«Να μην είμαστε αμέτοχοι στις μυλόπετρες της Ιστορίας» – Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην εναρκτήρια συνεδρία του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών
Αντλώντας έμπνευση από τον Αλεξανδρινό ποιητή Κωνσταντίνο Καβάφη και την «ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών», υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει αντιμετωπίσει πολλές φορές στο παρελθόν κρίσιμες ανακατατάξεις και έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων όταν έπρεπε να επιλέξει στρατόπεδο. «Δεν είναι πρωτοφανές αυτό που συμβαίνει σήμερα. Η γνώση της Ιστορίας μας χαρίζει αυτοπεποίθηση – ειδικά όταν, σε αντίστοιχες συνθήκες, κάναμε τις σωστές επιλογές», σημείωσε.
Επανέλαβε με έμφαση ότι η Ελλάδα διαχρονικά συντάσσεται με τη Δύση: «Όχι δουλοπρεπώς, αλλά προς όφελός της». Η κατεύθυνση αυτή, τόνισε, είναι εγγεγραμμένη στην ιδρυτική μας διακήρυξη: στόχος ήταν πάντα η ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια και η συμπόρευση με τον πολιτισμένο, χριστιανικό κόσμο της Δύσης – έναν κόσμο στον οποίο η Ευρώπη ενέτασσε την Ελλάδα τόσο πολιτισμικά όσο και γεωστρατηγικά.
Ο Πρόεδρος αναφέρθηκε εκτενώς στη σημασία των συμμαχιών, επισημαίνοντας ότι από την καταστροφή της Σμύρνης και έπειτα, η βασική μας διπλωματική επιδίωξη ήταν να μην βρεθεί ποτέ ξανά η χώρα απομονωμένη. «Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και βαθιά τραυματισμένη, η Ελλάδα είχε κάνει τη σωστή επιλογή στρατοπέδου – και βρέθηκε με την πλευρά των νικητών». Το ίδιο, προσέθεσε, συνέβη και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν «στραφήκαμε ξανά στη Δύση και συμμετείχαμε ενεργά, στέλνοντας ακόμα και εκστρατευτικό σώμα στην Κορέα».
«Οι στρατηγικές επιλογές της Ελλάδας άντεξαν στον χρόνο και απέκτησαν καθολικότητα – δεν αμφισβητήθηκαν ούτε σε δύσκολες στιγμές», τόνισε. Υπογράμμισε, ότι σε αυτή τη νέα γεωπολιτική και γεωοικονομική συγκυρία, η χώρα καλείται να κινηθεί σε γνώριμα και δοκιμασμένα μονοπάτια. «Η Ιστορία δεν μας λέει πάντα τι πρέπει να κάνει ένας πολιτικός ή ένας διπλωμάτης – μας λέει όμως τι δεν πρέπει να κάνει. Και αυτό που δεν πρέπει να κάνουμε σήμερα, είναι να απομονωθούμε».
Αναφερόμενος στο παρόν, χαρακτήρισε τους εμπορικούς πολέμους επιζήμιους για όλους και υπογράμμισε την ανάγκη στήριξης των διατλαντικών θεσμών. Τόνισε ότι η χώρα μας δεν στηρίζεται μόνο στο δίκαιο των θέσεών της, αλλά και στην αναγνωρισμένη αξιοπιστία της ως συμμάχου και εταίρου. «Οφείλουμε να αγρυπνούμε, να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο και να πείθουμε συνεχώς για την εγκυρότητα και τη σταθερότητα των επιλογών μας», ανέφερε.
Κλείνοντας, τόνισε το χρέος των Ελλήνων απέναντι στον ίδιο τους τον πολιτισμό: «Δεν είμαστε πολλοί, αλλά είμαστε εκπρόσωποι ενός πολιτισμού που δεν είναι μόνο δικός μας – είναι ο δυτικός πολιτισμός». «Σήμερα καλούμαστε να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων ως άνθρωποι της εποχής μας, αλλά και της Ιστορίας. Να καταλαβαίνουμε ότι οι μυλόπετρες της Ιστορίας αρχίζουν να γυρίζουν – και να μην μείνουμε αμέτοχοι. Το έχουμε ξανακάνει – μπορούμε και τώρα», κατέληξε.
