Νέο αδιέξοδο στις συνομιλίες ΗΠΑ – Ρωσία για τη Συρία

Οι συνομιλίες για τη συριακή κρίση τις οποίες συγκάλεσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι στη Λοζάνη ολοκληρώθηκαν χθες χωρίς να συμφωνηθεί μια κοινή στρατηγική με τη Ρωσία για να τερματιστεί ο πόλεμος στη Συρία, ο οποίος διανύει την έκτη του χρονιά.

Στη χθεσινή συνάντηση, που διήρκεσε 4½ ώρες, συμμετείχαν πέραν του Κέρι και του ρώσου ομολόγου του Σεργκέι Λαβρόφ επτά υπουργοί Εξωτερικών κρατών της περιοχής – του Ιράν, του Ιράκ, της Σαουδικής Αραβίας, της Τουρκίας, του Κατάρ, της Ιορδανίας και της Αιγύπτου – μερικές εβδομάδες μετά την κατάρρευση της κατάπαυσης του πυρός που διαπραγματεύθηκαν διεξοδικά οι ΗΠΑ και η Ρωσία και πολλοί θεωρούσαν ότι αποτελούσε την τελευταία ελπίδα για να υπάρξει ειρήνευση φέτος.

Ο Κέρι είπε σε δημοσιογράφους ότι καταγράφηκε συναίνεση σε διάφορες επιλογές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια κατάπαυση του πυρός, παραδεχόμενος ωστόσο ότι υπήρξαν στιγμές οι οποίες χαρακτηρίστηκαν από ένταση.

Η συνάντηση «ήταν ένα παράδειγμα αυτού που θέλαμε, μια ανταλλαγή απόψεων και μια πολύ ειλικρινής πρώτη συζήτηση», ανέφερε ο αμερικανός ΥΠΕΞ. «Διάφορες ιδέες διατυπώθηκαν από διάφορους υπουργούς» καθώς «ελπίζαμε να πάρουν μορφή κάποιες διαφορετικές προσεγγίσεις».

Αλλά η συνάντηση δεν απέφερε καν μια κοινή ανακοίνωση όσον αφορά ένα σχέδιο για το πώς θα προχωρήσουν οι προσπάθειες για να τερματιστεί ο πόλεμος.

Ο Λαβρόφ, ο οποίος προχθές δήλωνε πως «δεν περίμενε τίποτα το ιδιαίτερο» από τις συνομιλίες στη Λοζάνη, είπε χθες ότι συζητήθηκαν διάφορες «ενδιαφέρουσες ιδέες», χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες.

Η Ευρώπη δεν εκπροσωπήθηκε στη συνάντηση αυτή, σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο στις όχθες της λίμνης της Γενεύης. Πάντως το Κε ντ’ Ορσέ επιβεβαίωσε πως ο Κέρι, ο γάλλος ομόλογός του Ζαν-Μαρκ Ερό και ΥΠΕΞ άλλων χωρών που υποστηρίζουν τους αντάρτες θα συναντηθούν σήμερα στο Λονδίνο για να συζητήσουν για τη Συρία.

Κατά τον Κέρι, οι χώρες που συμμετείχαν στη χθεσινή συνάντηση θα έχουν επαφές αύριο Δευτέρα για να συνεχίσουν τη συζήτηση.

Αμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχος είπε πριν από τη συνάντηση ότι η συγκεκριμένη σύνθεση θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση μιας νέας διαδικασίας.

Ωστόσο ένας πρώην δυτικός απεσταλμένος στη Συρία διερωτήθηκε σε δηλώσεις του στο Ρόιτερς: «Δεν καταλαβαίνω γιατί οι Αμερικανοί ζητούν από τους Ρώσους να συζητήσουν ξανά. (Οι Ρώσοι) δεν έκαναν καμιά παραχώρηση. Πιστεύουν οι Αμερικανοί πως η Μόσχα τρόμαξε από τη διακοπή των συνομιλιών την περασμένη εβδομάδα και θα αλλάξει συμπεριφορά;»

Ένας δυτικός διπλωμάτης στη Λοζάνη είπε ότι η συνάντηση έμοιαζε να μην έχει προετοιμαστεί επαρκώς, οι στόχοι της ήταν αόριστοι, ενώ ο κατάλογος των συμμετεχόντων αποσαφηνίστηκε την τελευταία στιγμή.

Αυτή ήταν η πρώτη συνάντηση ανάμεσα στον Κέρι και τον Λαβρόφ μετά την κατάρρευση της εκεχειρίας τον Σεπτέμβριο. Η επικείμενη ολοκλήρωση της θητείας της κυβέρνησης του Μπαράκ Ομπάμα αναμένεται ότι θα σημάνει μια παύση των αμερικανικών διπλωματικών πρωτοβουλιών καθώς ο ή η διάδοχος του Ομπάμα στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ ή η Χίλαρι Κλίντον, θα ετοιμάζεται να πάρει τα ηνία.

