Monsanto: Μπορεί η εταιρεία που έχει επικριθεί όσο καμία να σώσει τον πλανήτη;
Έχει κατηγορηθεί για «διαβολική» στρατηγική κερδοφορίας και εξαγοράστηκε από τη Bayer για 66 δισ. δολάρια. Ποια είναι πραγματικά η Monsanto;
Ο Χιού Γκραντ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του γίγαντα της αγροτικής βιομηχανίας, Monsanto, η οποία εξαγοράστηκε από την Bayer έναντι 66 δισ. δολαρίων, ανήκει σε εκείνα τα στελέχη που προειδοποιούν για τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής. Μάλιστα, πέρυσι η εταιρεία δεσμεύτηκε να έχει γίνει κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2021.
Δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη που μια εταιρεία της οποίας τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα προέρχονται από τη γη και τους καρπούς της ανησυχεί για την αλλαγή του κλίματος στον πλανήτη. Όμως, οι επικριτές της Monsanto – και είναι πολλοί – υποδέχθηκαν την πρωτοβουλία αυτή ως ένα περαιτέρω στοιχείο που καταδεικνύει τη διαβολική στρατηγική κερδοφορίας της εταιρείας.
Οι οικολόγοι, οι οποίοι εναντιώνονται μαζικά στην παραγωγή γενετικά τροποποιημένων σπόρων της Monsanto (είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο) θεώρησαν τη δέσμευση της εταιρείας μια απόπειρα απόσπασης της προσοχής των καταναλωτών απ’ αυτό που αντιλαμβάνονται ως τη συνεχιζόμενη δηλητηρίαση του πλανήτη. Ακόμα και κάποιοι αγρότες αντέδρασαν – κατηγορώντας την εταιρεία ότι υποχώρησε στις πιέσεις κυβέρνησης και ακτιβιστών υιοθετώντας την ιδέα ότι η κλιματική αλλαγή δημιουργείται εν μέρει απ’ τον άνθρωπο. Και κάπως έτσι, ακόμα και η δέσμευση για μείωση των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου από την Monsanto κατάφερε να δυσαρεστήσει τους πάντες.
Δεν προκαλεί έκπληξη. Η Monsanto είναι σίγουρα η εταιρεία που έχει επικριθεί όσο καμία άλλη στον κόσμο. Για τους επικριτές της, εκφράζει όλα όσα είναι λάθος με τη μεγάλη βιομηχανοποιημένη αγροτική παραγωγή – την εταιρική διάσταση της γεωργίας, την πτώση των μικροκαλλιεργητών, την εκτενή χρήση χημικών, την έλλειψη διαφάνειας, και φυσικά την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στη διατροφική μας αλυσίδα.
Παλαιότερα, η Monsanto (όταν ήταν μια βιομηχανία χημικών) παρήγαγε το Agent Orange, το πανίσχυρο αποφυλλωτικό που χρησιμοποιήθηκε από τις ΗΠΑ στον Πόλεμο του Βιετνάμ και ευθύνεται για την εμφάνιση μιας σειράς παθήσεων, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου, σε όσους εκτέθηκαν σ’ αυτό. Επίσης, αυτή η εταιρεία (και άλλες) δημιούργησε το – απαγορευμένο πλέον – παρασιτοκτόνο DDT.
Μπορεί λοιπόν μια τέτοια εταιρεία να γίνει αυτή που θα θρέψει τον πληθυσμό του πλανήτη; Αυτό ακριβώς ελπίζει να κάνει η Monsanto. «Πιστεύουν ότι τρέφουν τον κόσμο κι ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να γίνει αυτό» λέει ο Μαρκ Κόνελι, αναλυτής της CLSA Americas. «Και η πεποίθηση ότι κάνουν το σωστό δεν τους επιτρέπει να δουν ότι πρέπει και να το υποστηρίξουν δημοσίως».
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ υπολογίζει ότι πρέπει να διπλασιάσουμε το τρέχον επίπεδο παραγωγής τροφίμων ώστε να τραφεί επαρκώς ένας παγκόσμιος πληθυσμός που αναμένεται να φτάσει τα 9,7 δισεκατομμύρια το 2050 – και αυτό θα πρέπει να γίνει σε μικρότερη έκταση γης, με λιγότερους υδάτινους και άλλους πόρους. Και βέβαια, η κλιματική αλλαγή ξαναγράφει τους καιρικούς κανόνες σε όλο τον πλανήτη, ενώ παράλληλα μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού ανέρχεται κοινωνικά και οικονομικά, και προσδοκά να τρέφεται αντίστοιχα.
«Η εξίσωση αυτή πρέπει να λυθεί, και ο χρόνος δεν είναι απεριόριστος» λέει ο Γκραντ.
Ένας ερευνητής της NASA προέβλεψε ότι φέτος θα είναι η θερμότερη χρονιά στην ιστορία. Οι αγρότες έχουν να αντιμετωπίσουν είτε έντονη βροχόπτωση, είτε συνεχιζόμενη ξηρασία – εξαρτάται απ’ το πού βρίσκονται. Το Διακυβερνητικό Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή συμπεραίνει ότι οι αλλαγές στο κλίμα επιβραδύνουν ήδη τον μέσο όρο ανάπτυξης των αποδόσεων των σπόρων κατά 2,5% ανά δεκαετία παγκοσμίως.
