Μαργκρέτε Βεστάγκερ: H Δανή Επίτροπος Ανταγωνισμού που τα «βάζει» με τα μονοπώλια

Η Apple, η Google, η Starbucks, η Disney, η General Electrics, η Amazon, η Facebook, η ρωσική Gazprom είναι μερικές από τις εταιρείες-κολοσσούς που τρέμουν στο άκουσμα του ονόματός της.

Για την Silicon Valley η Ευρωπαία Επίτροπος Ανταγωνισμού, η Δανή Μαργκρέτε Βεστάγκερ, αποτελεί έναν πραγματικό εφιάλτη. Ενδεικτικό είναι ότι πρόσφατα η Κομισιόν επέβαλε πρόστιμο ρεκόρ στην Apple ύψους 14,5 δισ. δολαρίων. Το ίδιο και στην Amazon, την Facebook και την Qualcomm, ενώ στο μικροσκόπιο βρίσκεται και η McDonald’s για φοροδιαφυγή.

«Δεν έχει ίχνος συναισθηματισμού» έγραψαν για εκείνη οι New York Times, ενώ η Guardian επισημαίνει ότι είναι η πολιτικός που ενέπνευσε το «Borgen: Συνωμοσίες εξουσίας», τη δημοφιλή σειρά, πρωταγωνίστρια της οποίας είναι μία ευφυής και δυναμική πρωθυπουργός, που μπορεί και συνδυάζει την καριέρα με την οικογένεια.

Υπάρχουν βέβαια μεταξύ τους κάποιες μικρές διαφορές: στο Borgen, η Μπιργκίτε Νάιμποργκ—την οποία υποδύεται η Σίντσε Μπάμπετ Κνούτσεν– γίνεται η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Δανίας, ενώ στην πραγματική ζωή τον τίτλο αυτόν απέκτησε η Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ, με την οποία σχημάτισε συμμαχία το κόμμα της Βεστάγκερ (οι διαπραγματεύσεις για να αποφασιστεί ο ρόλος της Βεστάγκερ στην κυβέρνηση συνασπισμού διήρκεσαν τρεις εβδομάδες προτού οι δύο γυναίκες καταλήξουν σε συμφωνία τρώγοντας πίτσα στο σπίτι της Τόρνινγκ-Σμιτ).

Η Δανή Επίτροπος Ανταγωνισμού, η οποία ανέλαβε τα καθήκοντά της το 2014, χαρακτηρίζεται πολύ απλή από τους συναδέλφους της που λένε ότι είναι ευχάριστο να συνεργάζεται κάποιος μαζί της, ότι είναι ένας άνθρωπος που σου εμπνέει οικειότητα και ότι είναι ιδιαίτερα αγαπητή στο Κολέγιο των Επιτρόπων.

Τόσο απλή μάλιστα ώστε η αγάπη της για το πλέξιμο και το μαγείρεμα να απασχολούν συχνά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη Δανία.

Η 50χρονη Βεστάγκερ είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση της εμπορικής δραστηριότητας στην ΕΕ και μαζί με την ομάδα της των 900 ερευνητών, “πειραματίζονται” για το πώς θα μπορούσε να είναι μια νέα τάξη πραγμάτων ή τουλάχιστον μια πιο ελεύθερη και πιο δίκαιη παγκοσμιοποιημένη αγορά.

Η ομάδα της είναι μοιρασμένη σε τρεις τομείς: έλεγχος των συγχωνεύσεων, κρατική βοήθεια και αντιτράστ, ενώ υπάρχουν και εξειδικευμένοι συνεργάτες της στον τομέα των αυτοκινήτων, στις φαρμακευτικές, στην προηγμένη τεχνολογία, τα τρόφιμα κλπ.

