Μακροοικονομικές ανισορροπίες: Σήμα για την ανταγωνιστικότητα το ΙΤΣ
Το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ), ένα σημαντικό μακροοικονομικό μέγεθος που αποτυπώνει τις παραγωγικές δυνατότητες και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, έδωσε αρνητικά μηνύματα στο α’ τρίμηνο.
Αυτό δείχνουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τις τρεις συνιστώσες του ΙΤΣ: το εμπορικό ισοζύγιο, δηλαδή τις συνολικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών μείον τις συνολικές εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, το ισοζύγιο των πρωτογενών εισοδημάτων, δηλαδή την καθαρή αξία των εισπράξεων από εργασία, επενδύσεις και το ισοζύγιο των δευτερογενών εισοδημάτων, η αξία των εισπράξεων από τον τομέα της κυβέρνησης. Στο α’ τρίμηνο του 2024, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 255,3 εκατ. ευρώ σε 4,2 δισεκ. ευρώ.
Η εξέλιξη αποδίδεται κυρίως στην αύξηση που σημειώθηκε στο εμπορικό έλλειμμα καθώς η μείωση των εξαγωγών υπερέβη αυτή των εισαγωγών. Σε τρέχουσες τιμές, οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 10,7% (‑11,4% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 1,9% (αύξηση 1,5% σε σταθερές τιμές). Χωρίς τα καύσιμα οι εξαγωγές παρουσίασαν μείωση κατά 9% ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές αύξηση κατά 3% (‑11% και 3,9% σε σταθερές τιμές αντίστοιχα).
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί η συνεισφορά του τουρισμού, καθώς το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών διευρύνθηκε, λόγω της βελτίωσης τόσο του ταξιδιωτικού ισοζυγίου όσο και του ισοζυγίου μεταφορών. Σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του 2023, οι αφίξεις ξένων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 24,5% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 28,2%.
Στα άλλα στοιχεία της ΤτΕ σημειώνεται ότι το ισοζύγιο κεφαλαίων εμφάνισε έλλειμμα, έναντι πλεονάσματος το α΄ τρίμηνο του 2023 και διαμορφώθηκε σε 424,9 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων στον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων υπερδιπλασιάστηκε, έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2023 σε 4,6 δισ. ευρώ. Στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων καταγράφηκαν ροές ύψους 443,3 εκατ. ευρώ και οι άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα ήταν 1,2 δισ. ευρώ στο α’ τρίμηνο.
Επίσης, στο τέλος Μαρτίου τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 13 δισ. ευρώ, έναντι 12,1 δισ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου του 2023.
Συμπερασματικά, το ισοζύγιο αγαθών παραμένει πρόκληση, ως η κύρια αιτία για το έλλειμμα που παρουσιάζει το εμπορικό ισοζύγιο και κατ’ επέκταση το ΙΤΣ. Αν και οι μεταρρυθμίσεις έχουν ισχυροποιήσει την οικονομία και η χώρα έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών διατηρώντας θετικές προοπτικές έχει ακόμη δρόμο για την προώθηση παραγωγικών επενδύσεων με εξαγωγικό προσανατολισμό και για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των εξαγωγικών επιχειρήσεων, που θα μπορούσαν να βελτιώσουν το ΙΤΣ μέσω της ενδυνάμωσης της εξωστρέφειας της οικονομίας.
