Μηδενικά επιτόκια απολαμβάνουν ήδη οι ελληνικές τράπεζες

Λίλυ Σπυροπούλου

Ποιος είπε ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν δανείζονται από τις διεθνείς αγορές; Και ποιός είπε ότι δεν έχουν πρόσβαση σε φθηνό δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα;
Δυο βασικά ερωτήματα που η κοινή γνώμη μπορεί να απαντήσει αρνητικά, πλην όμως, η πραγματικότητα διαψεύδει τις απαντήσεις.

Εν αναμονή της επαναφοράς του waiver (της αποδοχής ελληνικών τίτλων χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης) , οι ελληνικές τράπεζες καταφέρνουν ήδη να έχουν πρόσβαση σε δανεισμό από διεθνείς τράπεζες, με κόστος σαφώς χαμηλότερο του Εκτακτου Μηχανισμού Ρευστότητας (ELA), αλλά και στα κανάλια των φθηνών γραμμών χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, απολαμβάνοντας το όφελος του μηδενικού παρεμβατικού επιτοκίου.

O δανεισμός μέσω ομολόγων EFSF ή εταιρικών ομολόγων που έχουν Icap αξιολόγηση, δεν έχει σταματήσει για τις ελληνικές τράπεζες. Αυτό που θα κάνει το waiver όταν επανέλθει, είναι να αυξηθεί ο δανεισμός και με τα υπόλοιπα στοιχεία ενεργητικού των τραπεζών ( θα γίνονται αποδεκτά και άλλα ομόλογα ή assets, όπως στοιχεία ενεργητικού που σήμερα επειδή έχουν «εσωτερική» αξιολόγηση δεν γίνονται αποδεκτά).

Μύθοι και αλήθειες μπλέκονται στο κουβάρι των εξελίξεων και των ειδήσεων που αφορούν τις πηγές, αλλά και τους τρόπους δανεισμού των ελληνικών τραπεζών, ειδικά ενόψει της ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ, αλλά και της μετα-αξιολόγησης περιόδου, που αναμένεται να φέρει θετικές αποχρώσεις στη «γκρίζα» εποχή που διένυσε το τραπεζικό σύστημα, με αποκορύφωμα το περσινό ξαφνικό «πάγωμα» των capital controls.

Κατ αρχήν, οι ελληνικές τράπεζες αντλούν ρευστότητα από τις διεθνείς αγορές ήδη από τον Οκτώβριο – Νοέμβριο πέρυσι, με διάφορες εγγυήσεις και collateral, αλλά τους τελευταίους μήνες κυρίως με ομόλογα του EFSF, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που έχουν στην κατοχή τους. Άλλωστε, αυτός είναι και ένας βασικός λόγος που έχει μειωθεί η έκθεσή τους στον ακριβό δανεισμό του ELA.

Δεύτερον, πραγματοποιούν συναλλαγές επαναγοράς ομολόγων, τα γνωστά repos με μεγάλα ονόματα διεθνών τραπεζών, τύπου Nomura, Goldman Sachs, Hsbc, με κόστος, το οποίο είναι απόλυτα εξαρτώμενο των εγγυήσεων και των collaterals που διαθέτουν. ( Να σημειωθεί ότι οι εν λόγω διεθνείς τραπεζικοί όμιλοι διαθέτουν μεγάλη παρουσία ρευστότητας).

Το εντυπωσιακό είναι ότι μπορούν, ειδικά με ομόλογα EFSF, να δανεισθούν μέχρι και με…αρνητικά επιτόκια από τις εν λόγω τράπεζες! Ενδεικτικό , υπαρκτό παράδειγμα: Ελληνική τράπεζα δανείζεται 100 εκατ ευρώ, με ένα σχετικά μικρό haircut από μεγάλη διεθνή τράπεζα για ένα τρίμηνο.

Στο τέλος του τριμήνου, επιστρέφει τα 100 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1 μονάδα βάσης (-0,01%) για το συγκεκριμένο διάστημα του τριμήνου.

Σιγά – σιγά και όσο η αξιολόγηση ολοκληρώνεται και εμπεδώνεται, ως εγγυήσεις θα περνάνε όχι μόνο τα ομόλογα του EFSF, αλλά και ομόλογα ελληνικού δημοσίου ή εταιρικά, όπως εκτιμούν τραπεζικοί παράγοντες.

