Μία μυστηριώδης αμερικανική επιτροπή

Η Επιτροπή Ξένων Επενδύσεων των ΗΠΑ (CFIUS), είναι μια ομοσπονδιακή επιτροπή που ιδρύθηκε επί προεδρίας Τζέραλντ Φορντ. Ελάχιστοι γνωρίζουν γι’ αυτήν στις ΗΠΑ – εκτός από το πολιτικό περιβάλλον της Ουάσιγκτον και όσους ασχολούνται με συγχωνεύσεις και εξαγωγές.

Πριν μερικές ημέρες (10 Ιουλίου) τα μέλη της επιτροπής του Κογκρέσου «ανέκριναν» επί ώρες τον διευθύνοντα σύμβουλο της Smithfield Foods -της μεγαλύτερης βιομηχανίας παραγωγής και επεξεργασίας χοιρινού κρέατος στον κόσμο με έδρα την Βιρτζίνια, εγκαταστάσεις σε 26 αμερικανικές Πολιτείες, επιχειρήσεις στο Μεξικό και 10 ευρωπαϊκές χώρες, 46.000 εργαζόμενους και ετήσια έσοδα 13 δις δολαρίων.

Ήθελαν να διασφαλίσουν ότι η προτεινόμενη εξαγορά της εταιρείας από την μεγαλύτερη επιχείρηση παραγωγής κρέατος στην Κίνα -την Shuanghui International Holdings- έναντι 4,7 δισ. δολαρίων, δεν πρόκειται να επηρεάσει την προμηθευτική αλυσίδα στις ΗΠΑ και τους αγρότες παραγωγούς.

Είναι πιθανό τελικά η συμφωνία να εγκριθεί, αλλά θα πρέπει να περάσει ένα άλλο ένα εμπόδιο: την Επιτροπή Ξένων Επενδύσεων (CFIUS).

Έχοντας σαφή σκοπό ύπαρξης την προστασία των εθνικών συμφερόντων της χώρας, η CFIUS είναι ένα πανίσχυρο και αμφιλεγόμενο σώμα, που έχει αποκλειστικό έργο την αξιολόγηση ξένων εταιρειών που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να εξαγοράσουν αμερικανικές επιχειρήσεις.

Η CFIUS δεν έχει την εξουσία να εκφέρει άποψη για τις οικονομικές παραμέτρους των ξένων εξαγορών, λειτουργεί με, μάλλον, αδιαφανείς διαδικασίες. Σύμφωνα με το νόμο, οι εκθέσεις της και οι αναφορές της είναι εμπιστευτικές, συμβάλλοντας έτσι στην ατμόσφαιρα μυστηρίου και καχυποψίας που την περιβάλει.

Η ύπαρξη της αναμένεται να γίνει πιο κομβική στο μέλλον, επεκτείνοντας την δικαιοδοσία της από βιομηχανίες ζαχαρωτών μέχρι τεχνολογικά portals.

Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον ξένων αγοραστών για τις αμερικανικές εταιρείες έχει αυξηθεί δραματικά. Μεσάζοντες από την Κίνα, την Ιαπωνία, την Ρωσία, την Ευρώπη και αλλού «αρπάζουν» αμερικανικές φίρμες, ακίνητα κι άλλα περιουσιακά στοιχεία τόσο γρήγορα, που φέτος οι ΗΠΑ διεκδικούν επάξια την πρώτη θέση στον παγκόσμιο Δείκτη Εμπιστοσύνης Ξένων Απευθείας Επενδύσεων, από την τέταρτη που ήταν πέρσι.

Με την παγκόσμια οικονομία να αρχίζει σιγά-σιγά να ανακάμπτει, οι ξένοι επενδυτές αναμένεται να ξοδέψουν περισσότερα μετρητά σε συγχωνεύσεις και εξαγορές- από την Νέα Υόρκη μέχρι το Χιούστον.

Οι εκθέσεις της CFIUS πολλαπλασιάζονται το ίδιο γρήγορα: σύμφωνα με την ετήσια αναφορά της στο Κογκρέσο, από 65 που ήταν το 2009, έφθασαν τις 111 το 2011.

Οι έρευνες της για τις υπό έγκριση συμφωνίες υποτίθεται ότι διαρκούν 45 ημέρες. Μερικές φορές, όμως, συνεχίζονται επί μήνες, ειδικά εάν οι ενδιαφερόμενες ξένες εταιρείες είναι από την Ασία.

Από το 2007 συμφωνίες που αφορούσαν Κινεζικές επιχειρήσεις τριπλασιάστηκαν, ενώ οι έρευνες Γιαπωνέζικων εταιρειών επταπλασιάστηκαν. Σε καμία περίπτωση, όμως, η CFIUS δεν συνδράμει τους δικηγόρους που διαχειρίζονται τέτοιες περίπλοκες συμφωνίες, δεν εξηγεί ποτέ τις αποφάσεις της και οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις δεν μπορούν να ανατρέψουν τις αποφάσεις της.

Όταν ιδρύθηκε το 1975, είχε επικεφαλής τον υπουργό Οικονομικών και μέλη εκπροσώπους από 16 υπηρεσίες και υπουργεία, μεταξύ αυτών Δικαιοσύνης, Ενέργειας, Εσωτερικής Ασφάλειας. Το 2007,  επί προεδρίας Τζορτζ Μπους, ο σχετικός νόμος τροποποιήθηκε εν μέσω έντονης διαμάχης στο Κογκρέσο για το εάν η CFIUS ερεύνησε ενδελεχώς την εξαγορά εταιρείας που διαχειριζόταν έξι αμερικανικά λιμάνια από το κρατικό επενδυτικό κεφάλαιο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Θα αλλάξει η άνοδος τιμών στον αναπτυσσόμενο κόσμο τελικά τις αγορές συναλλάγματος;

Ο νέος κανονισμός που υιοθετήθηκε έκανε πιο περίπλοκες και αδιαφανείς τις διαδικασίες έγκρισης αγοραπωλησιών που έχουν στο πυρήνα τους τρία σημεία:

1) Έχει ο μελλοντικός αγοραστής πρόθεση και δυνατότητα να απειλήσει την αμερικανική ασφάλεια;

2) Είναι δυνατόν τα περιουσιακά στοιχεία που αγοράζονται να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης εις βάρος της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ;

3) Ποιες θα είναι οι συνέπειες εκμετάλλευσης τους;

Οι επιμέρους οδηγίες της CFIUS μπορούν να αλλάξουν χωρίς προειδοποίηση και συμφωνίες που βρίσκονται σε εξέλιξη επί χρόνια ή έχουν ήδη ολοκληρωθεί, μπορεί να καταρρεύσουν.

Η Υπηρεσία έχει μπλοκάρει αρκετές προβεβλημένες συμφωνίες σχεδόν χωρίς καμία εξήγηση. Οι περισσότερες αφορούν κινεζικές επιχειρήσεις, όπως η Huawei Technologies, η Ralls και η Far East Golden Resources Investment Ltd.