#MeToo, Πέντε Χρόνια Μετά

Στις 5 Οκτωβρίου 2017, οι New York Times φιλοξένησαν το πρώτο αποκαλυπτικό δημοσίευμα για τον Harvey Weinstein, πυροδοτώντας μια παγκόσμια συζήτηση για τη σεξουαλική παρενόχληση. Στον απόηχό της, περισσότερες γυναίκες άρχισαν να λένε τις δικές τους ιστορίες με κάθε τρόπο, απευθυνόμενες στον Τύπο για να αποκαλύψουν τους άνδρες που τις παρενόχλησαν ή γράφοντας απλώς #MeToo στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – και συχνά οι φωνές τους βοήθησαν να διώξουν τους ενόχους από τις δουλειές τους. Πέντε χρόνια μετά, μιλήσαμε με γυναίκες που έπαιξαν ρόλο στο κίνημα στην Αμερική, για να κάνουμε έναν απολογισμό του πώς έχει -και δεν έχει- αλλάξει η κοινωνία.

Μια ειδική έκδοση του «The Conversation»

ΤΙΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΕΛΑΒΑΝ ΟΙ MARIA ASPAN, ERIKA FRY, EMMA HINCHLIFFE ΚΑΙ BETH KOWITT. ΟΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΕΥΡΥΤΕΡΩΝ Q&A

Η έμπειρη ακτιβίστρια Tarana Burke επινόησε το «me too» το 2006, πολύ πριν το κίνημα γίνει viral το 2017. Στην εκδοχή της Burke, η φράση ήταν ένας τρόπος να υποστηριχθούν οι έγχρωμες γυναίκες και κορίτσια που έχουν βιώσει σεξουαλική κακοποίηση.

BURKE: Ήξερα ότι, με τη συμπλήρωση πέντε ετών, η ερώτηση που όλοι θα ρωτούσαν είναι «τι έχει κάνει το #MeToo;». Οι άνθρωποι έχουν την τάση να θέλουν από μένα να βγάλω μια checklist. Έχω αντισταθεί σε αυτό το πλαίσιο. Δεν έχει να κάνει τόσο με το τι έχει γίνει, αλλά περισσότερο με το τι επέτρεψε και έκανε δυνατό το #MeToo. Επειδή, στην πραγματικότητα, ζούμε σε έναν διαφορετικό κόσμο. Ο αριθμός των ανθρώπων των οποίων οι ζωές έχουν αλλάξει, οι συζητήσεις που δεν θα γίνονταν, η αλλαγή στην κουλτούρα…

Είχα πολλές απογοητεύσεις τα τελευταία πέντε χρόνια. Αλλά το επίτευγμα ήταν μνημειώδες το 2016 και παραμένει μνημειώδες το 2022, επειδή το θέμα το ίδιο είναι μνημειώδες. Το σίγουρο είναι ότι άνοιξε ένας δρόμος επειδή το #MeToo έγινε viral.

Δεν χρειάζεται να αφιερώνω τόσο πολύ χρόνο για να εξηγώ γιατί αυτό το έργο είναι σημαντικό. Δεν χρειάζεται να ικετεύω τους ανθρώπους να κάνουν χώρο για να κάνουμε αυτήν τη συζήτηση. Υπήρχε μια εποχή που έπρεπε κυριολεκτικά να ικετεύω τους ανθρώπους για να βάλουν αυτό το θέμα στην ημερήσια διάταξη. Τώρα οι άλλοι είναι αυτοί που με θέλουν στην ατζέντα.

Πριν από δέκα χρόνια, η Ellen Pao κατέθεσε αγωγή για διακρίσεις λόγω φύλου εναντίον του τότε εργοδότη της, της θρυλικής εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων Kleiner Perkins, η οποία την απέλυσε λίγους μήνες αργότερα. Η Pao έχασε μια δίκη εναντίον της Kleiner το 2015, αλλά έθεσε τις βάσεις για το #MeToo στη Silicon Valley.

PAO: Έχασα, αλλά νιώθω ότι από πολλές απόψεις κέρδισα. Με την πάροδο του χρόνου, ο Τύπος και το κοινό άρχισαν να κατανοούν το πρόβλημα και έγιναν πολύ πιο υποστηρικτικοί στο τέλος της δίκης απ’ ό,τι στην αρχή.

