Μελίνα Ταπραντζή: «Καταφέραμε να βάλουμε την Ελλάδα στον “παγκόσμιο χάρτη” των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης»

Μαχητική, δυναμική, με πάθος για το επιχειρείν και γιατί όχι ονειροπόλα, η Μελίνα Ταπραντζή, χάρη στο έργο και την κοινωνική της προσφορά έχει βάλει το λιθαράκι της για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου. Με όχημα τη Wise Greece βοηθά τους μικρούς Έλληνες παραγωγούς τροφίμων να προωθήσουν τα προϊόντα τους σε Ελλάδα και εξωτερικό, ενώ μετατρέπει το δικό της κέρδος από την πώλησή τους -αφού καλύψει φυσικά τα λειτουργικά της έξοδα- σε τρόφιμα για ορφανοτροφεία, συσσίτια και κοινωνικά παντοπωλεία.

Έτσι, ο σκοπός είναι διπλός. Από τη μία πλευρά, ενισχύεται η ραχοκοκαλιά της Ελληνικής οικονομίας -δηλαδή οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις- ενώ ταυτόχρονα επιτελείται ένα σημαντικό κοινωνικό έργο, αφού εξασφαλίζει το πιο βασικό αγαθό για τους συνανθρώπους μας… τη διατροφή.

Πρόσφατα η Μελίνα έκανε περήφανη την εγχώρια επιχειρηματική κοινότητα καθώς έλαβε το άκρως τιμητικό βραβείο SDGs + Her από την Παγκόσμια Τράπεζα και τα Ηνωμένα Έθνη, ως μία από τις επτά γυναίκες παγκοσμίως, που με τη δουλειά τους υποστηρίζουν σημαντικά την Παγκόσμια Ατζέντα Βιωσιμότητας 2030. Η Ιδρύτρια της Wise Greece μιλά στο Fortune Greece για τη διάκριση που έκανε τον γύρο του κόσμου διαφημίζοντας με τον καλύτερο τρόπο την Ελλάδα στο εξωτερικό, για τη σημασία της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, αλλά και για τα επόμενα βήματά της.

Μελίνα, πώς είναι να αναγνωρίζεται η προσπάθεια σου από την Παγκόσμια Τράπεζα και τα Ηνωμένα Έθνη και να λαμβάνεις τα συγχαρητήρια του Πρωθυπουργού; Τι σημαίνει αυτή η διάκριση και πώς θα την αξιοποιήσεις;

Είναι πολύ μεγάλη τιμή που έλαβα φέτος το βραβείο SDGs and Her, ως ιδρύτρια της Wise Greece. Είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα λαμβάνει ένα τέτοιο βραβείο και μάλιστα αξίζει να τονίσουμε ότι η Wise Greece είναι η μοναδική κοινωνική επιχείρηση από όλες τις χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας που βραβεύτηκε.

Όλη η ομάδα της Wise Greece είναι πολύ υπερήφανη για το συγκεκριμένο Βραβείο, το οποίο έτυχε της προσοχής του Πρωθυπουργού και μας έδωσε τα θερμά συγχαρητήριά του. Νιώθουμε ότι καταφέραμε να βάλουμε την Ελλάδα στον «παγκόσμιο χάρτη» των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, να συγκεντρώσουμε το παγκόσμιο ενδιαφέρον στη χώρα μας και σε πιο προσωπικό επίπεδο να αποδείξουμε ότι το μοντέλο λειτουργίας της Wise Greece όχι μόνο είναι καινοτόμο, αλλά αποδεδειγμένα προσφέρει έναν σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο.

Κάνοντας έναν απολογισμό από όταν ξεκίνησες το εγχείρημά σου, είσαι ικανοποιημένη από τον ρυθμό ανάπτυξης της εταιρείας; Με πόσους παραγωγούς υπάρχει συνεργασία, πόσα προϊόντα είναι στο χαρτοφυλάκιό σας και πόσος κόσμος έχει επωφεληθεί από τις δράσεις σας;

Η Wise Greece ξεκίνησε το 2013, μέσα στην καρδιά της οικονομικής κρίσης, για να προωθήσει ένα νέο μοντέλο κοινωνικής οικονομίας που στο εξωτερικό ήταν μεν ήδη γνωστό, στην Ελλάδα όμως ήταν παντελώς άγνωστο, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζεται με μεγάλη δυσπιστία. Ταυτόχρονα, τότε η έννοια της «βιωσιμότητας» ήταν άγνωστη, ενώ οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ δεν υπήρχαν.