Η διατροφική κρίση εντείνεται σε κάποια σημεία του πλανήτη, όπως π.χ. στην Αφρική. «Θα απαιτηθεί ένα τεράστιο άλμα στην παραγωγικότητα» δηλώνει στο Fortune ο Υπουργός Γεωργίας των ΗΠΑ, Τομ Βίλσακ.
Ιστορικά, η Monsanto προσπάθησε να αυξήσει τις γεωργικές αποδόσεις αποκλειστικά μέσω βελτιώσεων στην τεχνολογία των σπόρων. Τώρα, ο Γκραντ αποκαλεί «ύβρη» αυτή την προσέγγιση. «Είκοσι χρόνια πριν, νομίζαμε ότι η βιοτεχνολογία θα ήταν πανάκεια». Την τελευταία πενταετία, η εταιρεία αναζητά τις λύσεις και πέρα από τους σπόρους. Αυτό έχει οδηγήσει τη Monsanto σε μια σειρά επιχειρηματικών συμφωνιών. Το 2013, αγόρασε τη νεοφυή επιχείρηση Climate Corp., η οποία ειδικεύεται στα μετεωρολογικά δεδομένα, για 930 εκατομμύρια δολάρια. Την ίδια χρονιά, συνεργάστηκε με τη δανέζικη εταιρεία Novozymes, ελπίζοντας να βρει τρόπους βελτίωσης των αποδόσεων των σπόρων μέσω των μικροβιωμάτων – πρόκειται για μικροοργανισμούς που ζουν εντός τους και πάνω τους. Και πέρυσι, αποπειράθηκε να αγοράσει την ανταγωνίστρια εταιρεία Syngenta, αλλά η συμφωνία δεν προχώρησε.
Η οντότητα της εταιρείας αλλάζει – και αυτό δεν συνδέεται μόνο με την εξαγορά της από την Bayer. Η Monsanto, η οποία ιδρύθηκε το 1901 ως μια εταιρεία χημικών, στη συνέχεια εξελίχθηκε σε εταιρεία βιοτεχνολογίας, και κατέληξε να είναι μια εταιρεία σπόρων, μεταμορφώνεται και πάλι: αυτή τη φορά, σε μια εταιρεία δεδομένων.
Ο Γκραντ εξηγεί: «Εν τέλει, η επιστήμη των δεδομένων γίνεται η συγκολλητική ουσία – ο καταλύτης – που διατηρεί τη χημεία και τη βιολογία μαζί». Η νέα αποστολή της εταιρεία ορίζεται ως εξής από τον Έρικ Αντρέικο, επικεφαλής του κέντρου δεδομένων της Monsanto: «Το να θρέψουμε τον κόσμο μέσω των μαθηματικών». Για παράδειγμα, με τους αλγόριθμους της Climate Corp. – οι οποίοι βασίζονται στην ανάλυση δορυφορικών δεδομένων, δοκιμών πεδίου, δεδομένων που συλλέγονται από τους γεωργούς, εδαφικών χαρτών και δεδομένων απόδοσης από εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργήσιμης γης στις ΗΠΑ – η Monsanto έχει ένα νέο σύνολο εργαλείων για την επίλυση προβλημάτων.
Η εταιρεία δεν έχει άλλη επιλογή απ’ το να εξελιχθεί και να αλλάξει. Τα τελευταία τρία χρόνια, πριν την ανακοίνωση της πρότασης εξαγοράς από την Bayer τον Μάιο, η τιμή της μετοχής έπεσε πάνω από 6%, σε αντίθεση με την γενική πορεία του δείκτη S&P 500 που σημείωσε αύξηση 23%. Ακόμα και μετά την ανακοίνωση της πρότασης εξαγοράς, η τιμή της μετοχής της Monsanto παρέμεινε 13% κάτω από το ιστορικό υψηλό του Ιουνίου του 2014. Οι χαμηλές τιμές των βασικών προϊόντων οδηγούν σε μείωση του εισοδήματος των αγροτών, και αυτό ελαττώνει αντίστοιχα τη βούλησή τους να ανοίξουν το πορτοφόλι…
Η παγκόσμια αγροβιομηχανία, συνολικά, αντιμετωπίζει προβλήματα, κι αυτό οδηγεί σε συγκέντρωση τον κλάδο, όπως φαίνεται κι από την συγχώνευση της Dow με την DuPont.
Η επέλαση της Monsanto στον χώρο των μεγάλων δεδομένων δεν είχε μέχρι τώρα σημαντικό αντίκτυπο στην πορεία των εσόδων της εταιρείας. Όμως, πολλοί πιστεύουν ότι αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία για τη διατροφική ανάπτυξη του πλανήτη.
Την ίδια στιγμή, η καχυποψία γύρω από τις προθέσεις της εταιρείας συνεχίζονται. «Θα χρησιμοποιήσουν ένα μεγάλο μέρος αυτών των πληροφοριών για να αναπτύξουν αποτελεσματικότερες τεχνολογίες» σημειώνει ο Πολ Τόμσον, καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Michigan State. «Πιστεύω, όμως, ότι θα πρέπει να γεννά ανησυχία η συγκέντρωση όλων αυτών των πληροφοριών στα χέρια ενός, μόνο, δρώντος».
Διαβάστε επίσης:
Είναι επίσημο: η Βayer εξαγόρασε τη Monsanto για 66 δισ. δολάρια!
Πηγή φωτό: Fortune