Έχω μεγάλη αμφιθυμία για τη μακροπρόθεσμη ανταπόκριση στο #MeToo. Η λογοδοσία εξακολουθεί να λείπει. ΄Oλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν επιστρέψει στον κλάδο της τεχνολογίας. Είναι ντροπιαστικό. Δεν βγάζει νόημα. Αλλά συμβαίνει, επειδή οι άνθρωποι που έχουν τα μπλοκ επιταγών και τα μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια δεν φαίνεται να νοιάζονται και τόσο πολύ.

Υπάρχει ένα τμήμα της τεχνολογίας που απορρίπτει πραγματικά το #MeToo, και πεισμώνει σαν παιδί: «Αν πρόκειται να πιέσετε προς αυτή την κατεύθυνση, τότε εγώ θα πιέσω ακόμα περισσότερο. Θα δώσω περισσότερα χρήματα σε ιδρυτές που έχουν κατηγορηθεί για απάτη ή σεξουαλική παρενόχληση». Είναι κάπως θλιβερό, πραγματικά. Είναι σαν ένα ξέσπασμα θυμού, όπου πιέζουν με τρόπο που δεν είναι προς το συμφέρον τους, αλλά θέλουν να προβάλουν αντίσταση επειδή δεν πρόκειται να δεχθούν να τους λένε οι άλλοι τι να κάνουν.

Για δεκαετίες, ο τραγουδιστής της R&B R. Kelly γινόταν αποδέκτης κατηγοριών ότι κακοποιούσε σεξουαλικά νεαρά κορίτσια και γυναίκες, οι περισσότερες από τις οποίες ήταν μαύρες ή σκουρόχρωμες. Είχε γλιτώσει τις όποιες συνέπειες μέχρι που το #MeToo έγινε viral και αρκετές από αυτές τις γυναίκες μοιράστηκαν τις ιστορίες τους στο ντοκιμαντέρ Surviving R. Kelly το 2019, της σκηνοθέτριας Dream Hampton. Τον Ιούνιο, ο Kelly καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλάκισης για σωματεμπορία και εκβίαση.

HAMPTON: Στρέφομαι ενάντια στο σωφρονιστικό σύστημα και στο σύστημα ποινών εδώ και πολύ καιρό. Και νομίζω ότι θα μπορούσε να είχε ακόμη μεγαλύτερο νόημα αν ο R. Kelly είχε ζητήσει συγγνώμη. Aν υπήρχε μεταμέλεια και αποκατάσταση, ο ίδιος θα είχε αλλάξει πραγματικά την κουλτούρα.

Παρακολούθησα τη δίκη Amber Heard-Johnny Depp. Είμαι μια νεαρή επιζήσασα και διαπιστών πώς η Amber Heard μεταβλήθηκε σε μια καρικατούρα − και πρόκειται για μια νεαρή, όμορφη, ξανθιά, λευκή γυναίκα, καταλαβαίνετε; Ναι, τα κορίτσια μας σύρθηκαν και κακοποιήθηκαν από το κοινό. Αλλά νομίζω ότι η δίκη ήταν ίσως το μεγαλύτερο δημόσιο μαστίγωμα που έχω δει. Και αυτό είναι μέρος αυτής της στροφής.

Βρισκόμαστε σίγουρα στη φάση των αντιδράσεων. Είναι οδυνηρό. Απλώς δεν πίστευα ότι θα ζούσα σε έναν κόσμο όπου ο Roe θα ανατρεπόταν. Όλα αυτά τα πράγματα συνδέονται∙ όλα αυτά τα πράγματα αφορούν τον περιορισμό της προόδου που έχουν σημειώσει οι γυναίκες.