Παράλληλα, μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα «κατάθλιψης» που υπήρχε στην αγορά, εμείς δίναμε μία νότα αισιοδοξίας στους Έλληνες παραγωγούς οι οποίοι άρχισαν σταδιακά και μετά από πολλές συζητήσεις, ο ένας μετά τον άλλο να μας εμπιστεύονται. Σήμερα, δουλεύοντας σκληρά όλα αυτά τα χρόνια,  συνεργαζόμαστε με 100 μικρούς παραγωγούς με περισσότερα από 2.500 προϊόντα, εξάγουμε σε 8 χώρες και έχουμε καταφέρει με το κέρδος αυτής της δραστηριότητας να αγοράσουμε και να διαθέσουμε δωρεάν περισσότερους από 50 τόνους τρόφιμα στα Ιδρύματα της χώρας. Η Wise Greece, αποτελεί πλέον μία από τις πιο πολυβραβευμένες κοινωνικές επιχειρήσεις της Ευρώπης στον τομέα της, ενώ το μοντέλο λειτουργίας της διδάσκεται πλέον σε αρκετά πανεπιστήμια σαν best practice κοινωνικής οικονομίας.

Με ποια κριτήρια επιλέγεις τόσο τα προϊόντα που θα εντάξεις στο δίκτυό σου, αλλά και τις κοινωνικές οργανώσεις που θα βοηθήσεις;

Έχουμε μία τεράστια γκάμα από βασικά τρόφιμα που χρειάζεται κανείς για να μαγειρέψει το καθημερινό του γεύμα, μέχρι πολύ gourmet και καινοτόμα προϊόντα. Οι παραγωγοί πρέπει σίγουρα να πληρούν κάποια κριτήρια, όπως για παράδειγμα να έχουν πιστοποιήσεις, να παράγουν με όσο το δυνατόν πιο βιώσιμο τρόπο, να έχουν ένα καλαίσθητο packaging κ.α. αλλά για εμάς παίζει πολύ σημαντικό ρόλο ο παράγοντας «άνθρωπος» πίσω από το προϊόν. Για αυτό έχουμε προσωπική σχέση και επικοινωνία με όλους τους παραγωγούς που συνεργαζόμαστε.

Όσο για τα Ιδρύματα, έχουμε καταγράψει από το ξεκίνημά μας ένα μεγάλο μέρος των Ιδρυμάτων της χώρας, αλλά και των διατροφικών τους αναγκών και φροντίζουμε να διοχετεύουμε διαρκώς μικρότερες ποσότητες τροφίμων σε περισσότερα Ιδρύματα, ώστε να μην επαφίεται κανένα Ίδρυμα αποκλειστικά σε εμάς. Ταυτόχρονα, συνειδητά επιλέγουμε να βοηθάμε τα λιγότερο προβεβλημένα Ιδρύματα, τα οποία ακριβώς επειδή δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά, δυσκολεύονται πολύ περισσότερο να βρουν δωρεές.

Πώς εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα της δικής σας επιχείρησης; Από που προκύπτουν τα έσοδά σας;

Κάθε κοινωνική επιχείρηση πρέπει να δημιουργήσει ένα οικονομικά βιώσιμο μοντέλο για να μπορέσει να συμβάλλει στη λύση του κοινωνικού προβλήματος που καλείται να αντιμετωπίσει. Ένα μοντέλο που δεν βασίζεται σε κρατικές επιχορηγήσεις ή δωρεές, αλλά αντίθετα βοηθά την ελληνική οικονομία. Έτσι, στη δική μας περίπτωση οι παραγωγοί που συμμετέχουν στην Κίνηση, πραγματοποιούν μία ειδική έκπτωση στη Wise Greece που αποτελεί το περιθώριο που έχει για να καλύψει τα λειτουργικά της έξοδα και να μετατρέψει όλο το κέρδος που απομένει σε τρόφιμα για τα Ιδρύματα, τα οποία μάλιστα αγοράζει και πάλι από τους παραγωγούς για να τους ενισχύσει διπλά.

Τα τελευταία χρόνια ο όρος κοινωνική επιχειρηματικότητα έχει έρθει στην επιφάνεια και πολλές φορές γίνεται ίσως και κατάχρησή του, κυρίως, από startups που βαφτίζονται ως κοινωνικές αλλά στην πραγματικότητα δεν προσφέρουν μέσα από τις υπηρεσίες και τα προϊόντα τους λύσεις προς όφελος της κοινωνίας. Ποια είναι η δική σου αίσθηση;

Μία πραγματική κοινωνική επιχείρηση θα λέγαμε ότι δημιουργεί ένα επιχειρηματικό πλάνο για να λύσει ένα κοινωνικό πρόβλημα. Αυτό σημαίνει ότι το κοινωνικό πρόβλημα βρίσκεται στον πυρήνα της επιχείρησης -και όχι το κέρδος- και εάν αυτό με κάποιο τρόπο επιλυθεί στο μέλλον, τότε η ίδια η επιχείρηση δεν θα έχει λόγο ύπαρξης. Σαφέστατα όμως, θα πρέπει να υπάρχει έσοδο και κέρδος, αλλιώς η κοινωνική επιχείρηση δεν θα μπορεί να πραγματοποιήσει το κοινωνικό της έργο.

