Μητέρα των μαχών το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας – Αντιδρούν οι «Βόρειοι» για το χρέος

Η διαγραφή συγκεκριμένων κατηγοριών δημόσιου χρέους από τους εθνικούς προϋπολογισμούς θα έβλαπτε τη διαφάνεια και θα περιέπλεκε υπερβολικά τους κανόνες της ΕΕ σε ό,τι αφορά τα όρια δανεισμού των χωρών, προειδοποίησε υψηλόβαθμος αξιωματούχος των Βρυξελλών, εν μέσω έντονης συζήτησης στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την αναθεώρηση του δημοσιονομικού συμφώνου σταθερότητας.

Ειδικότερα, ο επίτροπος Ανθρώπινου Δυναμικού και Προϋπολογισμού της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, δήλωσε ότι είναι αντίθετος στην «αποκόλληση» των κλιματικών και άλλων στρατηγικών δαπανών από το δημόσιο χρέος της ΕΕ, επιμένοντας ότι τα κράτη μέλη πρέπει να επικεντρωθούν στη μείωση του.

(Οι ισχύοντες κανόνες δεν επιτρέπουν στα κράτη να αγνοούν μεγάλες κατηγορίες πράσινων ή άλλων στρατηγικών δαπανών κατά την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τους στόχους της ΕΕ, με τις πρωτεύουσες και την Επιτροπή να διαβουλεύονται για να καταλήξουν ποιες δημόσιες δαπάνες και κατηγορίες θα μπορούσαν να εξαιρεθούν από μια ευνοϊκότερη μεταχείριση). 

«Δεν υποστηρίζω τον αποκλεισμό κατηγοριών χρεών, υπό τον όρο ότι είναι καλές, βιώσιμες, πράσινες κ.λπ. Στο τέλος της ημέρας, το χρέος είναι χρέος» είπε ο Χαν, ζητώντας από τα κράτη μέλη να υποβάλλουν τακτικά σε «stress tests» τα δημόσια οικονομικά τους. 

Σημειώνεται πως οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εργάζονται για τη γεφύρωση της ρήξης μεταξύ των «Βόρειων» και «Νότιων» στο πλαίσιο διαβούλευσης για την αναθεώρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ. 

Οι κανόνες, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για να διασφαλίζουν τη δημοσιονομική πειθαρχία, ανεστάλησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. 

Υπενθυμίζεται πως οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης πρόκειται να συζητήσουν το θέμα στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος κατέχει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι τον περασμένο μήνα υποστήριξαν ότι «σε ό,τι αφορά τις δαπάνες για το μέλλον» θα πρέπει να δοθούν κίνητρα βάσει ενός αναθεωρημένου συνόλου κανόνων. 

Ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ Πάολο Τζεντιλόνι δήλωσε επίσης ότι υποστηρίζει «ανανεωμένους και αναθεωρημένους» δημοσιονομικούς κανόνες για την παροχή κινήτρων με σκοπό την πραγματοποίηση πράσινων και ψηφιακών δαπανών.

Ο αντιπρόεδρος της ΕΕ Βάλντις Ντομπρόβσκις, από την άλλη, επέμεινε ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσφέρουν «αξιόπιστα» σχέδια για τη μείωση του χρέους τους – ακόμη και αν έχουν επιπλέον περιθώρια για πράσινες επενδύσεις. 

Αντίθετα, ο Χαν, ο οποίος είναι επίτροπος της Αυστρίας και μέλος του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, αντανακλά την παραδοσιακή άποψη που κυριαρχεί σε «λιτά» βόρεια κράτη όπως η Ολλανδία, οι σκανδιναβικές χώρες και η Βαλτική. Εκεί, οι πολιτικοί είναι επιφυλακτικοί σχετικά με τις μεγάλες δημόσιες δαπάνες και επιμένουν να δοθούν κίνητρα βάσει της αποκαλούμενης αρχής του «χρυσού κανόνα». 

Ο Χαν, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τους ανθρώπινους πόρους της ΕΕ και τον επταετή προϋπολογισμό της, είχε αναφέρει ότι είναι ανοιχτός σε αλλαγές στο σύμφωνο οι οποίες όμως θα διασφάλιζαν έναν «οδικό χάρτη», για τη μείωση του δημόσιου χρέους. Προειδοποίησε δε ότι οι χώρες δεν πρέπει να υποθέτουν ότι το ευνοϊκό κόστος δανεισμού θα διαρκέσει για πάντα. 

Σε κάθε περίπτωση, η στάση του Χαν είναι ένα πρώιμο σημάδι της διαμάχης μεταξύ των δημοσιονομικά συντηρητικών επιτρόπων και εκείνων που επιδιώκουν μια ριζική μεταρρύθμιση. Επισημαίνεται πως οι Βρυξέλλες αναμένεται να υποβάλουν τις προτάσεις το μεταρρυθμισμένο Σύμφωνο Σταθερότητας αυτό το καλοκαίρι.