Το 2016, ένα χρόνο πριν το #MeToo γίνει viral, η τότε παρουσιάστρια του Fox News, Gretchen Carlson, μήνυσε τον επικεφαλής του δικτύου Roger Ailes για σεξουαλική παρενόχληση. Η Carlson φέρεται να κέρδισε διακανονισμό ύψους 20 εκατομμυρίων δολαρίων από το Fox, αλλά μια συμφωνία μη δημοσιοποίησης δεν της επέτρεψε να συζητήσει τις λεπτομέρειες της υπόθεσής της. Έκτοτε, η Carlson έχει γίνει υπέρμαχος του αγώνα κατά των συμφωνιών μη δημοσιοποίησης και της αναγκαστικής διαιτησίας, και έπαιξε ρόλο στην ψήφιση ενός ομοσπονδιακού νόμου φέτος που ακυρώνει την αναγκαστική διαιτησία σε υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης.

CARLSON: Μια καριέρα για την οποία «σκοτωνόμουν» επί 30 χρόνια έφτανε πολύ γρήγορα στο τέλος της για μένα, τουλάχιστον στο Fox News, και δεν ήταν δική μου επιλογή. Τελικά αποφάσισα ότι, αν δεν κάνω κάτι γι’ αυτό, ποιος θα το κάνει;

Ήξερα ότι έπρεπε να μιλήσω ανοιχτά και δημόσια για να τραβήξω την προσοχή. Αλλά σχεδόν δεν μπόρεσα να το κάνω επειδή είχα έναν από τους μηχανισμούς αποσιώπησης στο συμβόλαιό μου, μια ρήτρα διαιτησίας. Η πιο σκοτεινή μέρα για μένα ήταν όταν οι δικηγόροι μου μου είπαν «έχετε ρήτρα διαιτησίας και αυτό σημαίνει ότι δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα». Μου είπαν ότι θα πας σε αυτό τον «μυστικό θάλαμο» που ονομάζεται διαιτησία. «Το υπογράψατε στο τελευταίο σας συμβόλαιο και αυτό σημαίνει ότι δεν μπορείτε να έχετε το δικαίωμα της Έβδομης Τροπολογίας να πάτε στο δικαστήριο και να δημοσιοποιήσετε αυτή την υπόθεση.

Αν δεν υπήρχε η στρατηγική των δικηγόρων μου να μηνύσουν προσωπικά τον Roger Ailes βάσει ενός νόμου για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ιστορία μου δεν θα είχε γίνει ποτέ γνωστή. Θα είχα ακολουθήσει τον δρόμο χιλιάδων άλλων γυναικών τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι οποίες αναγκάστηκαν να υπαχθούν σε διαιτησία, χωρίς να ξανακούσουμε ποτέ νέα τους.

Το 2005, η πρώην αντιπρόεδρος της Goldman Sachs, Cristina Chen-Oster, υπέβαλε στην Επιτροπή Ίσων Ευκαιριών Απασχόλησης καταγγελία κατά της επενδυτικής τράπεζας για διακρίσεις λόγω φύλου. Δεκαεπτά χρόνια αργότερα, ο αγώνας της συνεχίζεται ακόμη. Το 2010, η Chen-Oster κατέθεσε μήνυση κατά της Goldman για διακρίσεις λόγω φύλου, η οποία τώρα έχει το καθεστώς ομαδικής αγωγής, με περίπου 1.400 επιπλέον ενάγοντες και ημερομηνία δίκης μέσα στο 2023. Εκπρόσωπος της Goldman Sachs αναφέρει: «Ανυπομονούμε να υπερασπιστούμε σθεναρά τον εαυτό μας απέναντι σε αυτούς τους αβάσιμους ισχυρισμούς στο δικαστήριο».

CHEN-OSTER: Νομίζω ότι το περιβάλλον είναι σίγουρα καλύτερο τώρα. Αλλά η Wall Street εξακολουθεί να αργεί, ειλικρινά, να κάνει κάποιες πραγματικές αλλαγές. Είναι ακόμη ένας κλάδος που κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από άνδρες σε ηγετικές θέσεις. Τείνει επίσης να είναι πολύ βραχυπρόθεσμα προσανατολισμένη και να καθοδηγείται πολύ από metrics κερδοφορίας − όλα έχουν να κάνουν με το πόσα χρήματα βγάζεις. Έτσι, αν υπάρχει μια επιλογή σχετικά με τη διατήρηση ή την απομάκρυνση ενός κατηγορούμενου στελέχους που παράγει πολλά έσοδα για την εταιρεία, τότε η εταιρεία σκέφτεται απλώς: «Πώς θα διατηρήσω αυτά τα έσοδα;». Αυτή είναι η προτεραιότητά τους.