Από εκεί και πέρα, οτιδήποτε άλλο βρίσκεται στα όρια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, που ευτυχώς πλέον στη χώρα μας αρχίζει να αναπτύσσεται γοργά και βλέπουμε ότι πολλές εταιρείες, ανεξαρτήτως μεγέθους, επενδύουν στις στρατηγικές ΕΚΕ. Αλλά σε καμία περίπτωση αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με την κοινωνική επιχειρηματικότητα. Τέλος, όσες startups «βαπτίζονται» κοινωνικές, χωρίς ουσιαστικά να προσφέρουν κοινωνικό έργο, θεωρώ ότι είναι θέμα χρόνου κάτι τέτοιο να γίνει γνωστό και να τις «πετάξει» η αγορά εκτός.

Παρόλο που οι γυναίκες ενισχύουν την παρουσία τους στον εργασιακό στίβο, εξακολουθεί να υπάρχει ένα χάσμα μισθολογικό, αλλά και ως προς τη στελέχωση διευθυντικών θέσεων. Ούσα γυναίκα επιχειρηματίας ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που καλείσαι να αντιμετωπίσεις;

Οι γυναίκες καλούνται να αντιμετωπίσουν τα εξωτερικά εμπόδια, αλλά και τα εσωτερικά, εκείνα που με άλλα λόγια δημιουργούν οι ίδιες στον εαυτό τους. Συγκεκριμένα στα εξωτερικά εμπόδια ανήκουν τα κοινωνικά σχόλια για τη «θέση» ή τον «προορισμό» της γυναίκας, η πίεση από τον περίγυρο και την οικογένεια, αλλά και το γεγονός ότι μία γυναίκα επιχειρηματίας εξ’ ορισμού κινείται σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο και καλείται να προσπαθήσει διπλά για να πείσει για τον επαγγελματισμό της, ειδικά όταν βρίσκεται σε νεαρή ηλικία.

Ας μην παραβλέψουμε όμως και την εσωτερική πίεση που ασκούμε στον εαυτό μας.  Ελάχιστες γυναίκες τολμούν να παραδεχτούν ότι η μόνιμη προσπάθειά μας να ανταπεξέλθουμε σε όλα τέλεια, είναι ακριβώς αυτό που μας δημιουργεί φόβο και μας κρατά πίσω από το να κυνηγήσουμε το επόμενο milestone της καριέρας μας. Πιστεύω όμως, ότι όσο το περιβάλλον θα γίνεται πιο φιλικό για την ενίσχυση της γυναικείας παρουσίας στην εργασία και το επιχειρείν, τόσο περισσότερο θα ακούμε για success stories γυναικών και θα καταφέρουμε να εμπνεύσουμε τη νέα γενιά Ελληνίδων.

Ποια τα άμεσα σχέδια της Wise Greece;

Στα πολύ άμεσα σχέδιά μας είναι η εφαρμογή του προγράμματος Wise Academy που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund με χρηματοδότηση από Ισλανδία, Λίχτενσταϊν και Νορβηγία, γνωστό και ως EEA Grants. Στόχος μας είναι να εκπαιδεύσουμε ευπαθείς ομάδες στην επαρχία (γυναίκες, μακροχρόνια άνεργοι, άνθρωποι άνω των 50 ετών κ.α.) ώστε να αποκτήσουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να δουλέψουν στον Αγρο-διατροφικό τομέα ή να γίνουν οι ίδιοι παραγωγοί τροφίμων και να εξασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα για εκείνους και την οικογένειά τους. Μέσα από τα σεμινάρια, θα έχουν την ευκαιρία να εκπαιδευτούν από τα βασικά της παραγωγής τροφίμων μέχρι τη διατροφική καινοτομία. Τέλος, θα γνωρίσουν από κοντά τους παραγωγούς της Wise Greece, που θα λειτουργήσουν ως role models για να τους παρουσιάσουν τα λάθη που έκαναν στην πορεία τους, αλλά και τις επιτυχημένες πρακτικές.