Mάρκος Βερέμης στο Business Monitor: Σοκαριστικό το πόσοι νέοι έχουν φύγει – Κατάρα αλλά και προνόμιο το brain drain για την Ελλάδα

«Ποδαρικό» στην πρώτη εκπομπή του Fortune Greece, Business Monitor, στο ραδιόφωνο News 24/7 στους 88,6 έκανε ο Μάρκος Βερέμης, ως βασικός καλεσμένος.

Συνιδρυτής και πρόεδρος της Upstream, μιας ελληνικής πολυεθνικής που δραστηριοποιείται σε πάνω από 40 χώρες, πρόεδρος του Σωματείου Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior Achievement Greece, επενδυτής και «πατέρας» των πιο πετυχημένων case studies στον χώρο των startups (Persado, Workable, Intellibox κ.α.), o Mάρκος Βερέμης μίλησε για όλα τα επιχειρηματικά του «καπέλα».

Σήμερα ασχολείται κυρίως με το επενδυτικό κομμάτι, ως επενδυτής άγγελος και ως partner στο Big Pi, ένα από τα funds που συνεπενδύουν με το EquiFund, γνωστό και ως «υπερταμείο». Παράλληλα όπως ανέφερε, πιο κοντά στην καρδιά του είναι το το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων, με το οποίο φιλοδοξεί να φέρει την επιχειρηματικότητα στα σχολεία με έναν νέο και πιο δημιουργικό τρόπο, μακριά από τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που κυριαρχούν ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα.

Ακολουθούν κάποια βασικά αποσπάσματα της εκπομπής:

“H ζωή μετά την Upstream”

Aπό τα 28 μου χρόνια μέχρι και τα 43, ασχολήθηκα «non – stop» με την Upstream και σχεδόν με τίποτα άλλο. Όταν το 2014 η Αctis, ένα μεγάλο αγγλικό επενδυτικό fund, απέκτησε την πλειοψηφία στην εταιρεία, παρέμεινα CEO για τρία χρόνια και μετά πήρε τη θέση μου ο Guy Krief, επίσης πολλά χρόνια στην Upstream και στην Persado, και εγώ ανέλαβα τη θέση του προέδρου. Αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να βγάλω όλα μου τα απωθημένα, οτιδήποτε δηλαδή είχα στερηθεί και ήθελα να κάνω τα προηγούμενα χρόνια. Καταρχάς, ξεκίνησα με κάποια επενδυτικά σχήματα, όπως το Big Pi στο οποίο πλέον είμαι partner, και το οποίο είναι ένα από τα funds που συνεπενδύει με το Εquifund. Επίσης, συνεχίζω και ως επενδυτής – άγγελος (angel investor) σε διάφορες περιπτώσεις.

Έχεις μπει, δηλαδή, πλέον αρκετά στο επενδυτικό κομμάτι;

Δεν ξεκίνησα στον επενδυτικό χώρο ως επαγγελματίας. Η πρώτη μου επένδυση ήταν όταν ο Νίκος Μωραϊτάκης, τότε διευθυντής πωλήσεων της Upstream, και ο Σπύρος Μαγιάτης, τεχνικός διευθυντής, και παρεμπιπτόντως δύο από τους καλύτερους ανθρώπους που έχω δουλέψει ποτέ, ήρθαν και μου είπαν ότι θέλουν να φτιάξουμε μία καινούργια εταιρία που θα λέγεται Workable.  Αυτή ήταν η πρώτη μου επενδυτική «γεύση» και έκτοτε σιγά, σιγά άρχισα να μπαίνω και σε άλλες εταιρείες. Η πιο πρόσφατη ενασχόλησή μου είναι η Softomotive, μία πολύ ενδιαφέρουσα εταιρεία για μένα. Συμμετείχα και εγώ προσωπικά στο γύρο χρηματοδότησης της εταιρείας, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα του Computer Process Automation,  ύψους 25 εκατ. δολαρίων από επενδυτές και κατόπιν στο ΔΣ της εταιρείας. Οπότε, θα έλεγα ότι τώρα φοράω πολύ το «καπέλο» του επενδυτή. Το άλλο που κάνω, είναι ότι ασχολούμαι αρκετά με το Σωματείο Επιχειρηματικότητας Νέων, το Junior Achievement Greece, που είναι πολύ κοντά στην καρδιά μου.