Πρόκειται για έναν κλάδο με πολύ υψηλές απολαβές, και έτσι το να καταστραφεί η καριέρα σας και να εξοστρακιστείτε έχει κόστος. Οι άνθρωποι μιλούν πίσω από κλειστές πόρτες − σου λένε να είσαι ήσυχος, αλλά δεν είναι ήσυχοι. Δεν ακολουθούν τους ίδιους κανόνες.

Γνωρίζαμε από την αρχή ότι θα ήταν μια μακρά διαδρομή. Η Goldman Sachs έχει έναν τεράστιο προϋπολογισμό για νομικά έξοδα και διαθέτει ένα στρατό δικηγόρων. Αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι περίμενα πως θα τραβήξει τόσο πολύ. Απλά για να βάλουμε τα πράγματα σε ένα πλαίσιο: Έχω τρεις παιδιά και το νεότερο δεν είχε καν γεννηθεί όταν έφυγα από την Goldman Sachs το 2005. Ελπίζω τουλάχιστον ότι η υπόθεση θα έχει τελεσιδικήσει προτού η κόρη μου αποφοιτήσει από το λύκειο, επειδή πολλά από αυτά αφορούν στην πραγματικότητα εκείνη και τη νεότερη γενιά, και την προοπτική να βελτιωθούν τα πράγματα.

Τον Δεκέμβριο του 2017, η έμπειρη επενδύτρια Sara Tirschwell κατήγγειλε επίσημα στον εργοδότη της, τον γίγαντα των ομολόγων TCW Group, ότι το αφεντικό της την είχε παρενοχλήσει σεξουαλικά και την είχε εξαναγκάσει σε σεξουαλική επαφή. Εννέα ημέρες αργότερα, η TCW την απέλυσε. Η Tirschwell απάντησε με μήνυση, η οποία έγινε μια από τις πρώτες δημόσιες υποθέσεις #MeToo της Wall Street. Αφού ορισμένοι από τους ισχυρισμούς της αγωγής της απορρίφθηκαν αρχικά το 2020, ένα εφετείο επανέφερε τους περισσότερους από αυτούς πέρυσι. Η Tirschwell εξακολουθεί να περιμένει δικάσιμο. Εκπρόσωπος της TCW, η οποία έχει υποστηρίξει ότι η Tirschwell απολύθηκε για επανειλημμένες παραβιάσεις συμμόρφωσης, λέει ότι «έχει μηδενική ανοχή σε κάθε μορφή παρενόχλησης ή διάκρισης».

TIRSCHWELL: Ειλικρινά δεν ξέρω αν θα το έκανα ξανά. Δεν μου αρέσει να είμαι γνωστή ως «το συγκεκριμένο άτομο». Δεν είναι η καλύτερη στιγμή μου, δεν συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερά μου επιτεύγματα. Και δεν είμαι σίγουρη ότι άξιζε τον κόπο. Μήπως η μήνυση που έκανα ανάγκασε τον οργανισμό να αλλάξει κάτι που χρειαζόταν; Ναι, αλλά αυτό ωφελεί αυτόν τον οργανισμό. Και πληρώνω το τίμημα γι’ αυτό.

Μερικοί άνθρωποι με προειδοποίησαν ότι δεν θα έβρισκα δουλειά μόλις κατέθεσα αυτή τη μήνυση. Τους θεώρησα τρελούς. Σκέφτηκα «δεν ξέρετε πόσο καλή επενδύτρια είμαι! Κάποιος θα με προσλάβει. Ξέρουν πόσα χρήματα μπορώ να βγάλω για τους επενδυτές». Όχι.

Μήπως αυτό που μου συνέβη δίδαξε πραγματικά τις γυναίκες «να το βουλώνουν»; Το πιστεύω. Όλες μου τηλεφωνούν. Καμία δεν θέλει να καταλήξει να μην μπορεί να βρει δουλειά στο επάγγελμα που έχει επιλέξει.

