«Στοίχημα μας είναι να δικαιώσουμε όσους μας εμπιστεύθηκαν»

Συνέντευξη στον Γιάννη Παπαδογιάννη*

Έχοντας ολοκληρώσει με επιτυχία μία από τις μεγαλύτερες αυξήσεις κεφαλαίου που έχουν πραγματοποιηθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2014 διεθνώς, ο Χρήστος Μεγάλου, διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, έχει πολλούς λόγους για να είναι ικανοποιημένος και να ατενίζει το αύριο με αισιοδοξία.

«Μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι ζούμε ήδη την αρχή του τέλους της κρίσης» σημειώνει. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 2013, όταν ακόμα η ανησυχία για την έκβαση της κρίσης κυριαρχούσε, και ανέλαβε την τραυματισμένη Eurobank, η οποία ανακεφαλαιοποιήθηκε εξ ολοκλήρου από τον δημόσιο τομέα, ο οποίος ανέλαβε και τον έλεγχό της. Ο Χρήστος Μεγάλου ήρθε με βασική αποστολή να πετύχει την επανιδιωτικοποίηση, τομέας στον οποίο η χώρα δεν έχει να επιδείξει πολλά. Έναν χρόνο μετά, η αποστολή είχε ολοκληρωθεί με επιτυχία: Σήμερα το 65% των μετοχών της τράπεζας βρίσκεται σε ιδιωτικά χέρια μεταξύ αυτών δε ορισμένα από τα μεγαλύτερα επενδυτικά χαρτοφυλάκια παγκοσμίως. Οι επενδυτές προσέφεραν πάνω από 7 δισ. ευρώ, έναντι 2,86 δισ. ευρώ που ζητούσε η τράπεζα.

«Δεν περίμενα βεβαίως αυτό το επίπεδο της υπερκάλυψης, παρόλο που διαισθανόμουν τη μεγάλη δυναμική που υπήρχε» τονίζει. Από τον Φεβρουάριο 2013 μέχρι την εκλογή του στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου του Ομίλου Eurobank, ο Χρήστος Μεγάλου διετέλεσε αντιπρόεδρος Νοτίου Ευρώπης (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Κύπρος) της επενδυτικής τράπεζας Credit Suisse Europe, με έδρα του το Λονδίνο.

Στη συγκεκριμένη τράπεζα θήτευσε σε κορυφαίες θέσεις ήδη από το 1997. Από το 2010 έως το 2013 διετέλεσε πρόεδρος των Ελλήνων Τραπεζιτών Μεγάλης Βρετανίας. Απόφοιτος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (BSc in Economics) και κάτοχος MBA από το Πανεπιστήμιο Aston της Μεγάλης Βρετανίας, είναι 55 ετών, ο νεότερος CEO ελληνικής τράπεζας σήμερα, παντρεμένος, έχει δύο κόρες 21 και 18 ετών και δηλώνει αισιόδοξος.

 

 

Έπειτα από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης, φαίνεται ότι η οικονομία σταδιακά ανακάμπτει. Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας;
Είμαι αισιόδοξος. Οι οικονομολόγοι της τράπεζάς μας πρόσφατα αναβάθμισαν την πρόβλεψή τους για την ανάπτυξη της οικονομίας το 2014 σε 0,8% από 0,4%. Η αγορά και οι αναλυτές περιμένουν έναν ρυθμό ανάπτυξης μεταξύ 0,6% και 1%. Για το 2015 περιμένουμε κάτι μεταξύ 2,5% και 2,9%. Αν αυτό επιβεβαιωθεί, τότε μπορούμε να μιλάμε για μια πολύ ισχυρή ανάπτυξη, η οποία θα συνοδευτεί και από πιστωτική επέκταση, γεγονός που θα είναι πολύ καλό για τις τράπεζες. Είμαστε στη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μακροοικονομική βελτίωση έγινε με μεγάλο κοινωνικό κόστος. Η αντιμετώπιση της ανεργίας και η ανακούφιση των αδύναμων κοινωνικών ομάδων πρέπει να αποτελέσουν την πρώτη προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής.

