Μήπως οι κεντρικές τράπεζες είναι πλέον ανίκανες να σώσουν την οικονομία;
Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε ένα σπιράλ ύφεσης, και οι κεντρικοί τραπεζίτες φαίνονται ανήμποροι να αντιδράσουν.
Ρίχνουν τεράστια ποσά στις οικονομίες τους, μειώνοντας τα επιτόκια σε αρνητικά πρόσημα κι αγοράζοντας ομόλογα αξίας πολλών δισ. δολαρίων. Όμως οι αναλυτές εμφανίζονται ανήσυχοι επειδή αυτού του είδους οι στρατηγικές δεν φαίνεται να αποδίδουν.
Οι κεντρικές τράπεζες αυτή τη στιγμή δείχνουν να ξεμένουν από διαθέσιμα «όπλα», τονίζει ο επενδυτικός αναλυτής της Yardeni Research, Ed Υardeni. Με αυτόν τον τρόπο επιχειρεί να περιγράψει την προσπάθεια των κεντρικών τραπεζιτών να σταθεροποιήσουν την πτωτική τάση οικονομιών και νομισμάτων αλλά και την κατάρρευση των χρηματαγορών.
«Ο κόσμος βρίσκεται σε μια εξαιρετικά αβέβαιη κατάσταση, κι αυτό πρέπει να αναλογιστούν όσοι ασκούν την οικονομική πολιτική – και πολύ συχνά δεν πέφτουν μέσα στις προβλέψεις τους», δήλωσε ο Stanley Fischer, Νο2 της Fed.
Ο Fischer αλλά και άλλοι κεντρικοί τραπεζίτες δείχνουν να ξεμένουν από ιδέες κι εργαλεία για να επαναφέρουν την κατάσταση που τείνει να παγιωθεί. Η ΕΚΤ μπορεί να προχωρήσει σε νέες αγορές ομολόγων για να αντιστρέψει την αρνητική πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, αλλά όλοι πλέον δείχνουν να αναγνωρίζουν ότι αυτό δεν πρόκειται να δώσει μια σταθερή λύση μακροπρόθεσμα.
«Είμαστε έτοιμοι να παίξουμε το δικό μας ρόλο ώστε να επιτύχουμε την ανάκαμψη», είπε ο Μπενουά Κερέ της ΕΚΤ σε μια πρόσφατη ομιλία του. «Όμως η νομισματική πολιτική δεν αρκεί για να αποκτήσει αυτή η ανάκαμψη δομικά χαρακτηριστικά», συμπλήρωσε.
Στις ΗΠΑ οι περισσότεροι αναμένουν από το αμερικανικό Κογκρέσο αλλά και τα αντίστοιχα πολιτικά σώματα σε όλο τον κόσμο, να πάρουν πρωτοβουλίες που θα τονώσουν την ανάπτυξη. Κι αυτό αφορά κυρίως δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές όπως δρόμοι, γέφυρες και σιδηρόδρομοι.
Τα χαμηλά επιτόκια «μας μετατρέπουν σε εξαρτημένους από τα ναρκωτικά – χρειαζόμαστε πολλά περισσότερα. Τελικά, το μόνο που κάνουμε είναι να συνθλιβόμαστε και να καιγόμαστε χωρίς καμία παρέμβαση», πιστεύει η Σάρον Σταρκ, σύμβουλος στρατηγικών επενδύσεων στην επενδυτική τράπεζα DA Davidson.
Η Σταρκ αναφέρεται στο «περιβάλλον εύκολου χρήματος» όπου δημιούργησαν οι κεντρικές τράπεζες. Αυτό μπορεί να βοηθά τις επιχειρήσεις να δανείζονται φτηνά και να ξοδεύουν, όμως δημιουργεί κι ένα καθεστώς στο οποίο οι επενδυτές λαμβάνουν πολύ περισσότερα ρίσκα, δημιουργώντας νέες φούσκες στις αγορές. Κάτι το οποίο δεν ενισχύει πραγματικά την οικονομία.
Τη Δευτέρα οι παράγοντες της κεντρικής τράπεζας της Κίνας ανακοίνωσαν ότι τον Ιανουάριο έριξαν ακόμη περισσότερα χρήματα από τα 500 δισ. δολάρια του περασμένου έτους, για να τονώσουν την αξία του γουάν. Πριν από δύο εβδομάδες η Ιαπωνία έφερε κι εκείνη αρνητικά τραπεζικά επιτόκια υπό την ελπίδα να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να δανειστούν και να ξοδέψουν περισσότερο.
Όλες αυτές οι αντιδράσεις έρχονται έπειτα από την απόφαση της Fed να αυξήσει τα επιτόκια τον περασμένο Δεκέμβριο μετά από μια δεκαετία. Κάτι το οποίο είναι σχεδόν απίθανο να επαναλάβει τον προσεχή Μάρτιο, αν δει κανείς τι συμβαίνει αυτήν την εποχή με το πετρέλαιο.
Κι όμως, παρά τις προσπάθειες που γίνονται, η παγκόσμια οικονομία δεν ανακάμπτει. Κι αυτό αποτελεί ένα σημάδι ότι ο πλανήτης ίσως να μη μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά στις κεντρικές του τράπεζες.
Ο επενδυτής – «γκουρού», Mohamed El-Erian, παραδέχτηκε στο CNN ότι «δεν μπορούμε πλέον να βασιζόμαστε στις κεντρικές τράπεζες». Και μάλιστα σημείωσε ότι «έχουν ήδη κάνει ό,τι μπορούν, κι ακόμη περισσότερα».