Α.Ε. Rumen Georgiev Radev: «Η συνεργασία είναι καλύτερη από τους πολέμους»
Στη συνέχεια τον λόγο έλαβε η Α.Ε. Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, Rumen Georgiev Radev, κάνοντας αναφορά στη δύναμη της ιστορικής μνήμης, αλλά και στην ανάγκη στρατηγικού ρεαλισμού για το μέλλον. «Μπορούμε να κατανοήσουμε τη ζωή κοιτώντας προς τα πίσω, αλλά μπορούμε να τη ζήσουμε μόνο κοιτώντας προς τα εμπρός», τόνισε. Αναφερόμενος στις ελληνοβουλγαρικές σχέσεις, τόνισε ότι αιώνες αντιθέσεων ανέδειξαν ένα σαφές δίδαγμα: «Η συνεργασία είναι καλύτερη από τους πολέμους».
Η Α.Ε. Rumen Georgiev Radev, με εμπειρία εννέα ετών στην προεδρία, παραδέχθηκε ότι «ποτέ δεν ήταν πιο δύσκολο να μιλήσει κανείς για το μέλλον», περιγράφοντας ένα διεθνές περιβάλλον με έντονη γεωπολιτική ρευστότητα, κατάρρευση της αρχιτεκτονικής ασφαλείας και νέους δασμούς που προκαλούν κραδασμούς στις αγορές και επιβραδύνουν την ευρωπαϊκή οικονομία. «Για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του αύριο, πρέπει να πάρουμε τα διδάγματα του σήμερα και να βρούμε το θάρρος να απαντήσουμε σε δύσκολα ερωτήματα», σημείωσε.
Μεταξύ άλλων τόνισε, ότι η Ε.Ε. «χρειάζεται στρατιωτική ισχύ, αλλά και εξορθολογισμό στη διαδικασία λήψης αποφάσεων». Προειδοποίησε ότι «η συσσώρευση όπλων και πυρομαχικών δεν συνεπάγεται αυτόματα αμυντική επάρκεια» και κάλεσε την Ε.Ε. να πείσει τους πολίτες της πως «η ασφάλεια κοστίζει» – οικονομικά, πολιτικά και θεσμικά.
«Η στρατηγική αυτονομία απαιτεί επενδύσεις και συλλογική προσπάθεια. Πρέπει να αναπτύξουμε ένα μακρόπνοο στρατηγικό όραμα», ανέφερε, ζητώντας κοινό τόπο και ενιαία φωνή για τη διακοπή της αιματοχυσίας στην Ουκρανία και την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας και Βουλγαρίας, χαρακτηρίζοντάς την «παράδειγμα συνέργειας που ενισχύει όχι μόνο την ευημερία των δύο χωρών, αλλά και των συμμάχων τους». Ακόμη προσέθεσε, ότι υπάρχουν δυνατότητες περαιτέρω κοινής πορείας και στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
Κλείνοντας, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τις αναταράξεις, «θα ανταπεξέλθει, αναπτύσσοντας κοινή στρατηγική που θα εγγυάται την επιτυχία στο μέλλον». «Η Βουλγαρία είναι και θα παραμείνει αδιαίρετο κομμάτι της Ευρώπης», δήλωσε.