Η πολιτική κατάσταση σας ανησυχεί;
Στην Ελλάδα, από τη φύση μας δίνουμε μεγάλη σημασία στην πολιτική. Είμαστε πολιτικά όντα. Πριν από λίγες εβδομάδες είδα δέκα από τους μεγαλύτερους επενδυτές μας και δεν υπήρξε ούτε ένας να με ρωτήσει για την πολιτική κατάσταση. Με ρώτησαν για την τράπεζα, την εξέλιξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων, πώς θα αντιμετωπίσουμε την απομόχλευση, πώς θα δώσουμε δάνεια στις επιχειρήσεις, τι κάνουμε με το κόστος κ.ά. Κανένας για τα πολιτικά. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί από όσους επενδύουν στην Ελλάδα δεν έχουν σοβαρή ανησυχία για τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Θεωρούν ότι τα βασικά ζητήματα, όπως η παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη, έχουν απαντηθεί. Οι επιμέρους πολιτικές δεν ενδιαφέρουν τους επενδυτές και την αγορά. Νομίζω ότι αυτή είναι η σωστή προσέγγιση.

Τι περιμένετε από τον νέο υπουργό Οικονομικών;
Όλοι στη Eurobank είμαστε πολύ ικανοποιημένοι και χαρούμενοι για την επιλογή του Γκίκα Χαρδούβελη, επικεφαλής οικονομολόγου της τράπεζας και μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής, ως νέου υπουργού Οικονομικών. Η υψηλή του κατάρτιση, το ήθος και η εργασιακή του εμπειρία τον καθιστούν τον κατάλληλο άνθρωπο για τη δύσκολη αποστολή του υπουργού Οικονομικών.

Πού αποδίδετε το μεγάλο ενδιαφέρον των ξένων για επενδύσεις σε «ελληνικό κίνδυνο»;
Το βασικό είναι ότι όλοι περιμένουν πως το 2014 θα είναι το έτος επιστροφής σε ανάπτυξη, έπειτα από έξι χρόνια συνεχούς ύφεσης και σωρευτικής μείωσης του ΑΕΠ κατά 25%. H δημοσιονομική προσαρμογή που έχει γίνει στην Ελλάδα δεν έχει προηγούμενο στα οικονομικά χρονικά. Πλέον υπάρχουν πολλά ισχυρά στοιχεία που προδικάζουν την επιστροφή της χώρας σε ανάπτυξη. Οι οικονομολόγοι, όπως σας είπα, εκτιμούν πλέον μια ανάπτυξη της τάξης του 0,8%, ωστόσο στην αγορά πολλοί συζητούν για ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 1% το 2014. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό ριμπάουντ, δεδομένου ότι το 2013 ήμασταν στο -3,9%. Είναι στατιστικά διαπιστωμένο ότι χώρες που βρίσκονταν σε ύφεση για μεγάλο χρονικό διάστημα εμφανίζουν αυξημένες πιθανότητες, όταν εξέλθουν από την κρίση, να εκπλήξουν θετικά. Αυτός είναι ένας βασικός παράγοντας που κάνει πολλούς ξένους επενδυτές να βλέπουν την Ελλάδα σαν μια επενδυτική ευκαιρία.

Φτάσαμε δηλαδή, επιτέλους, στο τέλος της κρίσης;
Μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι ζούμε ήδη την αρχή του τέλους της κρίσης. Οι αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών που καλύφθηκαν κυρίως από ξένους, η αποκατάσταση της πρόσβασης των ελληνικών τραπεζών στις διεθνείς χρηματαγορές και η επιστροφή του ελληνικού Δημοσίου στις αγορές σηματοδοτούν την αποκατάσταση, σε μεγάλο βαθμό, της εμπιστοσύνης για τη χώρα. Το μεγάλο στοίχημα τώρα είναι πώς θα προσελκύσουμε ξένες και εγχώριες άμεσες επενδύσεις ώστε να επιταχύνουμε την ανάπτυξη.