Την ίδια στιγμή, οι επιχειρήσεις που διαρκούν από την 22η Σεπτεμβρίου με στόχο την ανακατάληψη του ανατολικού Χαλεπιού συνεχίζονται χωρίς διακοπή. Δυνάμεις προσκείμενες στο καθεστώς της Συρίας με την υποστήριξη της Ρωσίας πολιορκούν τις ανατολικές συνοικίες του Χαλεπιού, όπου εκτιμάται πως βρίσκονται 275.000 πολίτες και περίπου 8.000 αντάρτες. Στις επιχειρήσεις αυτές έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 370 άνθρωποι, οι περισσότεροι πολίτες, σύμφωνα με τη ΜΚΟ Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Δυτικές κυβερνήσεις έχουν κατηγορήσει τη Ρωσία και τη Συρία για τη διάπραξη ωμοτήτων και «εγκλημάτων πολέμου» στο Χαλέπι: βομβαρδισμούς νοσοκομείων, σφαγές αμάχων και αποτροπή ιατρικών διακομιδών, όπως και μια επίθεση εναντίον μιας αυτοκινητοπομπής με ανθρωπιστική βοήθεια κατά την οποία σκοτώθηκαν περίπου 20 άνθρωποι.

Συρία και Ρωσία αντιτείνουν ότι πλήττουν μόνο «τρομοκράτες» στο Χαλέπι και κατηγορούν από την πλευρά τους τις ΗΠΑ ότι παραβίασαν την εκεχειρία βομβαρδίζοντας συριακά στρατεύματα που μάχονταν εναντίον τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ), κάτι για το οποίο η Ουάσινγκτον εξέφρασε λύπη.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ τα τρόφιμα, τα καύσιμα και τα φάρμακα εξαντλούνται στο ανατολικό Χαλέπι και στις αρχές του επόμενου μήνα δεν θα υπάρχει τίποτα για να διανεμηθεί.

Παρά την ανταλλαγή κατηγοριών και τα σενάρια στην Ουάσινγκτον περί «σχεδίου Β», ο Κέρι είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση στη Λοζάνη με τον Λαβρόφ για σχεδόν 40 λεπτά πριν από την ευρύτερη συνάντηση. Η Ουάσινγκτον μοιάζει να αναγνωρίζει πως ο μόνος τρόπος να υπάρξει διπλωματική πρόοδος είναι να εξασφαλίσει τη συνεργασία της Ρωσίας.

Ο πρόεδρος Ομπάμα και το Πεντάγωνο δεν εξετάζουν την έναρξη πληγμάτων εναντίον του στρατού του σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Παράλληλα η Ουάσινγκτον δεν θέλει να δώσει πιο εξελιγμένα όπλα στους αντάρτες λόγω των δεσμών τους με εξτρεμιστικές οργανώσεις. Η επιβολή νέων κυρώσεων στη Ρωσία μοιάζει απίθανη, με δεδομένη την περιορισμένη αποτελεσματικότητα αυτών που τέθηκαν σε ισχύ μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.

Από την πλευρά του, ο Λαβρόφ είπε ότι «μιλήσαμε ξεκάθαρα υπέρ της ταχείας έναρξης μιας πολιτικής διαδικασίας» το προσεχές διάστημα.

Ωστόσο με την πολιορκία του Χαλεπιού να συνεχίζεται και την πτώση του να θεωρείται ζήτημα εβδομάδων, υπάρχουν αμφιβολίες στη Δύση για το κατά πόσον η Συρία και η Ρωσία θέλουν να σταματήσουν τον πόλεμο τώρα.

Ρωσικό ΥΠΕΞ: Οι Σύροι πρέπει να αποφασίσουν οι ίδιοι για το μέλλον τους

Η Ρωσία δήλωσε πως όλοι οι συμμετέχοντες στις συνομιλίες στη Λοζάνη συμφώνησαν ότι οι Σύροι πρέπει να αποφασίσουν οι ίδιοι για το μέλλον τους μέσα από έναν περιεκτικό διάλογο και πως η χώρα πρέπει να διατηρήσει την ακεραιότητά της και τον κοσμικό της χαρακτήρα, μετά τη συνάντηση που ολοκληρώθηκε χωρίς να επιτευχθεί άρση του αδιεξόδου.

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε σήμερα πως, για να έχει επιτυχία η συμφωνία εκεχειρίας ΗΠΑ-Ρωσίας και να διευκολυνθεί η διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας, η μετριοπαθής αντιπολίτευση της Συρίας πρέπει να διαχωριστεί από το Μέτωπο Φάταχ αλ Σαμ, προηγουμένως γνωστό ως Μέτωπο Νόσρα, και από άλλες “τρομοκρατικές ομάδες” που συνδέονται με αυτό.

“Την ίδια στιγμή, πρέπει να γίνει κατανοητό πως οι επιχειρήσεις εναντίον των τρομοκρατών του Ισλαμικού Κράτους και του Μετώπου Νόσρα θα συνεχιστούν”, ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο.