Mια ανυπολόγιστη απώλεια για την ελληνική οικονομία

Για μια ανυπολόγιστη απώλεια δεξιοτήτων κάνει λόγο στο εβδομαδιαίο οικονομικό του δελτίο ο ΣΕΒ. Όπως αναφέρει στα χρόνια της κρίσης «εξαφανίστηκαν» από την ελληνική αγορά εργασίας 377.000 διευθυντικά στελέχη και 315.000 εξειδικευμένοι τεχνίτες, οι οποίοι είτε έφυγαν στο εξωτερικό είτε –αν δεν είναι ακόμη άνεργοι– εργάζονται σε κατώτερες των δυνατοτήτων τους εργασίες, ή και τελείως άσχετες με το γνωστικό τους αντικείμενο.

Η απώλεια θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης και η παράλληλη μετατόπιση της απασχόλησης σε θέσεις όπου απαιτείται κατώτερο επίπεδο δεξιοτήτων συντελέστηκε, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, μετά την καθολική μείωση της απασχόλησης σε όλους τους κλάδους της οικονομίας μεταξύ 2008 και 2013.

Έκτοτε, η απασχόληση άρχισε και πάλι να αυξάνεται, με χαμηλούς ρυθμούς. Οι τομείς όμως οι οποίοι κερδίζουν περισσότερο σε προστιθέμενη αξία δεν είναι οι εξωστρεφείς κλάδοι, αλλά μάλλον αυτοί που παράγουν διεθνώς μη εμπορεύσιμα αγαθά. Και δεν είναι επειδή κερδίζουν σε παραγωγικότητα (τουναντίον χάνουν) αλλά επειδή αυξάνεται περισσότερο η απασχόλησή τους.

Παρατηρείται δηλαδή, επισημαίνει ο ΣΕΒ, ένα φαινόμενο όπου η αύξηση της απασχόλησης την περίοδο 2013-2017 κατευθύνεται στους παραδοσιακούς κλάδους χαμηλής προστιθέμενης αξίας, αλλά και μια τεράστια απομείωση της βάσης δεξιοτήτων της χώρας.

Το 2008 η χώρα διέθετε 482.000 διευθυντικά στελέχη. Δέκα χρόνια αργότερα, έχουν μείνει μόνο 105.000 (-78%).

Το 2008 η χώρα διέθετε 668.000 ειδικευμένους τεχνίτες. Σήμερα, έχουμε μόνο 353.000 (-47%). Το 2008 υπήρχαν στη χώρα 379.000 τεχνικοί και βοηθοί επιστήμονες. Σήμερα, συμποσούνται σε 304.000 (-23%).

Αντίθετα, αυξήθηκαν οι ελεύθεροι επαγγελματίες (από 674.000 σε 741.000 ή κατά +10%) καθώς συνέχισαν να αυξάνονται τόσο στη διάρκεια της μεγάλης ύφεσης (2008-2013) όσο και στη συνέχεια, με τον αριθμό τους να μεγαλώνει στη διάρκεια της μεγάλης υφεσιακής αναστροφής (2013-2018). Η εξέλιξη αυτή, με μεγάλη πιθανότητα, σημειώνει ο ΣΕΒ, αποτυπώνει την έξοδο, στα ελεύθερα επαγγέλματα, ανθρώπων οι οποίοι έμειναν άνεργοι και δεν ήταν κοντά σε ηλικία συνταξιοδότησης.

Ταυτόχρονα, παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση (+34%) στους πωλητές και υπαλλήλους παροχής υπηρεσιών, και μάλιστα, καθόλη την περίοδο προσαρμογής, με αποτέλεσμα να αυξηθούν κατά 231.000 άτομα, μεταξύ 2008 και 2017. Οι απασχολούμενοι στον τομέα αυτό, πέραν της αύξησης που οφείλεται στη μετατόπιση ατόμων από άλλες κατηγορίες που βρέθηκαν άνεργοι, έχουν διογκωθεί και από την τεράστια αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω των αυξημένων τουριστικών ροών από το εξωτερικό από το 2012 και μετά.

Συνολικά, καταλήγει ο ΣΕΒ, οι απασχολούμενοι έχουν μειωθεί κατά 777.000 άτομα σε καθαρή βάση, με τις απόλυτες αυξήσεις να ανέρχονται σε 240.000 άτομα και να αντισταθμίζουν μερικώς τις απόλυτες μειώσεις που ανέρχονται σε 1,017 εκατ. άτομα. Το πόσοι βέβαια από αυτούς είναι άνεργοι, συνταξιοδοτήθηκαν ή έφυγαν για το εξωτερικό, και σε ποια επαγγέλματα, δεν είναι δυνατόν να ταυτοποιηθεί.