Ποιες είναι οι μεγάλες προκλήσεις για τις τράπεζες στη μετα-κρίση εποχή;
Τα δύο κρίσιμα ζητήματα για τις τράπεζες είναι η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η γρήγορη επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης. Ξεχωρίζω την πιστωτική επέκταση ως το πλέον σημαντικό, καθώς, αν γίνει, τότε θα μπορέσουμε με μεγαλύτερη ευελιξία να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα των καθυστερήσεων. Η αύξηση των χορηγήσεων, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί το 2015, θα οδηγήσει σε επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Αλλά όταν λέω αύξηση χορηγήσεων, δεν εννοώ την επιστροφή στο προηγούμενο στρεβλό μοντέλο της υπερβολικής κατανάλωσης. Αναφέρομαι στη χρηματοδότηση υγιών επιχειρήσεων και νέων επενδυτικών σχεδίων που θα δημιουργούν εισόδημα στην οικονομία και νέες θέσεις εργασίας.

Πάντως, το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων προκαλεί ίλιγγο. Πώς θα αντιμετωπιστούν οι επισφάλειες;
Σχεδιάζουμε να κινηθούμε σε τρία μέτωπα. Πρώτον, με τη βελτίωση της οικονομίας θα μπορέσουμε βαθμιαία να αυξήσουμε την εισπραξιμότητα από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Δεύτερον, θα αναχρηματοδοτήσουμε επιχειρήσεις που μπορούν να καταστούν βιώσιμες και να επανέλθουν σε μια διαδικασία αποπληρωμής των υποχρεώσεών τους. Τρίτον, θα προχωρήσουμε στην πώληση χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων. Με τις κινήσεις αυτές θα κατορθώσουμε να επιτρέψουμε κάποιες προβλέψεις, κάτι που θα έχει ισχυρή θετική επίδραση στα αποτελέσματά μας. Δεν έχουμε υποσχεθεί πολλά σε αυτόν τον τομέα στους επενδυτές μας, αλλά περιμένουμε πάρα πολλά και, αν τα καταφέρουμε, θα είναι το κάτι παραπάνω που θα δώσουμε στους μετόχους μας.

Ποιες είναι οι προτεραιότητες και η στρατηγική της επόμενης ημέρας;
Το επόμενο διάστημα θα διοχετεύσουμε όλη μας την ενέργεια για να μπορέσουμε να επιτύχουμε όλα όσα έχουμε υποσχεθεί στους επενδυτές μας. Μετά την αύξηση βλέπουμε την προσπάθεια που κάνουμε με ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη. Το 2014 θα είναι μια χρονιά αναδιάρθρωσης στην οποία θα εξακολουθούμε να παρουσιάζουμε ζημίες, αλλά παράλληλα θα μπουν οι βάσεις που θα μας οδηγήσουν σε σταδιακή επιστροφή σε κερδοφορία το 2015, σε σημαντική επιτάχυνση το 2016 και σε πλήρη ανάπτυξη από το 2017.

Επιστρέψατε στην Ελλάδα σε μια εποχή που η αβεβαιότητα για την τύχη της χώρας παρέμενε ισχυρή. Τι σας οδήγησε στην απόφαση αυτή;
Η επιστροφή στην Ελλάδα και η ανάληψη της διοίκησης της Eurobank ήταν ένα μεγάλο προσωπικό στοίχημα. Είχε να κάνει και με το γεγονός ότι ήμουν για πολλά χρόνια στο εξωτερικό. Το είδα ως πρόκληση για να μπορέσω να κάνω κάτι που ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρον. Ταυτόχρονα, ήθελα να βοηθήσω τη χώρα μου και, στο τέλος, να μπορέσω να αποδείξω σε πάρα πολλούς φίλους από το εξωτερικό ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου αξίζει να ζεις και να εργάζεσαι.