Mathias Cormann: «Το μέλλον διαμορφώνεται από εμάς»
Στο βήμα ακολούθησε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, Mathias Cormann, δίνοντας έμφαση στη σημασία της τεκμηριωμένης πολιτικής και της ανάγκης στρατηγικής δράσης, σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει τίποτα φαταλιστικό στις προοπτικές και το μέλλον μας – εμείς το διαμορφώνουμε». Επεσήμανε ότι το Φόρουμ προσφέρει τη δυνατότητα για στοχασμό και συντονισμό, «ώστε να δούμε πώς θα διαμορφώσουμε ένα καλύτερο και πιο βιώσιμο μέλλον».
Ανατρέχοντας στην ιστορική αποστολή του ΟΟΣΑ, σημείωσε ότι επί 64 χρόνια, ο Οργανισμός προσφέρει εργαλεία πολιτικής που βασίζονται σε δεδομένα και τεκμήρια, ενισχύοντας την ικανότητα λήψης βέλτιστων αποφάσεων. «Η αποστολή μας είναι διαρκής: να προσφέρουμε καλύτερες πολιτικές μέσω της γνώσης, των αριθμών και των αποδείξεων».
Υπογράμμισε ότι οι προβλέψεις καθίστανται ολοένα και πιο δύσκολες, λόγω της πολυπλοκότητας του διεθνούς περιβάλλοντος. Ανέφερε ότι τον Ιούνιο ο ΟΟΣΑ θα παρουσιάσει αναλυτικά τις επιπτώσεις από τους δασμούς, προβλέποντας ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων και επιβράδυνση της ανάπτυξης.
Ειδικά για την Ελλάδα, σημείωσε ότι πρόκειται για μια μικρή και εξωστρεφή οικονομία, που είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις διεθνείς διακυμάνσεις, τόσο ως προς την ανάπτυξη όσο και ως προς τον πληθωρισμό. Ωστόσο, εκτίμησε ότι σε περίπτωση αποκλιμάκωσης των εχθροπραξιών στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, μπορεί να ενισχυθούν οι επιχειρηματικές και επενδυτικές προοπτικές.
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη η Ε.Ε. να ενισχύσει περαιτέρω το πλαίσιο της ενιαίας αγοράς, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών, όπου –όπως είπε– υπάρχουν ακόμη σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Τόνισε τη σημασία της συνεχούς επένδυσης στην καινοτομία, και ειδικότερα της διάχυσης και υιοθέτησης της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία μπορεί να ενισχύσει καθοριστικά την παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού.
Κλείνοντας, αναγνώρισε ότι επικρατεί ατμόσφαιρα αβεβαιότητας, αλλά πρόσθεσε με έμφαση ότι «υπάρχει περιθώριο για αισιοδοξία». «Διαθέτουμε τα εργαλεία για να θέσουμε σήμερα τα θεμέλια ενός καλύτερου κόσμου – τώρα είναι η ώρα να προχωρήσουμε», δήλωσε.
Χαιρετισμό απηύθυναν επίσης οι: Παναγιώτης Ροϊλός, Καθηγητής, Πρόεδρος, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, Φάνης Σπανός, Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας και Παναγιώτης Ταγκαλής, Δήμαρχος Δελφών.
Την εναρκτήρια συνεδρία συντόνισε ο Ιδρυτής του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, Συμεών Τσομώκος, ο οποίος υπογράμμισε τη φιλοδοξία το Φόρουμ να λειτουργήσει ως μια γόνιμη δημόσια σφαίρα ανταλλαγής ιδεών και προτάσεων.
Σε έναν κόσμο «μεγάλης ανακατάταξης», όπως ανέφερε, όπου ένας νέος συγκρουσιακός πολυπολισμός αναδύεται με ένταση, η τεχνητή νοημοσύνη και η ψηφιακή σφαίρα γεννούν πρωτόγνωρες προσδοκίες, την ώρα που η κλιματική κρίση υπενθυμίζει την ανθρώπινη ευαλωτότητα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, στόχος του Φόρουμ είναι η Ελλάδα να λειτουργήσει ως οικοδεσπότης και χοάνη νέων ιδεών και προκλήσεων που αναδύονται καθημερινά.