Την 1η Νοεμβρίου 2018, 20.000 εργαζόμενοι της Google σε 50 πόλεις σε όλο τον κόσμο αποχώρησαν από τα γραφεία της εταιρείας για να διαμαρτυρηθούν για τον χειρισμό υποθέσεων σεξουαλικής παρενόχλησης. Η πρώην Googler Tanuja Gupta ήταν μία από τις κύριες διοργανώτριες της στάσης εργασίας στην Google και στη συνέχεια ίδρυσε την οργάνωση Googlers for Ending Forced Arbitration. Η Google αρνήθηκε να σχολιάσει.

GUPTA: Μετά την αποχή, τότε ήταν που για μένα ξεκίνησε πραγματικά ένα μεγάλο μέρος της οργανωτικής δουλειάς. Η οργάνωση για τον τερματισμό της αναγκαστικής διαιτησίας ήταν πολύ πιο εξαντλητική και ριψοκίνδυνη από τη στάση εργασίας που έγινε μια φορά.

Ο διευθύνων σύμβουλος Sundar Pichai είχε μια ακρόαση στο Hill, οπότε επικοινώνησα με το γραφείο της βουλευτού Pramila Jayapal, επειδή είχε μιλήσει πολύ έντονα κατά της αναγκαστικής διαιτησίας. Κατέληξε να κάνει την ερώτηση κατά τη διάρκεια της ακρόασης. Θυμάμαι να σκέφτομαι ότι αυτό θα αρχίσει να αλλάζει τα πράγματα. Επειδή τώρα συνειδητοποιούν ότι δεν φοβόμαστε πια τόσο πολύ να βγάλουμε το κεφάλι μας έξω και να πάμε προς την πλευρά του Κογκρέσου.

Το 2018, η Kathryn Minshew, συνιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος του marketplace αναζήτησης εργασίας The Muse, και η Hagan Kappler, τότε στέλεχος του κατασκευαστικού γίγαντα Ingersoll Rand, μίλησαν και οι δύο επίσημα στο Fortune, υποστηρίζοντας ότι ο επιχειρηματίας Michael Ferro από το Σικάγο τις είχε προσεγγίσει σωματικά με ανάρμοστο τρόπο. Ο Ferro ήταν τότε πρόεδρος της εταιρείας μέσων ενημέρωσης Tronc και εξέχων επενδυτής ιδιωτικών κεφαλαίων. Η Minshew αναζητούσε χρηματοδότηση από τον Ferro, ενώ η Kappler ήλπιζε να κάνει μια συμφωνία. Ο Ferro αποσύρθηκε από την Tronc πριν από τη δημοσίευση του άρθρου και ο εκπρόσωπός του ανέφερε τότε σε δήλωσή του ότι «δεν έχει κατατεθεί ποτέ η οποιαδήποτε αξίωση εναντίον του ούτε έχει γίνει ποτέ διακανονισμός εκ μέρους του».

KAPPLER: Με εξέπληξε το γεγονός ότι αυτό συνέβη σε μένα − ένα μεσαίο στέλεχος σε ένα ασφαλές, υποτίθεται, περιβάλλον. Σκέφτηκα ότι περισσότεροι άνθρωποι έπρεπε να γνωρίζουν πως υπάρχει αυτό το άλλο κομμάτι της επιχειρηματικής δραστηριότητας που είναι δυνητικά επικίνδυνο για τις γυναίκες. Ένα μεγάλο μέρος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων λαμβάνει χώρα έξω από το ωράριο 9 με 5, δουλεύοντας με συνεργάτες και συμβούλους. Και ως φιλόδοξη γυναίκα, θέλεις να συμμετέχεις σε όλες αυτές τις συζητήσεις, αλλά αναλαμβάνεις κάποιο ρίσκο κάνοντάς το.

MINISHEW: Όταν σκέφτομαι τα πράγματα που αποτέλεσαν προκλήσεις για μένα ως γυναίκα επιχειρηματία, η ιστορία με έναν επενδυτή που μου έκανε πρόταση για σεξ είναι αυτή που προκαλεί τα περισσότερα χασμουρητά. Και είναι ξεκάθαρα και προφανώς λάθος. Αλλά ήταν μάλλον πιο επιζήμιο για την ικανότητά μου να είμαι επιτυχημένη τις πρώτες ημέρες το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που με γνώριζαν, με χτυπούσαν φιλικά στην πλάτη και μου έλεγαν: «Φαίνεσαι πολύ καλό κορίτσι, αλλά ίσως να μην μπορούμε να σε υποστηρίξουμε ως ιδρύτρια».