Όταν ανακοινώσατε στους συναδέλφους και στους φίλους σας την απόφασή σας να επιστρέψετε στην Ελλάδα, ποια ήταν η αντίδρασή τους;
Υπήρξε μια μεγάλη ποικιλία αντιδράσεων. Άλλοι δεν το πίστευαν, άλλοι νόμιζαν ότι είχα πάθει κάτι. Πολλοί, ειδικά από όσους ζουν στην Ελλάδα, μου έλεγαν ότι η επιστροφή στην Ελλάδα είναι μεγάλο λάθος, ότι το εγχείρημα της Eurobank δεν πρόκειται να προχωρήσει και άλλα παρόμοια. Εγώ πάλι μέσα μου ήμουν βέβαιος ότι θα πετύχουμε. Έχοντας μιλήσει με διαφόρους κατόχους χαρτοφυλακίων και θεσμικούς επενδυτές από τις αρχές του 2013, είχα καταλάβει ότι το κλίμα για την Ελλάδα είχε αρχίσει να αλλάζει για τη διεθνή επενδυτική κοινότητα. Στο εξωτερικό άρχιζε να σχηματίζεται μια εύθραυστη αισιοδοξία, ενώ στην Ελλάδα όλα έδειχναν αδιέξοδα. Πάντα αυτό συμβαίνει. Οι πρώτοι που βλέπουν ότι κάτι αλλάζει προέρχονται από έξω, από τρίτους, από ανθρώπους που δεν ζουν στο πετσί τους το πρόβλημα. Επιπλέον, μέτρησε για μένα η ποιότητα της Eurobank. Από τις πρώτες επαφές που πραγματοποίησα στην Ελλάδα, αντιλήφθηκα τη δυναμική της Eurobank, την ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού και τις μεγάλες προοπτικές της. Θεώρησα ότι η προσπάθεια για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας με ιδιωτικά κεφάλαια, ώστε να επιστρέψει στον ιδιωτικό τομέα, ήταν μια πολύ μεγάλη πρόσκληση, αλλά σίγουρα ήταν κάτι εφικτό. Είμαι πολύ χαρούμενος που αποδείχθηκε από τα γεγονότα ότι η απόφασή μου ήταν σωστή. Που πετύχαμε η Eurobank, μια τόσο καινοτόμα και πρωτοποριακή τράπεζα, να επιστρέψει σε ιδιωτικά χέρια.

Υπήρξαν στιγμές που, είτε λόγω της γενικότερης κατάστασης στη χώρα είτε γιατί το εγχείρημα της Eurobank καθυστερούσε, μετανιώσατε για την επιστροφή σας στην Ελλάδα;
Όχι. Ούτε στιγμή δεν μου πέρασε από το μυαλό να τα παρατήσω ή να γυρίσω πίσω. Πάντα θεωρούσα ότι, εάν πιστεύεις ότι αυτό που κάνεις είναι το σωστό, πρέπει να παλέψεις με επιμονή και υπομονή για να το πετύχεις. Και αυτό ακριβώς έκανα. Ήμουν προσηλωμένος στον στόχο μου, την ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας και την επιστροφή της στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό που πήρα σαν προσωπικό μήνυμα από την εμπειρία της Ελλάδας, κάτι που λέω και στις κόρες μου –οι οποίες είναι 21 και 18 ετών– είναι, πως όταν πιστεύεις σε κάτι το οποίο είναι πραγματικά σωστό, πρέπει να παλεύεις γι αυτό. Να μη χάνεις την πίστη σου, παρά τα όποια προβλήματα και τις δυσκολίες. Πρέπει να πεις «θα τα καταφέρω» και θα τα καταφέρεις.

Δουλέψατε για πολλά χρόνια στο Λονδίνο. Ποιες είναι οι διαφορές τού να εργάζεσαι στην Ελλάδα σε σχέση με το εξωτερικό;
Είναι γεγονός ότι στο εξωτερικό τα πράγματα είναι πιο δομημένα, πιο οργανωμένα. Λειτουργούν με πιο σαφείς και απλούς κανόνες. Η Ελλάδα είναι μια αγορά που έχει πολλές ιδιαιτερότητες, ωστόσο δεν παύει να είναι μια ευρωπαϊκή αγορά η οποία λίγο-πολύ κινείται σε ένα πλαίσιο κανόνων και κανονισμών που είναι πολύ κοντά στην Ευρώπη. Τελικά, δεν υπάρχουν και πολύ μεγάλες διαφορές.

Από πλευράς δουλειάς, είναι καλύτερα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό;
Υπάρχουν θετικά και αρνητικά σημεία και στις δύο επιλογές. Σίγουρα η Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει Ελβετία από τη μια ημέρα στην άλλη. Ωστόσο, αν κατορθώσουμε να αναπτύξουμε μια λίγο πιο οργανωμένη κοινωνία, κάτι που είναι εφικτό με τη σωστή ηγεσία, τότε μπορούμε να δούμε μεγάλη διαφορά στη καθημερινή ζωή μας σε όλα τα επίπεδα. Όμως το κλίμα και η φυσική ομορφιά της Ελλάδας την καθιστούν ένα από τα πιο ελκυστικά μέρη παγκοσμίως.

Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το βασικότερο προσόν ενός καλού ηγέτη;
Να ακούει και να διαθέτει κοινή λογική. Αυτό που λένε οι Αγγλοσάξονες «there is nothing more uncommon than common sense», δηλαδή δεν υπάρχει τίποτα το κοινότοπο στον κοινό νου.

Το επόμενο στοίχημα για σας στη μετα-κρίση εποχή ποιο είναι;
Το νέο στοίχημα για μένα και όλη τη διοικητική ομάδα της τράπεζας είναι να δικαιώσουμε αυτούς που μας εμπιστεύτηκαν. Να μπορέσουμε να δώσουμε στους επενδυτές μας την κερδοφορία εκείνη και την απόδοση που περιμένουν επενδύοντας τα κεφάλαιά τους στην τράπεζά μας και στην ελληνική οικονομία.

Οι επενδυτές προσέφεραν περισσότερα από 7 δισ. ευρώ, έναντι 2,86 δισ. ευρώ που ήταν η αύξηση κεφαλαίου. Περιμένατε αυτή την ανταπόκριση;
Δεν περίμενα βεβαίως αυτό το επίπεδο της υπερκάλυψης, παρόλο που διαισθανόμουν τη δυναμική που υπήρχε. Θέλω όμως να σταθώ όχι τόσο στην υπερκάλυψη της έκδοσης, όσο στην ποιότητα των επενδυτών που συμμετείχαν στην αύξηση. Η μεγάλη πλειονότητα, πάνω από το 70% των κεφαλαίων της αύξησης, προέρχεται από υψηλής ποιότητας επενδυτές. Κατορθώσαμε να προσελκύσουμε παραδοσιακούς θεσμικούς επενδυτές από την Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία, καθώς και κρατικά επενδυτικά ταμεία. Για μένα αυτό είναι που κάνει τη μεγάλη διαφορά για τη Eurobank και πιστοποιεί τη μεγάλη επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές.

Η κρίση οδήγησε σε μια μεγάλη στροφή προς τη νέα επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Είναι έτσι και τι μπορούμε να ελπίζουμε από αυτό;
Για μένα όλη αυτή η προσπάθεια που γίνεται για την προώθηση νέων επιχειρηματικών ιδεών, τα startups, αποτελεί τη μεγάλη έκπληξη της κρίσης. Βλέπεις πια πολλά νέα παιδιά που, αντί να αναζητούν τρόπους για το πώς θα βρουν μια θέση στο Δημόσιο, συμμετέχουν σε νέες επιχειρηματικές προσπάθειες, αναζητούν το διαφορετικό, προσπαθούν να χτίσουν καινοτόμες επιχειρήσεις. Η στροφή προς την επιχειρηματικότητα και η ανάδειξη ενός τέτοιου μοντέλου αποτελούν μεγάλη ελπίδα για το μέλλον.

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κρίσιμα στοιχεία προκειμένου να κερδίσουμε ως κοινωνία και ως χώρα το στοίχημα της κρίσης και να περάσουμε σε μια νέα εποχή;
Να συνεχίσουμε την προσπάθεια. Να μην επικρατήσει ο εφησυχασμός. Να μην επιστρέψουμε στα παλιά. Στις κακές πρακτικές, τις κακές συνήθειες, τις κακές νοοτροπίες που μας οδήγησαν στον εκτροχιασμό. Το πιο κρίσιμο, κατά τη γνώμη μου, είναι να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι η Ελλάδα είναι μια ξεχωριστή χώρα από πλευράς περιβάλλοντος και κλίματος. Η χώρα μας θα μπορούσε να είναι ένας παγκόσμιος προορισμός και να αναδείξει μια σειρά τομέων όπως η ναυτιλία, ο τουρισμός, η αγροτική οικονομία, τα φαρμακευτικά κ.α., στους οποίους θα βασιστεί η οικονομία. Γενικά είμαι αισιόδοξος. Πιστεύω ότι αλλάζει σταδιακά η νοοτροπία στη χώρα.

*To κείμενο δημοσιεύεται στο περιοδικό Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα

Διαβάστε ακόμη: 

Υπερκαλύφθηκε το ομόλογο 500 εκατ. ευρώ της Eurobank