«Ναι επί της αρχής» για τη μεταρρύθμιση του ESM

Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης κατέληξαν σε συμφωνία «επί της αρχής» προκειμένου να διευρύνουν τις αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), του ταμείου διάσωσης της ευρωζώνης, αλλά δεν κατάφεραν να λύσουν όλες τις εκκρεμότητες ή να σημειώσουν πρόοδο στο ευρωπαϊκό σχέδιο ασφάλισης των καταθέσεων, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο επικεφαλής τους Μάριο Σεντένο.

Η μεταρρύθμιση του ESM είναι ένα από τα μέτρα για τη βαθύτερη οικονομική ολοκλήρωση της ευρωζώνης, μαζί με έναν μικρό προϋπολογισμό για την ευρωζώνη, καθώς και τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS).

Οι αλλαγές στη συνθήκη του ESM έχουν στόχο να μειώσουν τον κίνδυνο για τους επενδυτές που περιμένουν μια καλύτερη συμφωνία στην αναδιάρθρωση κρατικού χρέους και να δώσουν στο ταμείο διάσωσης το περιθώριο να μεσολαβεί μεταξύ των κρατών και των επενδυτών.

Θα επιτρέψουν επίσης στον ESM να δανείσει κεφάλαια στο ταμείο εκκαθάρισης τραπεζών της ευρωζώνης εάν, στην περίπτωση μιας σοβαρής τραπεζικής κρίσης, το συγκεκριμένο ταμείο ξεμείνει από δικά του κεφάλαια.

«Καταλήξαμε σε συμφωνία επί της αρχής για ένα πακέτο στοιχείων που σχετίζεται με τη μεταρρύθμιση του ESM και θέσαμε τα θεμέλια για επικείμενες αποφάσεις για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του κοινού (συστήματος) ασφάλισης καταθέσεων», δήλωσε ο Μάριο Σεντένο, επικεφαλής του Eurogroup, σε συνέντευξη Τύπου.

Οι υπουργοί της ευρωζώνης κατέληξαν σε συμφωνία για τη μεταρρύθμιση του ESM τον Ιούνιο ενώ ενέκριναν και το προσχέδιο του κειμένου της αναθεωρημένης συνθήκης, πάνω στην οποία βασίζεται το ταμείο διάσωσης. Ωστόσο, ο Σεντένο δήλωσε ότι χρειάζεται να αποσαφηνιστούν κάποιες «εκκρεμότητες νομικής φύσης».

Αυτές περιλαμβάνουν τη νομική φύση που έχουν οι ρήτρες συλλογικής δράσης που θα διευκολύνουν τις μελλοντικές αναδιαρθρώσεις κρατικού χρέους. Το θέμα αυτό προκάλεσε αντιρρήσεις την τελευταία στιγμή από την υπερχρεωμένη Ιταλία, όπου κάποιοι πολιτικοί πιστεύουν ότι θα μπορούσε να καταστήσει πιο πιθανή μια αναδιάρθρωση χρέους.

Το ζήτημα μπορεί να επιλυθεί τον Ιανουάριο και το σύνολο της μεταρρύθμισης να ολοκληρωθεί το πρώτο τρίμηνο της επόμενης χρονιάς, δήλωσε ο Σεντένο.

Η Ιταλία ενέκρινε τη μεταρρύθμιση του ESM τον Ιούνιο, αλλά αποφάσισε τώρα να απόσχει εκτός κι αν ικανοποιηθούν και άλλα στοιχεία του πακέτου ολοκλήρωσης – ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το ευρωπαϊκό σχέδιο ασφάλισης καταθέσεων.

Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν ζητήσει από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης να παρουσιάσουν έως τα μέσα Δεκεμβρίου «έναν οδικό χάρτη για την έναρξη πολιτικών συζητήσεων» για το EDIS, το τελευταίο στοιχείο που λείπει από την τραπεζική ένωση της ευρωζώνης.

«Δεν έχουμε ακόμα οδικό χάρτη», δήλωσε ο Σεντένο.

Το EDIS θα προστατεύει τις τράπεζες της ευρωζώνης από τη μαζική ανάληψη χρημάτων από τους καταθέτες (bank runs), εκδίδοντας ευρωπαϊκές εγγυήσεις προς τους καταθέτες της ευρωζώνης ότι θα λάβουν πίσω τα χρήματά τους –ποσά έως 100.000 ευρώ– ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία ζουν.

Ως αντάλλαγμα όμως για το EDIS, το Βερολίνο θέλει μέτρα που να καθιστούν λιγότερη πιθανή την κατάρρευση των τραπεζών — περιορισμούς στο πόσα ομόλογα ενός μεμονωμένου κράτους μπορεί να διακρατά μια τράπεζα του καθώς και ότι τα ομόλογα αυτά δεν θα θεωρούνται χωρίς κίνδυνο, κάτι που θα συνεπάγεται υψηλότερες κεφαλαιακές ανάγκες για τις τράπεζες.

Αυτό προκάλεσε την οργή της Ιταλία, καθώς οι περιορισμοί για τη διακράτηση κρατικών ομολόγων είναι δύσκολο να γίνουν αποδεκτοί σε μία χώρα που έχει 2,3 τρισεκ. ευρώ δημόσιου χρέους στα χέρια κυρίως εγχώριων ομολογιούχων.

«Δεν υπογράφουμε έως ότου γνωρίσουμε τις άλλες μεταρρυθμίσεις σε βάθος. Θα χρειαστούν μήνες για να καταλάβουμε εάν το πακέτο είναι προς όφελος της Ιταλίας», δήλωσε η υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ιταλίας Λάουρα Ατζέα σε ανακοίνωση.