Η Jennifer Mondino είναι διευθύντρια του Time’s Up Legal Defense Fund, το οποίο συμβάλλει στην κάλυψη των νομικών εξόδων όσων βίωσαν σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας.

MONDINO: Από τότε που ξεκινήσαμε το 2018, έχουμε λάβει 6.000 αιτήματα για νομική βοήθεια από άτομα που αντιμετωπίζουν σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο. Περίπου το 70% των ανθρώπων που απευθύνονται σε εμάς δηλώνουν ότι έχουν βιώσει κάποια μορφή αντιποίνων μετά την καταγγελία της παρενόχλησης. Οι αριθμοί αυτοί δεν έχουν μειωθεί – έχουν παραμείνει σταθεροί όλο αυτό το διάστημα.

Η Meighan Stone είναι συν-συγγραφέας του βιβλίου Awakening: #MeToo and the Global Fight for Women’s Rights και πρώην πρόεδρος του Malala Fund.

STONE: Αυτό που είδαμε σε όλο τον κόσμο ήταν ότι η εκστρατεία έγινε πραγματικά… ανοιχτού κώδικα. Δεν ήταν το γνωστό μοντέλο command-and-control. Δεν υπήρχαν κεντρικά γραφεία. Ήταν κάτι που οι γυναίκες σε διάφορες χώρες το έκαναν δικό τους βάζοντας τα hashtags στη δική τους διάλεκτο, στη δική τους γλώσσα. Διαπιστώσαμε ότι οι Κινέζες ακτιβίστριες χρησιμοποιούσαν emojis που αντιπροσώπευαν το #MeToo για να παρακάμψουν τη λογοκρισία. Είδαμε απίστευτη δημιουργικότητα, ειδικά σε χώρες όπου οι γυναίκες δεν μπορούν να συμμετέχουν με ασφάλεια στο δημόσιο χώρο, ή νομικά μπορεί να μην έχουν τα ίδια δικαιώματα, ή η απειλή της βίας είναι πολύ σοβαρή. Το διαδίκτυο δεν είναι πανάκεια, αλλά παραμένει κατάλληλο για να βοηθήσει τις γυναίκες να βρουν η μία την άλλη και να ανακαλύψουν ότι κάποιες από αυτές έχουν δεχτεί επίθεση ή παρενόχληση από τους ίδιους άνδρες.

Η Tanya Harrell είχε εργαστεί για δύο χρόνια σε ένα McDonald’s της Νέας Ορλεάνης όταν ένας από τους συναδέλφους της άρχισε να την παρενοχλεί σεξουαλικά. Αφού η Harrell άρχισε να εργάζεται ως ακτιβίστρια στο Fight for $15, ένα κίνημα που υποστηρίζει την αύξηση του ομοσπονδιακού κατώτατου μισθού και τη συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων, ανέφερε την εμπειρία της. Η McDonald’s ανέφερε σε ανακοίνωσή της: «Όλοι όσοι εργάζονται σε ένα εστιατόριο McDonald’s θα πρέπει να μπορούν να εμφανίζονται με αυτοπεποίθηση στη δουλειά τους κάθε μέρα σε ένα μέρος που είναι ασφαλές, με σεβασμό και χωρίς αποκλεισμούς».

«Τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν ένα μακρύ ταξίδι. Έμαθα ότι αυτά τα κινήματα είναι βαθιά αλληλένδετα − ο αγώνας των εργαζομένων αφορά τόσο τους μισθούς μας όσο και την ασφάλεια και την αξιοπρέπειά μας. Μίλησα σε ένα πλήθος 30.000 ανθρώπων και συνάντησα γυναίκες και άνδρες που καταλάβαιναν από πού προέρχομαι. Αλλά η McDonald’s έχει ακόμη πολλά περισσότερα να κάνει. Δεν έχουν θεσπίσει την εκπαίδευση κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης που ζητήσαμε».

