Michael Goldberg: Μας πάει «πέρα από τη Silicon Valley» και μιλάει για το ελληνικό startup story

Συναντηθήκαμε με τον Michael Goldberg στο 8ο Πανόραμα Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας, που έλαβε χώρα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 09 – 11 Μαρτίου. Ο Επίκουρος Καθηγητής Σχεδιασμού & Καινοτομίας στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων Weatherhead του Πανεπιστημίου Case Western Reserve ήταν ένας από τους επίτιμους καλεσμένους – ομιλητές στη γιορτής της επιχειρηματικότητας.

Γνωστός για τη διδασκαλία του επιχειρείν στις διεθνείς αγορές και πλέον fund manager στο Bridge Investment Fund, κέρδισε τις εντυπώσεις με τη συμμετοχή του σε ειδικό  πάνελ συζήτησης για τα νέα χρηματοδοτικά και μη εργαλεία που χρειάζονται οι startups, ώστε να κάνουν το επόμενο βήμα (scale up).

O Michael Goldberg δεν είναι η πρώτη φορά που επισκέπτεται τη χώρα μας. Είχε γίνει κυρίως γνωστός από το μαζικό, ανοιχτό, διαδικτυακό μάθημα (Massive Open Online Course – MOOC) «Beyond Silicon Valley: Entrepreneurship in Transitioning Economies», το οποίο παρέχει σειρά ανοιχτών διαδικτυακών μαθημάτων που εστιάζουν στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στις μεταβατικές οικονομίες.

Τα μαθήματα αυτά έχουν προσελκύσει περισσότερους από 135.000 φοιτητές από 190 χώρες, ανάμεσα τους και η Ελλάδα. Στη χώρα μας το πρόγραμμα «έτρεξαν» η Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα μαζί με το ALBA Graduate Business School at the American College of Greece και την Metavallon.

Michael, ποιος θεωρείς ότι είναι μέχρι σήμερα ο αντίκτυπος αυτού του διαδικτυακού μαθήματος και ποια τα κύρια διδάγματα για τους νέους επιχειρηματίες;

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα χρησιμοποιεί τη γενέτειρά μου, το Κλήβελαντ του Οχάιο, ως μελέτη περίπτωσης για την υποστήριξη επιχειρηματιών. Το 2001, το Κλήβελαντ κατέλαβε την τελευταία θέση στην κατάταξη του περιοδικού Entrepreneur Magazine όσον αφορά στην υποστήριξη της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Μέσω ενός συνδυασμού χρηματοδότησης από το κράτος και τον ιδιωτικό τομέα, η πόλη κατόρθωσε να βγει από την «τρύπα», στην οποία ήταν παγιδευμένη και έγινε ένας πολύ καλύτερος χώρος για να στήσει ένας επιχειρηματίας την επιχείρησή του. Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι ενδιαφέρθηκαν για τη μελέτη περίπτωσης του Κλήβελαντ, επειδή είχε τόσα πολλά κοινά σημεία με κοινότητες σε άλλες περιοχές του κόσμου: Αντιμετωπίσαμε εμπόδια όπως η έλλειψη χρηματοδότησης, η έλλειψη μεντόρων και η απουσία ενός ευρύτερου πλαισίου, που υποστηρίζει την καινοτομία. Δεδομένης της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, αλλά και της ανάπτυξης των startups τα τελευταία χρόνια,το μάθημα «Πέρα από τη Σίλικον Βάλεϊ» έγινε εξαιρετικά δημοφιλές μεταξύ των Ελλήνων φοιτητών. Είχαμε μια άριστη συνεργασία με την Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα, το ALBA Graduate Business School και τον επιταχυντή Metavallon, οι οποίοι προσάρμοσαν το μάθημα στο ελληνικό κοινό, δημιούργησαν δυναμικά βίντεο, και οργάνωσαν τοπικές συναντήσεις για τους Έλληνες φοιτητές, ώστε να συζητηθούν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από το μάθημα. Επίσης, πρόκειται να εκδώσω ένα δωρεάν βιβλίο τον Μάιο του 2018 για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο για τη συνεργασία μας στην Ελλάδα.

