Ποιες μετοχές προτιμούν οι Έλληνες επενδυτές

Του Γιώργου Καραγεώργου*

Είναι αλήθεια πως στη χώρα μας, ο θεσμός του χρηματιστήριου και οι επενδύσεις σε κινητές αξίες δε χαίρουν ιδιαίτερης εμπιστοσύνης και κατ’ επέκταση προτίμησης.

Είμαστε παραδοσιακοί τύποι και προτιμούμε να «βλέπουμε» τα χρήματά μας σε μορφή τούβλου από το να επενδύουμε σε «αέρα». Δεν είναι τυχαίο, ότι ο στόχος του κάθε νέου είναι αποκτήσει ένα σπίτι, καθώς, διανύουμε ίσως την τέταρτη γενιά που γαλουχείται με τις αρετές και τα προτερήματα της ακίνητης περιουσίας.

Πως όμως γίνεται να αγνοούμε έναν διεθνή επενδυτικό θεσμό, ο οποίος τα τελευταία 200 χρόνια παράγει πλούτο και νέους εκατομμυριούχους σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο;

Η αλήθεια είναι πως το ελληνικό επενδυτικό κοινό είναι πολύπαθο σε ό,τι αφορά χρηματιστηριακές επενδύσεις. Αρκεί να σκεφτεί κανείς το πρόσφατο παρελθόν της οικονομικής κρίσης ή τη φούσκα του 2000 η οποία έχει αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια της στην ελληνική κοινωνία.

Αναπόφευκτα το εγχώριο χρηματιστήριο, άλλοτε θύμα κερδοσκόπων και άλλοτε θύμα της κρίσης, συνδέθηκε με τις απώλειες κεφαλαίων και την κερδοσκοπία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως στην αργκό της αγοράς έχει επικρατήσει ο όρος «παίζω» όταν μιλάμε για μετοχές και όχι συναλλάσσομαι ή επενδύω που θα ήταν πιο δόκιμο.

Τι θα γινόταν όμως, αν μέρος των επενδύσεων μας ξέφευγε από τα ελληνικά σύνορα και τις ελληνικές μετοχές; Ευρωπαϊκά, αμερικανικά και ασιατικά χρηματιστήρια έχουν αποδόσεις που προκαλούν ζαλάδα τα τελευταία 20 χρόνια. Χρόνια κατά τα οποία η ελληνική αγορά, δυστυχώς, παρέμεινε αν όχι στάσιμη, πτωτική.

Δύο λόγοι πιθανόν να οδήγησαν στην ελλιπή γεωγραφική διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων των Ελλήνων επενδυτών.

Πρώτον, η έλλειψη επενδυτικής παιδείας σε συνδυασμό με τις περιορισμένες δυνατότητες πρόσβασης σε ξένες αγορές. Όταν στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, χρησιμοποιούσαν smartphone και υπολογιστές για να αγοράσουν μετοχές, εδώ ακόμα παίρναμε τηλέφωνο στη χρηματιστηριακή και περιμέναμε τον ταχυδρόμο τέλος του μήνα να μας φέρει τα πινάκια..

Δεύτερον, και εδώ που θα μείνουμε σήμερα, είναι η προτίμηση των Ελλήνων στις εγχώριες μετοχές. Είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ως home bias ή σφάλμα εντοπιότητας, σε ελεύθερη μετάφραση.

