Η νέα γενιά στο τιμόνι των ελληνικών σούπερ μάρκετ «Metro»

Συνέντευξη στη Μαρία Ακριβού

Στα χνάρια του πατέρα του βαδίζει ο σημερινός Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Metro, Αριστοτέλης Παντελιάδης διοικώντας με επιτυχία έναν από τους μεγαλύτερους λιανεμπορικούς ομίλους της χώρας με παρουσία τεσσάρων δεκαετιών στην ελληνική αγορά.

Έχοντας στο πλευρό του τον ιδρυτή της αλυσίδας METRO, Παντελή Παντελιάδη, ο οποίος έχει διατελέσει στο παρελθόν πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΣΕΣΜΕ), γνωρίζει πολύ καλά πως είναι να ελίσσεται κανείς στους δύσκολους καιρούς που διανύει ο κλάδος. Το επιχειρείν είναι αναμφίβολα τρόπος ζωής για την οικογένεια Παντελιάδη, στα χέρια της οποίας βρίσκονται μεταξύ άλλων η τυροκομική βιομηχανία Ήπειρος, καθώς και η εισαγωγική εταιρεία Optima.

Σε μια εποχή όπου μεγάλες πολυεθνικές αποχωρούν από την ελληνική αγορά, που οι προμηθευτές λειτουργούν με δυσμενέστερους όρους και που η καταναλωτική δύναμη έχει συρρικνωθεί δραματικά, η διοίκηση της Metro δίνει το παρόν και συνεχίζει τις επενδύσεις μέσα σε υφεσιακό περιβάλλον, αψηφώντας τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην αγορά. Ιδρυθείσα το 1976 από το συνεταιρισμό οκτώ παντοπωλών, η 100% ελληνική εταιρεία Metro απασχολεί περί τους 4.200 εργαζόμενους και διαθέτει δύο αλυσίδες καταστημάτων. Πρόκειται για τα καταστήματα χονδρικής METRO Cash & Carry, με 45 σημεία σε όλη την Ελλάδα και τα καταστήματα λιανικής, My market, με 58 σημεία, κυρίως σε περιοχές, μέσα και γύρω από την Αττική.

Σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορία της εταιρείας ήταν το 2008 όταν εγκαινιάστηκε το υπερσύγχρονο κέντρο διανομών Οινοφύτων- επένδυση συνολικής αξίας 35 εκατομμυρίων ευρώ- αλλά και το 2011 που τέθηκε σε λειτουργία το πρώτο βιοκλιματικό κατάστημα My market στο Κιάτο.

Κύριε Παντελιάδη πώς προέκυψε η ενασχόληση με τον κλάδο των σούπερ μάρκετ; Φανταζόσασταν ποτέ το μέγεθος της επιχείρησης με το πέρασμα των χρόνων;
Η Metro ξεκίνησε το 1976 με μια σύμπτυξη δυνάμεων μερικών ανεξάρτητων μέχρι τότε παντοπωλείων. Οι ιδρυτές της είχαν ανοιχτά μυαλά και επέλεξαν εξ’ αρχής να αναθέσουν τη διοίκηση σε έναν νέο και επιστημονικά καταρτισμένο άνθρωπο. Έτσι επέλεξαν τον πατέρα μου, ο οποίος με αυτό τον τρόπο εισήλθε στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας. Κρίνοντας εκ’ των υστέρων μπορούμε να πούμε ότι η επιλογή τους ήταν άριστη. Μια από τις πρώτες ενέργειες της εταιρείας ήταν η δημιουργία του πρώτου στην Ελλάδα Cash and Carry, ενός καταστήματος που απευθυνόταν σε επαγγελματίες. Έκτοτε οι δυο τομείς, τα Metro cash and carry και τα My market, αναπτύχθηκαν παράλληλα. Όσο αισιόδοξος πάντως και να ήταν ο πατέρας μου ή, αργότερα, εγώ, σίγουρα δεν τολμούσαμε να ελπίσουμε ότι η εταιρεία θα είχε αυτή την υγιή πορεία και θα έφτανε σήμερα σ’ αυτά τα μεγέθη.

Ποια είναι η «μαγική» συνταγή που ακολουθήσατε στα επιχειρηματικά σας βήματα;
Καμιά μαγεία, καμία τύχη. Απλή λογική και καλοί συνεργάτες. Σε έναν οργανισμό αυτού του μεγέθους λέει ψέματα, όποιος ισχυριστεί ότι μόνος του καθορίζει την πορεία του. Μια ομάδα στελεχών καθοδηγεί και εμπνέει όλα τα διοικητικά επίπεδα. Το θετικό κλίμα φτάνει έτσι μέχρι τον υπάλληλο της πρώτης γραμμής, που αποτελεί και το πρόσωπο της επιχείρησης προς τον καταναλωτή. Μια άλλη αρχή που έχουμε τηρήσει πιστά είναι το μέτρο και η σύνεση. Δεν παρασυρθήκαμε ποτέ σε κινήσεις εντυπωσιασμού και δεν πήραμε αποφάσεις κάτω από την πίεση της στιγμής. Γνώμονάς μας είναι πάντοτε η μακροπρόθεσμη κερδοφορία των επενδύσεών μας.