Λέτε ότι καθώς ένας εταιρικός οργανισμός γίνεται ολοένα και πιο πολύπλοκος, ο ιδρυτής διαπιστώνει ότι η ομάδα του δεν μπορεί πλέον να …χωρέσει σε ένα τραπέζι. Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι ομαλής μετάβασης από το startup στο scale up;

Το κλειδί είναι η οικοδόμηση μιας «δεξαμενής» ταλέντων, έτσι ώστε να είστε έτοιμοι να προσθέσετε νέο προσωπικό, όταν αποκτήσετε τους πόρους. Συχνά λέω στους επιχειρηματίες ότι η διαδικασία συγκέντρωσης κεφαλαίων ποτέ δεν σταματά, ακόμα και μετά την επιτυχή ολοκλήρωση ενός γύρου χρηματοδότησης. Πρέπει να διατηρήσουν σχέσεις με τους χρηματοδότες για να προετοιμαστούν για τον επόμενο γύρο επένδυσης, στο μέλλον. Το ίδιο ισχύει και για την πρόσληψη ταλέντων. Ένας επιχειρηματίας δεν μπορεί απλά να ξυπνήσει ένα πρωί και να αποφασίσει ότι είναι έτοιμος για το επόμενο βήμα και να νομίζει την ίδια στιγμή ότι θα βρει αμέσως αυτούς τους κρίσιμους εργαζομένους που χρειάζεται. Αυτές οι σχέσεις πρέπει να αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου, ώστε οι ταλαντούχοι εργαζόμενοι είναι απαραίτητοι για να αναπτύξετε την επιχείρησή σας, να είναι ήδη εξοικειωμένοι με εσάς και την ομάδα σας, μόλις είστε έτοιμοι να τους προσφέρετε μια θέση.

Έχετε μεγάλη εμπειρία στη διδασκαλία της επιχειρηματικότητας στις διεθνείς αγορές. Πώς πρέπει να διαμορφώσει κάποιος τη νεοφυή επιχείρησή του, ώστε να πετύχει τη διεθνή επέκταση;

Πολλοί επιτυχημένοι επιχειρηματίες επικεντρώνονται αρχικά στις ευκαιρίες της εγχώριας αγοράς και στη συνέχεια, ενδεχομένως, επιδιώκουν να εξελίξουν μελλοντικά την παρουσία τους σε παγκόσμια κλίμακα. Η εξαίρεση είναι επιχειρηματίες σε μικρές αγορές, όπου αρχίζουν πολύ πιο νωρίς να σκέφτονται τις διεθνείς ευκαιρίες. Είμαι συνιδρυτής ενός Venture Capital που επενδύει κυρίως σε ισραηλινές εταιρείες ιατρικών συσκευών, που επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν εμπορικά τα προϊόντα τους στην αμερικανική αγορά. Το Ισραήλ είναι μια μικρή χώρα και οι εταιρείες του χαρτοφυλακίου μας σκέφτονται εξαρχής τις μεγάλες ευκαιρίες που υπάρχουν σε αγορές, όπως αυτή των ΗΠΑ.

Ποια είναι η βασική σας προσέγγιση στις startup; Πρέπει οι επιχειρηματίες να βγουν από το γραφείο τους και να δοκιμάσουν το προϊόν τους στην αγορά με δυνητικούς πελάτες;

Πιστεύω πολύ στην προσέγγιση ‘lean startup’, όπου οι επιχειρηματίες δοκιμάζουν τις υποθέσεις τους σχετικά με το επιχειρηματικό μοντέλο τους με πιθανούς πελάτες και συνεργάτες. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Εξακολουθώ να εκπλήσσομαι από επιχειρηματίες που πιστεύουν ότι εξυπηρετούνται καλύτερα, δουλεύοντας «αόρατα», καθώς φοβούνται ότι οι άλλοι θα πάρουν την ιδέα τους. Αυτή την εβδομάδα βρισκόμουν στην Αθήνα και ήρθε και με βρήκε ένας νέος επιχειρηματίας σε μια εκδήλωση στο ALBA Graduate Business School. Συστήθηκε και μου είπε ότι εργαζόταν πάνω σε μια ιδέα για μια startup που δεν μπορούσε να συζητήσει εκείνη τη στιγμή, αλλά θα ήθελε να μου την παρουσιάσει μέσω email στο μέλλον, όταν θα ήταν έτοιμος να τη συζητήσει. Του είπα «βεβαίως» και του έδωσα την επαγγελματική μου κάρτα, αλλά σκέφτηκα μέσα μου ότι αυτός ο επιχειρηματίας είχε μόλις χάσει την ευκαιρία να πάρει ένα καλό feedback. Παίρνω τόσα πολλά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, που όταν αυτός ο επιχειρηματίας στείλει το δικό του, εγώ θα έχω ήδη ξεχάσει ποιος είναι. Οι επιχειρηματίες πρέπει να δράττουν τη στιγμή για να αξιοποιήσουν πιθανές ευκαιρίες που θα εμφανιστούν.