“Το οικοσύστημα των startups και οι Έλληνες του εξωτερικού”

Το ποσό που θα επενδυθεί μέσω των funds του νέου υπερταμείου ανέρχεται στα 210 εκατ. ευρώ. Τα νέα επενδυτικά σχήματα είναι κατά τη γνώμη μου είναι πολύ καλής ποιότητας και αποτελούνται από τίμιους και σοβαρούς ανθρώπους. Δεν έχουν όλοι μεγάλη εμπειρία, αλλά έχουν όλοι πολύ καλές προθέσεις και καλό backround, όπως και καλή συνεννόηση. Στο Big Pi έχουμε δει πολύ ενδιαφέρουσες ομάδες Ελλήνων και εκτός Ελλάδος, είτε που έχουν φύγει πρόσφατα, είτε που βρίσκονται αρκετά χρόνια στο εξωτερικό. Πολλοί από αυτούς συνδέονται με πολύ καλά πανεπιστήμια, όπως το MIT, το Stanford ή το Imperial. Άλλοι συνδέονται με πολύ καλές εταιρείες ή ερευνητικά εργαστήρια εταιρειών, όπως το Intel Labs. Από τα εφτά deals που έχουμε κάνει μέχρι τώρα, τα τέσσερα είναι με τέτοιου είδους ομάδες. Η λογική είναι ότι βρίσκεις μία τέτοια ομάδα, η οποία έχει παρουσία εκτός Ελλάδος, έχει τις κατάλληλες παραστάσεις, έχει την επαφή με τους πελάτες, αλλά επίσης ενδιαφέρεται ή ήδη το κάνει, να στήσει όλο το R&D τμήμα της στην Ελλάδα. Είναι απαραίτητο να έχει παρουσία στην Ελλάδα και πιστεύω πως έχει και νόημα να έχεις παρουσία στην Ελλάδα. Υπό την έννοια ότι σε μέρη όπως η Βοστώνη, η Νέα Υόρκη, το Σαν Φρανσίσκο, αλλά και το Λονδίνο, το Δουβλίνο και το Βερολίνο, είναι πλέον πολύ δύσκολο να στελεχώσεις μία ομάδα R&D, κυρίως για λόγους κόστους.

Άρα η Ελλάδα έχει τις προϋποθέσεις να γίνει hub σε αυτό τον τομέα;

Έχει τις προϋποθέσεις και για να είμαι πιο ακριβής είχε τις προϋποθέσεις, διότι έχει φύγει πάρα πολύς κόσμος. Ειδικά τα τελευταία τέσσερα με πέντε χρόνια είναι σοκαριστικό το πόσος κόσμος έχει φύγει. Αυτό είναι και προνόμιο και κατάρα. Είναι προνόμιο γιατί αυτοί οι άνθρωποι έχουν πάει σε πολύ καλές εταιρείες και σε πάρα πολύ καλά πανεπιστήμια για τους ερευνητές, οπότε ο χρόνος που έχουν φύγει δεν είναι χαμένος χρόνος. Αν υποθέσουμε, βέβαια, ότι πολλοί από αυτούς θα γυρίσουν. Πιστεύω πως όταν ομαλοποιηθούν τα πράγματα θα γυρίσουν και θα είναι πολύ καλύτεροι από εμάς που μείναμε εδώ. Σίγουρα όλοι θα κερδίσουμε από αυτό, αρκεί κάποια στιγμή να αρχίσουν κάποιοι να γυρίζουν.