Τι άλλο μπορούν αυτή τη στιγμή να κάνουν οι ελληνικές τράπεζες

Να δανεισθούν από την ΕΚΤ μέσα από τις εναλλακτικές φθηνής μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης, όπως το ΤLTRO1 και ΤLTRO2. Η δυνατότητα αυτή, ανεξάρτητη από το waiver, επιτρέπει στις τράπεζες να έχουν άμεσο όφελος σε θέματα κόστους.

Συνοπτικά το ΤLTRO1:T

1. Αφορά παροχή φθηνής και για μακρύ χρονικό διάστημα ρευστότητας στις τράπεζες, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο δανεισμός αφορά μια τετραετία, με μηδενικό επιτόκιο ( που είναι το παρεμβατικό επιτόκιο της ΕΚΤ).

2. Δεν αφορά καμία συγκεκριμένη χώρα ή οικονομία, αλλά και τις 130 τράπεζες της ευρωζώνης που εποπτεύει η ΕΚΤ. Συνεπώς, απευθύνεται και στις τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες.

3. Στόχος της φθηνής και μακροπρόθεσμης ρευστότητας, είναι η παροχή νέων δανείων για την στήριξη της πραγματικής οικονομίας της ευρωζώνης, κάτι που θα αποτελέσει θετικό καταλύτη για όλη την ευρωπαϊκή οικονομία.

4. Παρέχει άμεσο όφελος στο κόστος χρηματοδότησης, αναλογικά με το δανεισμό κάθε τράπεζας. Παραδείγματος χάριν, αν το κόστος άντλησης ρευστότητας για μια τράπεζα σήμερα είναι 13 μονάδες βάσης μπορεί να μειωθεί στο 0%, που είναι το επιτόκιο παρέμβασης της ΕΚΤ και να υπάρξει άμεση θετική επίπτωση στο κόστος.

5. Δυνητικά οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να μειώσουν το κόστος τους κατά …40 μονάδες βάσης (0,40%) και να έχουν άμεσο όφελος από αυτό! Με την προϋπόθεση, ότι θα έχουν θετική αύξηση δανείων, με εξαίρεση τα στεγαστικά, στην περίοδο μιας διετίας και θα είναι πραγματική αύξηση, θα καλύπτει δηλαδή και τις αποπληρωμές δανείων.

6. Εδώ αξίζει να γίνει μια διευκρίνιση. Ακόμη και αν οι τράπεζες είχαν στην περίοδο 31/1/2015 – 31/1/2016 αρνητική καθαρή αύξηση δανείων, εκτός στεγαστικών, τότε ο όρος είναι να υπάρξει βελτίωση από το -2%. Αν το διάστημα αυτό, είχαν θετική αύξηση, π.χ. +2%, τότε απλά χρειάζεται να υπάρξει αύξηση πλέον του 0%.

Αυτό θα πρέπει να αποτυπωθεί στη διετία 2016-2018. Πολύ τεχνικές λεπτομέρειες, ενδεικτικές όμως για τις δυνατότητες που υπάρχουν.

7. Κάθε τέλος Ιουνίου ή Σεπτμβρίου ή Δεκεμβρίου, μπορούν οι ελληνικές τράπεζες να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα φθηνής χρηματοδότησης TLTRO1. Eχουν όμως την επιλογή, να λήξουν έως τα τέλη Ιουνίου το πρόγραμμα TLTRO1 και να χρησιμοποιήσουν ομόλογα EFSF με σκοπό να κάνουν πράξεις repos ( επαναγοράς ομολόγων) στις διεθνείς αγορές ώστε να εκμεταλλευθούν επιτόκιο χρηματοδότησης, σε επίπεδο κατά κάτι λιγότερο από μηδέν.

8. Μέχρι το Μάρτιο του 2017, που θα ισχύσει το αντίστοιχο νέο, TLTR02, οι τράπεζες της χώρας θα μπορούν να «κλειδώσουν» δανεισμό με το παρεμβατικό επιτόκιο της ΕΚΤ, σήμερα μηδέν ( ή όσο θα είναι το Μάρτιο του 2017). Φυσικά, δίνοντας απαραίτητες εγγυήσεις ή στοιχεία ενεργητικού στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Εδώ βέβαια, έρχεται η θεωρία να ανατρέψει την πράξη, γιατί μιλάμε για …αύξηση ισολογισμών. Προφανώς μια τέτοια εικόνα είναι πολύ δύσκολο , με τα σημερινά δεδομένα, να σχηματισθεί….Και αυτό, πέραν όλων των άλλων παραγόντων, λόγω της μειωμένης ζήτησης για δάνεια και ανάληψη ρίσκου. Οχι μόνο στην Ελλάδα. Πανευρωπαϊκά.

Πηγή: news247.gr