Αυτή η συμπεριφορική προκατάληψη αποτελεί μια ειδική περίπτωση και αφορά την τάση των επενδυτών να τοποθετούν δυσανάλογα υψηλό ποσοστό του χαρτοφυλακίου τους σε μετοχές της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς και γενικότερα σε αξιόγραφα της χώρας τους (French & Poterba, 1991). Οι επενδυτές πιστεύουν -λανθασμένα- ότι γνωρίζουν καλύτερα τους αντίστοιχους εγχώριους εκδότες και τις συνθήκες της εγχώριας αγοράς και ως εκ τούτου θεωρούν ότι αποτελούν γι’ αυτούς ασφαλέστερες επενδυτικές επιλογές. Η συγκεκριμένη πεποίθηση εύκολα καταρρίπτεται αν αναζητήσουμε πληροφορίες για εισηγμένες στο διαδίκτυο. Σας εγγυώμαι ότι θα βρείτε σημαντικά μεγαλύτερο όγκο πληροφοριών για μια εισηγμένη μικρής κεφαλαιοποίησης στις ΗΠΑ, παρά για την μεγαλύτερη εισηγμένη στην Ελλάδα. Το συμπεριφορικό σφάλμα λοιπόν, δεν έγκειται στην πραγματική πληροφορία, αλλά στην πεποίθηση ότι γνωρίζουμε περισσότερα, επειδή περνάμε έξω από τα γραφεία της εισηγμένης Χ πηγαίνοντας στη δουλειά, ή ότι αγοράζουμε παιχνίδια για τα παιδιά μας από τα καταστήματα της εισηγμένης Ψ. Στη ουσία λοιπόν δε λαμβάνουμε καμία πληροφόρηση, παρά αισθανόμαστε ψυχολογικά πιο κοντά μιας και υπάρχει μια βιωματική οικειότητα με τα brands των εγχώριων εταιρειών. Η συμπεριφορά αυτή όμως, εκθέτει τα χαρτοφυλάκια των επενδυτών σε αυξημένο κίνδυνο χώρας (country risk) καθώς στερούνται των πλεονεκτημάτων της διεθνούς διαφοροποίησης. Αυτό σημαίνει πως όταν η τοπική οικονομία βρίσκεται σε δύσκολη θέση, το χαρτοφυλάκιό μας βιώνει στο μέγιστο βαθμό τις συνέπειες.

Οι επιπτώσεις αυτού του σφάλματος για τους Έλληνες επενδυτές αλλά και τα ασφαλιστικά ταμεία, που είχαν επενδύσει εξ ολοκλήρου ή την πλειονότητα των κεφαλαίων τους σε ελληνικές μετοχές και ελληνικά ομόλογα, ήταν πραγματικά καταστροφικές.

Για να έρθουμε στο σήμερα, οι συγκεκριμένες διαπιστώσεις δεν γίνονται για να αποτρέψουν τους επενδυτές να τοποθετηθούν σε ελληνικές μετοχές.

Τουναντίον.

Το ελληνικό χρηματιστήριο δείχνει να ανακάμπτει μετά από χρόνια ταλαιπωρίας. Ήταν διεθνής πρωταθλητής στις αποδόσεις για το 2023 και ευελπιστούμε το ίδιο να συμβεί και για το 2024. Είναι πραγματικότητα πως οι μετοχές στην Ελλάδα συνεχίζουν να είναι υποτιμημένες συνολικά. Ο δείκτης κεφαλαιοποίησης προς ΑΕΠ (market cap/GDP) παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα κοντά στο 30%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι κοντά στο 80%. Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως στην Ελλάδα για κάθε ευρώ σε τραπεζικό λογαριασμό, έχουν επενδυθεί περίπου 10 σεντς σε χρηματιστηριακά προϊόντα, όταν στην Ευρώπη αυτό το νούμερο είναι δεκαπλάσιο κατά μέσο όρο.

Τα παραπάνω σε συνδυασμό με την επενδυτική βαθμίδα και τις καλές οικονομικές αποδόσεις της χώρας μας τα τελευταία χρόνια, δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για ενα χρηματιστηριακό ράλι διαρκείας.

Ζητούμενο είναι αυτή τη φορά, η διάρθρωση των χαρτοφυλακίων μας να γίνει με πιο σωστό τρόπο. Να αξιοποιήσουμε τη δυναμική της χώρας μας συνετά, με επαρκή διεθνή διαφοροποίηση ώστε να αποφύγουμε κακοτοπιές σε περίπτωση κάποιου απρόβλεπτου αρνητικού γεγονότος.

Ας ελπίσουμε πως επιτέλους το ελληνικό χρηματιστήριο θα αποτελέσει ένα θεμέλιο παραγωγής πλούτου και ένα εργαλείο παραγωγικής αξιοποίησης των οικονομικών πόρων της νέας γενιάς.

*Ο Γιώργος Καραγεώργος είναι Head of Representative Office στην Ελλάδα, Freedom Finance Europe Ltd

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:

• Τι είναι τελικά το Short Squeeze;
• Ποιοι είναι οι πλουσιότεροι Έλληνες και τι μαθαίνουμε από αυτό