“Στην Ελλάδα υπάρχουν ακόμη ιδεοληψίες γύρω από τις επιχειρήσεις”

Στην Ελλάδα αντιλαμβανόμαστε την επιχείρηση ως το προσωπικό μου μαγαζί, κάτι που κάνω για να ζήσω. Οι περισσότεροι συνδέουν την επιχειρηματικότητα με κάτι που δεν έχει πολλή φαντασία και δεν είναι ιδιαίτερα διασκεδαστικό. Πολλοί λένε ότι έχει να κάνει μόνο με το κέρδος, καθώς στην Ελλάδα υπάρχουν ακόμη ιδεοληψίες σχετικά με τον κακό εργοδότη και το κέρδος. Στην πραγματικότητα, όμως, αν κοιτάξει κανείς τις περιπέτειες ομάδων ανθρώπων και νέων ανθρώπων, ειδικά στην Αμερική, θα διαπιστώσει ότι η επιχειρηματικότητα είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο και πολύ ενδιαφέρον. Είναι κάτι το οποίο σίγουρα δεν περιορίζεται στα στερεότυπα που έχουμε στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα όμως η επιχειρηματικότητα δεν είναι κάτι τόσο περιορισμένο. Είναι κάτι πάρα πολύ μεγαλύτερο και έχει εφαρμογή σε κάθε κομμάτι της ζωής ενός ανθρώπου. Ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης, ο μεγαλύτερος πολεοδόμος όλων των εποχών, ένας άνθρωπος ο οποίος τα βιβλία του διδάσκονται ακόμα στις σχολές αρχιτεκτονικής σε όλο τον κόσμο ως βασικά βιβλία γνώσης για το πώς χτίζεται μια πόλη, ο άνθρωπος που έχτισε το Ισλαμαμπάντ και είχε γραφεία σε πέντε ηπείρους, ήταν κατά βάση ένας πολεοδόμος, ένας αρχιτέκτονας οποίος όμως έχτισε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες στην Αμερική σε αυτό το χώρο με έδρα στην πόλη της Ουάσιγκτον.

Σας αναφέρω τον ράπερ Dr. Dre. O άνθρωπος μουσικός ήταν και έφτιαξε μία εταιρεία των καλύτερων ηχητικών συστημάτων, την Beats, και την πούλησε στην Apple για 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Εάν τον ρωτήσεις, δε θα σου πει ότι είναι επιχειρηματίας, αλλά θα σου πει ότι είναι μουσικός.

“Τι είναι για εμένα επιχειρηματικότητα”

Με μία απλή ερμηνεία είναι η δυνατότητα, τα πράγματα που έχεις φανταστεί, να μπορείς να τα μετατρέψεις σε κάτι πραγματικό. Οτιδήποτε περιλαμβάνει αυτή τη διαδικασία νομίζω είναι επιχειρηματικότητα.

“Τo Junior Achievement Greece και η επιχειρηματικότητα από νωρίς”

Το Junior Achievement Greece επί της ουσίας πηγαίνει σε σχόλια, κυρίως σε υποβαθμισμένες περιοχές – αυτή τη στιγμή καλύπτει περίπου 7.000 παιδιά – και τους μαθαίνει για την επιχειρηματικότητα από νωρίς. Προσπαθεί να διαλύσει τις προκαταλήψεις που υπάρχουν, αρχικά στην ελληνική κοινωνία και ειδικά στα ελληνικά σχολεία και στα σχολεία σε υποβαθμισμένες περιοχές γύρω από το ζήτημα του τί είναι επιχειρηματικότητα. «Τρέχουμε» ένα πρόγραμμα που λέγεται «Εικονική Επιχείρηση» και το οποίο είναι τελείως βιωματικό και ξεκινάει κάθε Οκτώβριο. Οι 150 καλύτερες ομάδες από την περιοχή της Αθήνας και κάτω έρχονται στην Αθήνα στον τελικό και οι άλλες 150 από την Αθήνα και πάνω πηγαίνουν στην Θεσσαλονίκη. Επομένως, έχουμε 300 ομάδες όπου βλέπουν για πρώτη φορά πώς μπορεί να λειτουργήσει μία εταιρεία. Ο καθένας αναλαμβάνει το ρόλο που του αναλογεί και βρίσκει στοιχεία στο χαρακτήρα του, τα οποία δεν είχε συνειδητοποιήσει ότι έχει.

Ακούστε όλη τη συνέντευξη από την πρώτη εκπομπή του Business Monitor στο ραδιόφωνο News 24/7 στους 88,6.

Όλη η εκπομπή διαθέσιμη ΕΔΩ