Ενώ πρόκειται για μια αμιγώς ελληνική επιχείρηση, το brand name παραπέμπει σε κάτι ξενόφερτο. Πώς διαχειρίζεται η εταιρεία την ελληνική της ταυτότητα μέσα στην κρίση, ειδικά τώρα που όλοι δράττονται της ευκαιρίας και προβάλουν την ελληνικότητά τους;
Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω. Η λέξη «metro» προέρχεται είτε από τη «μητρόπολη», τη μητέρα-πόλη είτε από την άλλη αρχαία ελληνική λέξη, το «μέτρο». Είναι τιμή για μας τους Έλληνες που η λέξη αυτή χρησιμοποιείται σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο. Εμείς όμως τουλάχιστον οφείλουμε να θυμόμαστε την καταγωγή της. Η εταιρεία είναι όντως 100% ελληνική. Επιλέγουμε όμως συνειδητά να προβάλουμε την ελληνικότητά μας με τρόπο διακριτικό, τονίζοντας περισσότερο τους δεσμούς μας με τους Έλληνες παραγωγούς, τη συμμετοχή μας στην ελληνική κοινωνία και την ταύτισή μας με τις αξίες του Έλληνα καταναλωτή. Η ελληνικότητα από μόνη της δεν αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αν δεν συνοδεύεται από πράξεις.

Διαβάστε ακόμη: Ένα ελληνικό ράφι στα αμερικανικά σούπερ μάρκετ

Πώς έκλεισε το 2013 και ποιοι οι οικονομικοί στόχοι της διοίκησης για το τρέχον έτος;
Ο κύκλος εργασιών μας έφτασε τα 700 εκ €, παραμένοντας στα ίδια επίπεδα με το προηγούμενο έτος. Σε μια πτωτική αγορά αυτό σημαίνει άνοδο μεριδίου, γεγονός που τονώνει την πεποίθησή μας ότι η πολιτική μας είναι σωστή. Το σκεπτικό μας είναι πως, ακόμα και σε αυτή την περίοδο, οι καλές τιμές και οι έντονες προσφορές δεν αρκούν, εξακολουθεί να είναι απαραίτητη η έμφαση στην ποιότητα και την εξυπηρέτηση. Η κερδοφορία μας παραμένει σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα, γεγονός που μας επιτρέπει να συνεχίζουμε την έντονη επενδυτική πολιτική μας, καθώς το σύνολο των κερδών τα τελευταία χρόνια επανεπενδύεται. Το 2014 θα ανοίξουμε αρκετά νέα καταστήματα και χάρη σ’ αυτά φιλοδοξούμε να παρουσιάσουμε άνοδο του κύκλου εργασιών μας.

Το «σκάσιμο» γνωστών αλυσίδων σούπερ μάρκετ και η αποχώρηση σημαντικών παιχτών από την αγορά λειτούργησε, κατά τη γνώμη σας, υπέρ ή κατά του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιείστε; Βλέπετε συγχωνεύσεις και εξαγορές στο προσκήνιο;
Σε κάθε υφεσιακή περίοδο παρατηρείται ένα ξεκαθάρισμα της αγοράς. Αυτός είναι ο, συχνά βάναυσος, τρόπος, με τον οποίο οι πιο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις κάθε κλάδου ενδυναμώνονται και προχωρούν μπροστά. Σε γενικές γραμμές αυτό αποβαίνει μεσοπρόθεσμα σε όφελος του καταναλωτή, αλλά και της οικονομίας. Εκτιμώ ότι ο κύκλος της αναδιάρθρωσης της αγοράς δεν έχει κλείσει ακόμα. Θα λάβουν χώρα και νέες εξαγορές, πωλήσεις καταστημάτων ή ίσως και πτωχεύσεις μικρών αλλά ακόμα και μεγαλύτερων επιχειρήσεων.

Οι τιμές των προϊόντων υποχώρησαν εν μέσω κρίσης; Και τι ρόλο παίζουν οι προμηθευτές;
Όπως δείχνουν οι έρευνες του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, καθώς και τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου τιμών, οι τιμές εξακολουθούν εδώ και δυο χρόνια να έχουν πτωτική πορεία. Ιδιαίτερα έντονες είναι οι προσφορές, που έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, και οι οποίες δεν καταμετρούνται δυστυχώς στον τιμάριθμο. Ο ρόλος των προμηθευτών στη μείωση του κόστους του καλαθιού του καταναλωτή είναι καθοριστικός. Βάζουν και αυτοί βαθιά το χέρι στην τσέπη, όπως και εμείς.

