότε κυβέρνηση βρέθηκε μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα: Αμερικανοί ή Ευρωπαίοι;
Ο Σημίτης επέλεξε αμέσως: πάνω απ’ όλα η ένταξη στο κοινό νόμισμα. Η αγορά των F-15 ματαιώθηκε, γεγονός που έφερε τις σχέσεις του με τον τότε υπουργό ‘Αμυνας Άκη Τσοχατζόπουλο στα όρια της σύγκρουσης. Και επελέγη η μέση οδός, να αγοραστούν F-16, αεροπλάνα με πολύ μικρότερο κόστος.
Η κρίση με τις ταυτότητες
Στις αρχές της δεύτερης πρωθυπουργικής θητείας του ξέσπασε η «υπόθεση των ταυτοτήτων». Ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Σταθόπουλος εισηγήθηκε να μην αναγράφεται πλέον το θρήσκευμα στις αστυνομικές ταυτότητες. Προκλήθηκε σάλος. Ο τότε Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, συνεπικουρούμενος από τη ΝΔ, οργάνωσε τις περίφημες «λαοσυνάξεις».
Μεγάλο κομμάτι του ΠΑΣΟΚ δεν ήθελε σύγκρουση με την Εκκλησία, ελάχιστοι υπουργοί υποστήριζαν δημόσια την κυβερνητική επιλογή. Ο Σημίτης δέχθηκε εισηγήσεις «να μην το τραβήξει», γιατί το ΠΑΣΟΚ θα πάθαινε εκλογική ζημιά. Αλλά τις απέρριψε. Ήρθε σε συνεννόηση με τον συντηρητικό Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο, ο οποίος απέρριψε το αίτημα του Αρχιεπισκόπου για δημοψήφισμα και το θέμα έκλεισε.
Αργότερα ο Σημίτης έλεγε σε συνομιλητές του χαμογελώντας: «Ευτυχώς που Πρόεδρος ήταν ο συντηρητικός, αλλά θεσμικός και ανοιχτόμυαλος, Στεφανόπουλος. Αλλιώς θα μας είχαν νικήσει οι Δεσποτάδες…».