Η Catharine A. MacKinnon είναι καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ, η οποία πριν από δεκαετίες πρωτοστάτησε στον ισχυρισμό ότι η σεξουαλική παρενόχληση είναι μια μορφή διάκρισης λόγω φύλου.

«Το κίνημα έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο τα θύματα βλέπουν τον Τύπο. Από τον πιο επίφοβο λόγο για τη μη καταγγελία έχει μετατραπεί σε μια οδό ανακούφισης, η οποία αντιμετωπίζεται προσεκτικά και είναι δυνητικά προτιμότερη από το νομικό σύστημα.
Η ενθάρρυνση μιας κάποιας ελευθερίας του λόγου είναι επίσης μέρος της κληρονομιάς του κινήματος».

Το 2017, το PBS ακύρωσε τη βραδινή εκπομπή συνεντεύξεων του Charlie Rose, αφότου ο παρουσιαστής κατηγορήθηκε για σεξουαλικά ανάρμοστη συμπεριφορά. Το δίκτυο επέλεξε τη θρυλική παρουσιάστρια του CNN Christiane Amanpour για να καλύψει τη θέση. Εκείνη την εποχή, ο Rose εξέδωσε μια δήλωση που έλεγε: «Ζητώ βαθιά συγγνώμη για την ανάρμοστη συμπεριφορά μου… αν και δεν πιστεύω ότι όλοι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι ακριβείς».

«Κυκλοφόρησε η είδηση ότι ο Charlie Rose είχε απομακρυνθεί. Χωρίς να κρίνω εάν ήταν ένοχος, είδα μια μεγάλη ευκαιρία. Πήγα στο αφεντικό μου, τον Jeff Zucker εκείνη την εποχή, και του είπα: “Κοίτα, είναι σε δύσκολη θέση στο PBS επειδή έχουν ένα κενό μιας ώρας κάθε βράδυ που πρέπει να καλύψουν. Και εδώ είμαστε εμείς με μια εκπομπή που θα μπορούσε να βοηθήσει το PBS”.Το πιο σημαντικό πράγμα ήταν ότι αποδόθηκε δικαιοσύνη, ότι κάποιος που είχε κατηγορηθεί για απαράδεκτη συμπεριφορά δεν βρισκόταν πλέον σε μια τόσο υψηλού προφίλ θέση. Και μια γυναίκα τον αντικαθιστούσε. Εκείνη τη στιγμή, αυτό ήταν που με έκανε πολύ περήφανη και πολύ ικανοποιημένη».

Πριν από δέκα χρόνια, η Ellen Pao κατέθεσε αγωγή για διακρίσεις λόγω φύλου εναντίον του τότε εργοδότη της, της θρυλικής εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων Kleiner Perkins, η οποία την απέλυσε λίγους μήνες αργότερα. Η Pao έχασε μια δίκη εναντίον της Kleiner το 2015, αλλά έθεσε τις βάσεις για το #MeToo στη Silicon Valley.

«Έχασα, αλλά νιώθω ότι από πολλές απόψεις κέρδισα. Με την πάροδο του χρόνου, ο Τύπος και το κοινό άρχισαν να κατανοούν το πρόβλημα και έγιναν πολύ πιο
υποστηρικτικοί στο τέλος της δίκης απ’ ό,τι στην αρχή».

PHOTO ILLUSTRATION BY ELEANOR SHAKESPEARE

CLOCKWISE FROM TOP LEFT: BURKE: R ICHARD BORD—GETTY IMAGES; AMANPOUR: DIA DIPASUPIL—GETTY IMAGES; HAMPTON: CHRIS PI ZZELLO—INVISION/AP PHOTO; PAO: DAVID PAUL MORRIS—BLOOMBERG/GETTY IMAGES;GUPTA: BEBETO MAT THEWS—AP PHOTO; CARLSON: LOU ROCCO—DISNEY GENERAL ENTERTAINMENT CONTENT/GET T Y IMAGES; PROTEST IMAGES: APU GOMES, B ILL TOMPKINS, SARAH MORRIS, T IMOTHY A . CLARY—ALL GET T Y IMAGES