Η Βεστάγκερ η οποία έχει πενταετή θητεία–που ωστόσο μπορεί να παραταθεί από την κυβέρνηση της Δανίας–περιγράφει με απλά λόγια τη δυσκολία του έργου της: “Όταν αποφασίζουμε για τις συγχωνεύσεις έχουμε αυστηρές προθεσμίες να τηρήσουμε: 25 ημέρες. Είναι υπερβολικά εντατικό και πρέπει να αποφασίσεις πώς μπορείς να το κάνεις προτού ο σύζυγός σου σού πει ‘Ξέρεις σ΄αγαπώ ακόμη, αλλά σε παρακαλώ πέρνα περισσότερο χρόνο στο σπίτι’ “.

Η νεότερη αρχηγός κόμματος στην ιστορία της Δανίας

Κόρη Λουθηρανών εφημέριων, του Χανς και της Μποντίλ, η Βεστάγκερ παντρεύτηκε το 1994 τον Τόμας Γιένσεν, έναν καθηγητή Φιλοσοφίας και Μαθηματικών με τον οποίο απέκτησαν τρεις κόρες 14, 18 και 21 ετών σήμερα. Η Βεστάγκερ ακολούθησε τον δρόμο του πατέρα της, ο οποίος είχε εκλεγεί βουλευτής με το SLP (Σοσιαλφιλελεύθεροι), ένα κόμμα που χρονολογείται από το 1905, αλλά σήμερα η εκλογική δύναμή του είναι μικρή.

Η ίδια έγινε στα 21 της χρόνια μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του κόμματος, καθώς και της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Αργότερα ανέλαβε τα ηνία του και έγινε η νεότερη αρχηγός κόμματος στην ιστορία της Δανίας. Το 1998, στα 30 της χρόνια, διορίστηκε υπουργός Παιδείας και Εκκλησιαστικών Υποθέσεων και την περίοδο 2011-2014 υπήρξε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης συνασπισμού της Χέλε Τόρνινγκ Σμιτ και διαχειρίστηκε τα χαρτοφυλάκια της Οικονομίας και των Εσωτερικών.

Μάλιστα ως υπουργός δεν δίστασε να “ψαλιδίσει διάφορα επιδόματα” προκειμένου να αποφύγει η Δανία την ύφεση το 2012.

“Βρίσκομαι εδώ στις Βρυξέλλες με μια από τις κόρες μου. Η μεγαλύτερη έχει φύγει πλέον από το πατρικό σπίτι και ο σύζυγός μου έχει μείνει στη Δανία με την μικρότερη κόρη μας. Δεν είναι ιδανική κατάσταση. Αλλά όταν ζεις έτσι συνειδητοποιείς ότι υπάρχουν πάρα πολλές οικογένειες που δεν κάθονται κάθε βράδυ γύρω από το τραπέζι. Προφανώς και θα θέλαμε να είμαστε μαζί”.

Η ίδια όμως η Βεστάγκερ μεγάλωσε σε μια οικογένεια που δειπνούσαν όλοι μαζί. Μετά την κυριακάτικη λειτουργία από τους γονείς της, πλήθος εκκλησιαζόμενων κατέληγε στο σπίτι της οικογένειάς της. “Οι γονείς μου δεν εργάζονταν σε ώρες γραφείου και δεν έκαναν διακοπές επομένως αν κάποιος είχε ένα πρόβλημα μπορούσε πάντα να έρθει στο σπίτι. Τους παρακολουθούσα και έλεγα από μέσα μου ‘ΟΚ, αυτό πρέπει προφανώς να κάνουμε όλοι’…”.

Παρότι είναι Λουθηρανή σαν τους γονείς της, χαρακτηρίζει τη σχέση της με την Εκκλησία “προβληματική”. “Αν είχα ένα μότο αυτό θα ήταν: ”Να πιστεύετε στον Θεό, να φοβάστε την Εκκλησία”. Η ιστορία μάς έχει διδάξει το παιχνίδι εξουσίας σε κάθε οργανωμένη θρησκεία. Και έπειτα οι άνθρωποι είναι εκείνοι που σε υποχρεώνουν να κάνεις πράγματα με τα οποία διαφωνείς και θέτουν τους κανόνες. Αλλά για εμένα είναι σημαντικό να πιστεύουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας–το ανθρώπινο ζώο είναι πολύ τρομακτικό αν μείνει μόνο του. Και μου αρέσει που η πίστη σού δίνει κάτι για το οποίο να μάχεσαι, γιατί θεωρώ ότι αν έχουμε κάτι για να παλεύουμε, μάς βγαίνει ο καλύτερος εαυτός μας».