Συν-ιδρύσατε το Bridge Investment Fund, ένα κεφάλαιο venture capital που εστιάζει σε επενδύσεις σε ισραηλινές εταιρείες ιατρικών συσκευών. Γιατί επιλέγετε το Ισραήλ και ποιες είναι οι κύριες επενδύσεις σας μέχρι τώρα;

Η αρχική μου έκθεση στην ισραηλινή τεχνολογία προέκυψε όταν εργάστηκα για την AOL στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και εξαγοράσαμε την ICQ, μια καινοτόμο ισραηλινή εταιρεία στον κλάδο της άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων. Βασικός στόχος του κεφαλαίου μας ήταν να «παντρέψουμε» δυναμικές ισραηλινές εταιρίες ιατρικών συσκευών με το βαθύ μας δίκτυο στην κοινότητα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στο Κλήβελαντ, ώστε να βοηθήσουμε το χαρτοφυλάκιό μας να αναπτυχθεί εμπορικά με επιτυχία στην αμερικανική αγορά. Η εταιρεία του χαρτοφυλακίου μας με τις καλύτερες επιδόσεις μέχρι σήμερα είναι η Early Sense, η οποία έχει αναπτύξει ένα σύστημα έγκαιρης ανίχνευσης και παρακολούθησης ασθενών χωρίς επαφή, το οποίο έχει προσελκύσει επενδύσεις από τη Samsung.

Ποιοι είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενοι κλάδοι για επενδύσεις το 2018;

Αν και είμαι ενθουσιασμένος, όπως όλοι, με «καυτές» περιοχές όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη και το BlockChain, μου αρέσει να βλέπω επιχειρηματίες να προσπαθούν και να αναπτύσσουν επιχειρήσεις και σε λιγότερο «σέξι» χώρους. Το θέμα, σε κάθε περίπτωση, είναι να εντοπίζεις ένα πραγματικό πρόβλημα και να χτίζεις μια κλιμακούμενη λύση.

Είστε ικανοποιημένος από τη συμμετοχή σας στο ελληνικό «Πανόραμα»; Ποια είναι η γνώμη σας για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα;

Μου άρεσε πραγματικά που επέστρεψα στην Ελλάδα, μετά την πρώτη μου επίσκεψή το 2015. Ήταν υπέροχο να ακούσω από τους άλλους συμμετέχοντες στο «Πανόραμα» για τον αυξανόμενο αριθμό funds που επιθυμούν να επενδύσουν σε Έλληνες επιχειρηματίες. Όπως δείχνει η εμπειρία μας στο Κλήβελαντ, θα χρειαστούν χρόνια, ώστε η ιδιωτική αγορά να αναπτύξει πλήρως και να υποστηρίξει την ανάπτυξη νεοσύστατων επιχειρήσεων. Στο μεταξύ είναι κρίσιμο για την κυβέρνηση και τους δωρητές να συνεχίσουν να επιδιώκουν την κάλυψη του χάσματος με τρόπο υποστηρικτικό. Με την πρόσβαση σε κεφάλαια να διευρύνεται, όπως συμβαίνει τώρα με το EquiFund στην Ελλάδα, το μεγάλο ερώτημα για μένα είναι κατά πόσον θα υπάρξει μια αυξανόμενη ροή startups στην Ελλάδα, στις οποίες να μπορεί κάποιος να επενδύσει κάποιος. Αυτό θα απαιτήσει χρόνο και μακάρι να υπάρξει αρκετή υπομονή για να δούμε την επιτυχή ολοκλήρωση των προσπαθειών.