Διαβάστε επίσης: Και εγένετο το πρώτο 24ωρο σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα

Μικρότερου μεγέθους εταιρείες μιλούν για αθέμιτο ανταγωνισμό όταν πρόκειται να κερδηθεί μια θέση στο ράφι. Η δική σας εταιρεία δίνει τη δυνατότητα να “αναρριχηθούν” νέα προϊόντα;
Παγκόσμιος νόμος της αγοράς είναι ότι οι αλυσίδες κερδίζουν περισσότερα από τα λιγότερο δυνατά προϊόντα απ’ ότι από τα leader προϊόντα. Είναι λοιπόν αυτονόητο συμφέρον μας να προσφέρουμε στον πελάτη μας τη δυνατότητα της μεγάλης επιλογής, και το κάνουμε. Από την άλλη μεριά, δεν είναι ούτε θεμιτό, ούτε δυνατό να «βιάσουμε» την θέληση του πελάτη και να τον στρέψουμε σε προϊόντα που δεν επιθυμεί. Αυτός είναι που με τις αγορές του κρίνει ποια προϊόντα έχουν τελικά θέση στο ράφι μας. Αν όμως με ρωτάτε αν αφήνουμε ένα προϊόν που δεν πραγματοποιεί πωλήσεις να παραμένει στο ράφι, η απάντηση είναι σαφώς αρνητική – και αυτό επιβάλλεται από τη λογική της αποδοτικής λειτουργίας. Εμείς στη Metro, πέρα από την πολιτική ανοιχτών θυρών σε νέα προϊόντα, έχουμε και ειδικό τμήμα που ασχολείται με την εξεύρεση και επιλογή ιδιαίτερων «μικρών» προϊόντων από όλες τις γωνιές της Ελλάδας.

Το κομμάτι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε τι ποσοστό του τζίρου μεταφράζεται;
Το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Στα metro cash and carry και στα Μy market βρίσκεται σήμερα στα επίπεδα του 15%. Είναι όμως σημαντικό να σημειώσουμε ότι εμείς δεν έχουμε κατευθύνει με κανένα τρόπο τον καταναλωτή προς αυτά τα προϊόντα. Αποτελούν δική του επιλογή, μια επιλογή ανάμεσα σε πολλές άλλες που του προσφέρουμε. Η δική μας δουλειά είναι μόνο να διασφαλίσουμε μια πλήρη ποικιλία προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε δυο τουλάχιστον επίπεδα τιμών, ενταγμένα εμφανώς σε μεγάλες προϊοντικές οικογένειες.

Διαβάστε: Τα τρία «Άλφα» της καθημερινής μας διατροφής

Τι γίνεται με το θέμα της έκδοσης αδειών για την επέκταση των καταστημάτων στην περιοχή του Πύργου; Υπάρχει κάποια εξέλιξη;
Στη συγκεκριμένη περιοχή πριν από 7,5 χρόνια αγοράσαμε δυο οικόπεδα δίπλα στο κατάστημα Cash and Carry που λειτουργούμε, με σκοπό να το επεκτείνουμε. Αμέσως αρχίσαμε τη διαδικασία έκδοσης άδειας οικοδομής. Ακόμα σ’ αυτή βρισκόμαστε. Και μακάρι να ήταν η μόνη περίπτωση. Δυστυχώς υπάρχουν και πολλές άλλες, με αναίτιες και υπερβολικές καθυστερήσεις στην έκδοση οικοδομικών αδειών. Για να είμαι ακριβής, μένουμε θετικά έκπληκτοι αν μια άδεια εκδοθεί μέσα σε ένα εξάμηνο, προθεσμία ούτως ή άλλως πολύ μεγαλύτερη από αυτή που θεωρητικά προβλέπει ο νόμος. Έχουμε φαίνεται μεγάλο πρόβλημα με την υπερβολική ανάπτυξη της οικοδομής στη χώρα μας αυτό τον καιρό και προσπαθούμε να την περιορίσουμε!

Ποία τα άμεσα σχέδια του ομίλου ΜΕΤΡΟ;
Συνεχίζουμε σταθερά το επενδυτικό μας πρόγραμμα, το οποίο ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 30 εκατ. ευρώ ετησίως. Δοκιμάζουμε και σταδιακά επεκτεινόμαστε σε νέους τύπους και μεγέθη καταστημάτων. Επενδύουμε σε έντονα διαφημιστικά προγράμματα και στον τομέα των Cash and Carry, αλλά και σ’ αυτόν των My market, πρωτοπορώντας μάλιστα στη χρήση των ψηφιακών μέσων. Αναζητούμε συνεχώς τρόπους να βελτιώσουμε το επίπεδο υπηρεσιών που παρέχουμε στους πελάτες μας, και χαιρόμαστε γιατί οι έρευνες δείχνουν ότι τα καταφέρνουμε πολύ καλά. Ανοίγουμε αρκετά νέα καταστήματα. Για την ακρίβεια στοχεύουμε να περάσουμε τα δέκα τη χρονιά αυτή, μεγαλώνοντας έτσι την οικογένεια των 103 καταστημάτων και των 4.200 εργαζομένων μας. Όλα αυτά συνοδεύονται από έναν εξαιρετικά υγιή ισολογισμό και μηδενικό τραπεζικό δανεισμό. Αυτή η εικόνα μας δίνει σιγουριά για το σήμερα και μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε για το αύριο.