Η μόνη γυναίκα στο…δωμάτιο

Στις συναντήσεις της με τους επικεφαλής εταιριών, η Βεστάγκερ είναι πολύ συχνά η μόνη γυναίκα στο δωμάτιο παρότι θεωρεί ότι αυτό το αντιλαμβάνονται περισσότερο οι άνδρες και όχι εκείνη. «Αν υπάρχουν μόνο δύο γυναίκες στην ομάδα, δεν αλλάζει κάτι, αλλά αν αλλάξεις την εικόνα μιας ομάδας, αλλάζεις και την δυναμική της. Δεν πιστεύω στα στερεότυπα περί ανδρών και γυναικών, αλλά έχω δει πολλές φορές ότι όσο πιο ανομοιογενής είναι μια ομάδα, τόσο καλύτερες είναι οι αποφάσεις που λαμβάνει». Αυτό προφανώς το έμαθε από την μητέρα της, η οποία είχε ανεπιτυχώς θέσει μερικές φορές υποψηφιότητα για βουλευτής της περιοχής τους.

Όπως λέει η ίδια ήταν αρκετά ντροπαλή ως έφηβη και έτσι η πρώτη φορά που μίλησε ενώπιον πλήθους δεν ήταν εύκολη. Η Βεστάγκερ δεν διαθέτει προσωπικό λογαριασμό στο Facebook, μόνο την επίσημη σελίδα της με την ιδιότητα του Επιτρόπου. Αποφάσισε να μην το κάνει, γιατί θεωρεί ότι οι γονείς δεν πρέπει να είναι φίλοι στο Facebook με τα παιδιά τους. «Ως Δανή δεν θεωρώ ότι πρέπει να παρακολουθείς στενά τί κάνουν τα παιδιά σου στο Facebook γιατί πιθανόν να θέλουν λίγο ελεύθερο χώρο χωρίς την μαμά να χώνει την μύτη της», εξηγεί.

Το γαλλικό περιοδικό Le Point φιλοξένησε πρόσφατα άρθρο που την εμφανίζει ως πιθανή διάδοχο του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, η θητεία του οποίου λήγει το 2019.

Το ίδιο άρθρο αναφέρει ότι η επίσκεψή της στο Παρίσι προκάλεσε εικασίες για το αν η Δανή Επίτροπος πιθανόν να αξιοποιηθεί με κάποιον τρόπο από τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν. Όταν η ίδια κλήθηκε να σχολιάσει το γεγονός ότι θεωρείται η αγαπημένη του κόμματος του Μακρόν La République En Marche!, εκείνη απάντησε ότι «το θεωρώ φιλοφρόνηση».

Κάποιοι λένε ότι η Βεστάγκερ θα μπορούσε ακόμη και να είναι υποψήφια με το LREM (διαθέτει σπίτι στη Γαλλία). Αλλά θα προέκυπταν αρκετά εμπόδια και πρώτα απ΄όλα το επίπεδο των γαλλικών της. Ο πρόεδρος της Κομισιόν πρέπει, εκτός από αγγλικά να μιλάει γαλλικά και γερμανικά, τις τρεις δηλαδή επίσημες γλώσσες των ευρωπαϊκών θεσμών. Εκείνη μιλάει γαλλικά αλλά όχι άπταιστα ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις μιας τέτοιας θέσης. Βέβαια, όπως επισημαίνει το Le Point, και ο Πολωνός Ντόναλντ Τουσκ δεν μίλαγε αγγλικά πριν γίνει πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά έλυσε το πρόβλημα κάνοντας εντατικά μαθήματα αγγλικών.

ΠΗΓΕΣ: ΑΠΕ-ΜΠΕ, The Guardian, Le Point

Διαβάστε ακόμη: Μαργκρέτε Βεστάγκερ: Η γυναίκα-εφιάλτης των τεχνολογικών κολοσσών